Nagrody roczna i świąteczna w podstawie wymiaru świadczeń chorobowych

Spółka z o.o. wypłaca pracownikom nagrody roczne oraz nagrody z okazji świąt. Nagroda roczna ustalana jest jako procent od sumy faktycznie wypłaconego wynagrodzenia za 12 miesięcy, natomiast nagroda świąteczna przyznawana jest w jednakowej wysokości wszystkim pracownikom. Czy nagrody należy uwzględniać w podstawie wymiaru świadczeń chorobowych?

Do podstawy wymiaru świadczeń chorobowych, oprócz wynagrodzenia zasadniczego, wlicza się także inne składniki wynagrodzenia, jeżeli podlegają oskładkowaniu i są zmniejszane za okresy pobierania tych świadczeń. Nie uwzględnia się w niej natomiast składników, które zgodnie z obowiązującymi u pracodawcy przepisami płacowymi albo umową o pracę przysługują za okresy absencji chorobowej. W razie braku postanowień o zachowywaniu prawa do danego składnika za okres pobierania świadczenia chorobowego uważa się, że składnik ten nie przysługuje za ten okres i w związku z tym powinien zostać przyjęty do podstawy wymiaru, chyba że pracodawca udokumentuje, że jest on wypłacany za okres pobierania świadczenia chorobowego. Takich wyjaśnień udzielił ZUS w pkt. 284 komentarza do ustawy zasiłkowej, dostępnego na stronie internetowej www.zus.pl.

Nagroda roczna

Nagroda roczna jest przychodem ze stosunku pracy niepodlegającym wyłączeniu z podstawy wymiaru składek ZUS. W miesiącu jej wypłaty/postawienia do dyspozycji podlega oskładkowaniu. W przypadku opisanym w pytaniu jest ona obliczana jako procent faktycznie wypłaconego wynagrodzenia za 12 miesięcy. Z takiego sposobu ustalania nagrody wynika, że do jej podstawy przyjmuje się niższe wynagrodzenie za miesiąc (m-ce), w którym wystąpiła tzw. absencja zasiłkowa. Nagrodę tę należy zatem uwzględnić w podstawie wymiaru świadczenia chorobowego w wysokości stanowiącej 1/12 kwoty wypłaconej pracownikowi za rok poprzedzający miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy (art. 42 ust. 3 ustawy zasiłkowej).

Do rozstrzygnięcia pozostaje jeszcze kwestia, czy podlega ona wliczeniu do podstawy wymiaru w kwocie faktycznie wypłaconej czy też po uzupełnieniu. O tym decydują zasady jej zmniejszania za okresy pobierania świadczeń chorobowych. Jeśli bowiem dany składnik ulega:

• proporcjonalnemu zmniejszeniu, to wlicza się go do podstawy wymiaru po uzupełnieniu,
   
• zmniejszeniu w inny niż ww. sposób, np. kwotowo lub procentowo, to przyjmuje się go do podstawy wymiaru w kwocie faktycznie wypłaconej (bez uzupełnienia).

Wysokość nagrody z pytania uzależniona jest od sumy wynagrodzenia faktycznie osiągniętego w roku poprzednim, co oznacza, że ulega ona proporcjonalnemu zmniejszeniu za dni choroby i podlega uwzględnieniu w podstawie wymiaru świadczeń chorobowych po uzupełnieniu. Przyjmuje się ją zatem w wysokości jaką pracownik by uzyskał, gdyby przepracował cały rok. Uzupełnienia dokonuje się bez względu na to, czy pracownik przepracował w danym roku kalendarzowym co najmniej połowę obowiązującego go czasu pracy. Pracodawca może zastosować jedną z metod uzupełniania składników wynagrodzenia przewidzianą dla:

• stałych składników wynagrodzenia, tj. przyjmując kwotę obliczoną jako określony procent sumy pełnego wynagrodzenia, jakie pracownik uzyskałby w roku kalendarzowym, za który przysługuje składnik roczny, lub
   
• zmiennych składników wynagrodzenia, czyli dzieląc otrzymaną kwotę nagrody rocznej (pomniejszoną o składki na ubezpieczenia społeczne finansowane przez pracownika) przez liczbę dni przepracowanych w danym roku kalendarzowym i mnożąc przez liczbę dni, którą pracownik powinien był przepracować w tym roku, gdyby nie usprawiedliwiona nieobecność w pracy. 

