Zliczanie okresów różnych niezdolności do pracy do jednego okresu zasiłkowego

Pracodawca jest płatnikiem zasiłków. W okresie jesienno-zimowym pracownicy często chorują, nabywając prawo do świadczeń chorobowych. Jakimi zasadami należy kierować się, ustalając okres płatności tych świadczeń? Czy w przypadku ciąży do jednego okresu zasiłkowego wliczać wcześniejsze absencje zasiłkowe?

Okres zasiłkowy wynosi maksymalnie 182 dni, a gdy niezdolność do pracy została spowodowana gruźlicą lub przypada na okres ciąży (oznaczone w zwolnieniu lekarskim odpowiednio kodem literowym "D" albo "B") - 270 dni.

Zasady zliczania poszczególnych okresów niezdolności do pracy z powodu choroby do jednego okresu zasiłkowego określa art. 9 ustawy zasiłkowej. Zgodnie z tym przepisem, uwzględnieniu w nim podlegają:

• wszystkie okresy nieprzerwanej niezdolności do pracy (bez względu na rodzaj schorzenia), jak również okresy niemożności wykonywania pracy z przyczyn określonych w art. 6 ust. 2 ustawy zasiłkowej oraz
• okresy poprzedniej niezdolności do pracy, spowodowanej tą samą chorobą, jeżeli przerwa pomiędzy ustaniem poprzedniej a powstaniem ponownej niezdolności do pracy nie przekraczała 60 dni (co do zasady powinna być oznaczona w zwolnieniu lekarskim kodem literowym "A"),
• okresy, za które pracownik na podstawie przepisów o wynagradzaniu zachowuje prawo do wynagrodzenia, w tym do wynagrodzenia chorobowego (art. 12 ust. 1 ustawy zasiłkowej),
• okresy, w których pracownik nie zachowuje prawa do świadczenia chorobowego z przyczyn określonych w art. 14-17 ustawy zasiłkowej.

W przypadku ubezpieczonej będącej w ciąży do jednego okresu zasiłkowego wynoszącego łącznie 270 dni wlicza się obok okresu niezdolności do pracy przypadającej na czas ciąży, wcześniejsze okresy niezdolności do pracy bezpośrednio ją poprzedzające lub powstałe po przerwie nie dłuższej niż 60 dni, gdy zostały spowodowane tą samą chorobą (por. pkt 38 komentarza ZUS do ustawy zasiłkowej).

Z powyższego wynika, że nowy okres zasiłkowy powinien zostać otwarty gdy:

• w niezdolności do pracy wystąpi przerwa (choćby jednodniowa), po której pracownik stanie się niezdolny do pracy z powodu innej choroby, 
• kolejna niezdolność do pracy została spowodowana tym samym schorzeniem i powstała po przerwie przekraczającej 60 dni, w czasie której pracownik odzyskał zdolność do pracy.

Zwracamy uwagę! Płatnik zasiłku w razie wątpliwości, czy w przerwie w niezdolności do pracy zarówno trwającej do 60 dni, jak i dłuższej ubezpieczony odzyskał zdolność do pracy, powinien zasięgnąć opinii lekarza leczącego. Jeżeli z tej opinii będzie wynikało, że między okresami orzeczonych niezdolności do pracy ubezpieczony nie odzyskał zdolności do pracy, okresy niezdolności przypadające przed i po przerwie należy zliczyć do jednego okresu zasiłkowego.

O ustalenie okresu zasiłkowego płatnik zasiłku może wystąpić także bezpośrednio do ZUS, wypełniając w tym celu formularz ZAS-64 (dostępny w serwisie www.druki.gofin.pl).

Pracownica chorowała/choruje w następujących okresach:

Przyjmujemy, że niezdolność do pracy trwająca:

• od 1 lutego do 20 czerwca 2021 r. została spowodowana tą samą chorobą, która była przyczyną niezdolności do pracy trwającej do 22 stycznia 2021 r.,
• od 1 lipca do 30 września 2021 r. została spowodowana innym schorzeniem niż dwie poprzednie niezdolności do pracy,
• łącznie od 17 października 2021 r. do 24 stycznia 2022 r. została spowodowana tym samym schorzeniem, które występowało w czasie ciąży.

W związku z powyższym pracodawca do jednego okresu zasiłkowego zliczył niezdolności do pracy wymienione w poz. 1 i 2 (przerwa pomiędzy nimi była krótsza niż 60 dni). Okres zasiłkowy wyniósł łącznie 172 dni (32 dni + 140 dni).

Następnie od 1 lipca 2021 r. otworzył nowy okres zasiłkowy, do którego zostaną wliczone okresy niezdolności do pracy podane w poz. 3, 4 i 5. Przy czym z tej ostatniej zaliczeniu podlega tylko 78 dni, co w pełni wyczerpie 182-dniowy okres zasiłkowy (92 dni + 12 dni + 78 dni). Dni niezdolności do pracy przypadające od 15 do 24 stycznia 2022 r. (10 dni) zostaną uznane za nieobecność usprawiedliwioną niepłatną bez prawa do zasiłku (chyba że pracownica wystąpi o świadczenie rehabilitacyjne).

Od 1 stycznia 2022 r. na mocy ustawy z dnia 24 czerwca 2021 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1621) zmieniony zostanie m.in. ust. 2 w art. 9 ustawy zasiłkowej. Zgodnie z jego nowym brzmieniem: "Do okresu zasiłkowego wlicza się okresy poprzednich niezdolności do pracy, jeżeli przerwa pomiędzy ustaniem poprzedniej a powstaniem ponownej niezdolności do pracy nie przekraczała 60 dni. Do okresu zasiłkowego nie wlicza się okresów niezdolności do pracy przypadających przed przerwą nie dłuższą niż 60 dni, jeżeli po przerwie niezdolność do pracy wystąpiła w trakcie ciąży.". Oznacza to, że po zmianie nowy okres zasiłkowy będzie otwierany dopiero gdy przerwa w niezdolności do pracy (niezależnie od rodzaju schorzenia) przekroczy 60 dni. Co jednak istotne zasiłki oraz świadczenie rehabilitacyjne, do których prawo powstanie przed 1 stycznia 2022 r., będą wypłacane w wysokości, na zasadach i w trybie określonych w przepisach ustawy zasiłkowej w dotychczasowym brzmieniu, za cały okres nieprzerwanej niezdolności do pracy (art. 21 ustawy z dnia 24 czerwca 2021 r.). Do tematu wrócimy w jednym z kolejnych numerów UiPP.

Zwracamy uwagę! Jeśli po wyczerpaniu pełnego okresu zasiłkowego pracownik jest nadal niezdolny do pracy z powodu choroby, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie tej zdolności, to może wystąpić o świadczenie rehabilitacyjne, o którym mowa w art. 18 ust. 1 ustawy zasiłkowej.