W zakładzie pracy zdarzają się sytuacje, gdy pracownik zatrudniony w trakcie miesiąca choruje w czasie okresu wyczekiwania. Jakimi zasadami należy kierować się, ustalając wysokość podstawy wymiaru świadczenia chorobowego, do którego prawo powstanie po udowodnieniu wymaganego okresu podlegania ubezpieczeniu chorobowemu?
Pracownik niezdolny do pracy z powodu choroby jest uprawniony do świadczenia chorobowego po upływie tzw. okresu wyczekiwania wynoszącego 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego. Do tego okresu wlicza się poprzednie okresy ubezpieczenia chorobowego, jeżeli przerwa między nimi nie przekroczyła 30 dni lub była spowodowana urlopem wychowawczym, bezpłatnym albo odbywaniem czynnej służby wojskowej przez żołnierza niezawodowego. Ustawa zasiłkowa w art. 4 ust. 3 wymienia także ubezpieczonych, którym świadczenie chorobowe przysługuje bez okresu wyczekiwania. Przykładowo od pierwszego dnia objęcia ubezpieczeniem chorobowym ze świadczeń chorobowych może korzystać pracownik, którego niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy lub taki, który posiada wcześniejszy co najmniej 10-letni okres obowiązkowego ubezpieczenia chorobowego, a także absolwent, o którym piszemy na str. 28 niniejszego numeru UiPP.
Generalnie przy ustalaniu podstawy wymiaru świadczenia chorobowego pracownika zatrudnionego krócej niż 12 miesięcy kalendarzowych przyjmuje się wynagrodzenie wypłacone za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia poprzedzające miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy (art. 36 ust. 2 ustawy zasiłkowej).
Ważne: Przy obliczaniu podstawy wymiaru świadczenia chorobowego bierze się pod uwagę miesiące poprzedzające miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy, a nie miesiące poprzedzające miesiąc nabycia prawa do tego świadczenia. |
Jeśli więc pracownik nieposiadający okresu wyczekiwania zachorował przed upływem pełnego miesiąca kalendarzowego ubezpieczenia chorobowego i chorował nieprzerwanie po jego udowodnieniu, to wówczas podstawę wymiaru świadczenia chorobowego stanowi wynagrodzenie uzyskane za ten miesiąc, po uzupełnieniu. Tak też by było, gdyby pracownik legitymował się okresem wyczekiwania i zachorował w trakcie pierwszego, niepełnego miesiąca zatrudnienia.
Zwracamy uwagę! Uzupełnienia dokonuje się poprzez ustalenie wynagrodzenia, które pracownik by osiągnął, gdyby przepracował pełny miesiąc kalendarzowy (art. 37 ust. 1 ustawy zasiłkowej). W zależności od sposobu wynagradzania pracownika uzupełnienia wynagrodzenia dokonuje się na zasadach określonych w art. 37 ust. 2 ustawy zasiłkowej.
Przykład |
Pracownik został zatrudniony 5 lipca 2021 r. W tym samym miesiącu stał się niezdolny do pracy z powodu choroby i otrzymał zwolnienie lekarskie na okres od 26 lipca do 8 sierpnia 2021 r. (14 dni).
Pracownik nie udokumentował wcześniejszego okresu ubezpieczenia chorobowego, dlatego nabył prawo do wynagrodzenia za czas choroby, począwszy od 31. dnia podlegania temu ubezpieczeniu, tj. od 4 do 8 sierpnia 2021 r. (5 dni).
Ponieważ niezdolność do pracy powstała w lipcu 2021 r. (w okresie wyczekiwania) i trwała nieprzerwanie nadal po upływie tego okresu, to podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego za 5 dni sierpnia 2021 r. stanowi uzupełnione wynagrodzenie za lipiec 2021 r.
Przykład |
Zakładamy, że pracownik z poprzedniego przykładu legitymuje się wcześniejszym 12-letnim okresem obowiązkowego ubezpieczenia chorobowego, w związku z czym ma prawo do świadczeń chorobowych bez okresu wyczekiwania. Za cały okres niezdolności do pracy przypadającej od 26 lipca do 8 sierpnia 2021 r. przysługuje mu wynagrodzenie chorobowe, którego podstawę wymiaru stanowi uzupełnione wynagrodzenie za lipiec 2021 r.
Inaczej będzie, jeśli pracownik zatrudniony w trakcie miesiąca choruje z przerwami, a absencje chorobowe przypadają zarówno w trakcie okresu wyczekiwania (gdy nie jest ustalana podstawa wymiaru), jak i po jego udowodnieniu w następnym miesiącu zatrudnienia.
W takim przypadku, jak wyjaśnił ZUS w pkt. 269 komentarza do ustawy zasiłkowej (dostępnego na stronie internetowej www.zus.pl): "(...) podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi wynagrodzenie pracownika za miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy, tj. za pełny kalendarzowy miesiąc zatrudnienia, po uzupełnieniu (...)".
Przykład |
Pracownik zatrudniony 9 lipca 2021 r. był niezdolny do pracy z powodu choroby od 28 do 30 lipca oraz od 2 do 4 sierpnia 2021 r. Dla tych absencji nie była ustalana podstawa wymiaru, gdyż pracownik nie nabył prawa do świadczeń chorobowych z powodu nieudowodnienia wymaganego okresu wyczekiwania (okres 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego udowodnił 7 sierpnia 2021 r.).
Ponownie chorował od 12 do 17 sierpnia 2021 r., czyli już po upływie okresu wyczekiwania. Podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego stanowi uzupełnione wynagrodzenie za sierpień 2021 r., tj. pierwszy pełny kalendarzowy miesiąc ubezpieczenia chorobowego.
|