Na równi z dniami, w których pracownik świadczył pracę, traktuje się dni urlopu wypoczynkowego i inne dni nieobecności w pracy, za które pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia - oczywiście z wyjątkiem dni, za które otrzymuje wynagrodzenie chorobowe (por. pkt 279 komentarza ZUS do ustawy zasiłkowej).

Nagroda świąteczna

Nagroda z okazji świąt wypłacana przez pracodawcę z pytania nie podlega wliczeniu do podstawy wymiaru świadczeń chorobowych. Jest to bowiem składnik wynagrodzenia przyznawany niezależnie od oceny pracy pracownika, a na jego wypłatę nie ma wpływu okres pobierania ww. świadczenia. Pomimo absencji chorobowej jest on wypłacany w pełnej wysokości. ZUS w pkt. 285 komentarza do ustawy zasiłkowej wśród składników nieuwzględnianych w podstawie wymiaru wymienia m.in. bony lub wypłaty w gotówce przyznawane w jednakowej wysokości lub jednakowym wskaźnikiem procentowym w stosunku do płacy pracownika, określonej w umowie o pracę, wszystkim pracownikom lub grupom pracowników, z okazji uroczystych dni, świąt, rocznicy powstania firmy.

Pracownik jest wynagradzany w stałej miesięcznej wysokości 3.000 zł. Ponadto w styczniu każdego roku otrzymuje nagrodę w wysokości 15% wynagrodzenia faktycznie wypłaconego za poprzedni rok, natomiast w grudniu nagrodę z okazji świąt (przysługującą wszystkim pracownikom w jednakowej wysokości).

Od 22 do 30 października br. (9 dni) pracownik był niezdolny do pracy z powodu choroby. Podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego stanowiło przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres od października 2018 r. do września 2019 r. W okresie tym pracownik otrzymał:

Do podstawy wymiaru świadczenia, oprócz wynagrodzenia zasadniczego, pracodawca przyjął 1/12 część nagrody rocznej (po uzupełnieniu). Pracodawca uzupełnił nagrodę roczną zgodnie z metodą przewidzianą dla stałych składników wynagrodzenia, a zatem po uzupełnieniu wyniosła ona 4.659,66 zł, tj. (3.000 zł x 12 m-cy) x 15% = 5.400 zł; 5.400 zł - 740,34 zł = 4.659,66 zł. W podstawie wymiaru uwzględniono ją w wysokości 388,31 zł (4.659,66 zł : 12).

Podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego stanowiła kwota 2.977,01 zł, zgodnie z wyliczeniem: (31.064,40 zł : 12 m-cy) + 388,31 zł = 2.977,01 zł. Za 9 dni choroby pracownik otrzymał wynagrodzenie chorobowe w wysokości 714,51 zł (2.977,01 zł x 80% : 30 = 79,39 zł; 79,39 zł x 9 dni = 714,51 zł).

Przyjmujemy założenia z poprzedniego przykładu oraz że w 2018 r. z obowiązujących 250 dni pracownik przepracował 230 dni. Gdyby nagroda roczna miała zostać uzupełniona według zmiennych składników wynagrodzenia, to do podstawy wymiaru wynagrodzenia chorobowego przyjęto by kwotę 398,62 zł, zgodnie z wyliczeniem: 4.400,79 zł : 230 dni x 250 dni = 4.783,47 zł; 4.783,47 zł : 12 = 398,62 zł.