Kodeks spółek handlowych daje szczególne uprawnienia osobom, które pełniły funkcje w organach spółki z o.o. w danym roku obrotowym, a zostały odwołane przed odbyciem zwyczajnego zgromadzenia wspólników dotyczącego tego roku. Odwołane osoby mogą, choć nie muszą, uczestniczyć w zgromadzeniu.
1) Krótko po zakończeniu 2018 r. jeden z członków zarządu spółki z o.o. złożył rezygnację z pełnienia funkcji. Czy ma prawo uczestnictwa w zwyczajnym zgromadzeniu wspólników i wcześniejszego ustosunkowania się do treści sprawozdania finansowego i sprawozdania z działalności zarządu za zakończony rok obrotowy?
Przedmiotem zwyczajnego zgromadzenia wspólników powinno być udzielenie absolutorium dla wszystkich osób, które pełniły funkcję członków zarządu, rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej spółki w ostatnim roku obrotowym. Tak przewiduje art. 231 § 3 K.s.h.
Ze względu na ochronę interesów członków organów spółki, których mandaty wygasły przed dniem zgromadzenia wspólników, wskazany przepis daje im prawo uczestnictwa w zgromadzeniu, przeglądania sprawozdania zarządu i sprawozdania finansowego wraz z odpisem sprawozdania rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej oraz biegłego rewidenta, a także prawo przedkładania do tych dokumentów opinii na piśmie. Art. 231 § 3 K.s.h. stanowi o członkach organów, których mandaty wygasły. Chodzi tu więc nie tylko o osoby odwołane, ale również o te, które m.in. złożyły rezygnację czy utraciły uprawnienie do pełnienia funkcji z powodów wynikających z art. 18 K.s.h.
Warto na to zwrócić uwagę ze względu na specyficzną regulację zawartą w art. 203 § 3 K.s.h. Przepis ten wskazuje, że odwołany członek zarządu jest uprawniony i obowiązany do złożenia wyjaśnień w toku przygotowania sprawozdania zarządu z działalności spółki i sprawozdania finansowego, obejmujących okres pełnienia przez niego funkcji członka zarządu, oraz do udziału w zgromadzeniu wspólników zatwierdzającym sprawozdania, o których mowa w art. 231 § 2 pkt 1 K.s.h., chyba że akt odwołania stanowi inaczej. Z dosłownego brzmienia tego przepisu wynika, że obowiązek uczestnictwa w czynnościach przygotowawczych dotyczy tylko członka zarządu, którego mandat wygasł na skutek odwołania.
W piśmiennictwie dość silnie prezentowane jest jednak stanowisko, że w czynnościach przygotowawczych, o których mowa w art. 203 § 3 K.s.h. mogą i powinni uczestniczyć również byli członkowie zarządu, których mandaty wygasły na skutek rezygnacji. Brak możliwości uczestnictwa w tych czynnościach byłby rodzajem nieuzasadnionej sankcji za złożenie rezygnacji.
2) O terminie zwyczajnego zgromadzenia wspólników nie zawiadomiono dwóch członków zarządu, którzy zostali odwołani w trakcie poprzedniego roku obrotowego. Czy obecny zarząd musiał wysłać do nich zawiadomienie o terminie zgromadzenia?
Sposób i termin zwoływania zgromadzeń wspólników reguluje art. 238 K.s.h. Przepis ten przewiduje, że zawiadomienie o zgromadzeniu powinno być wysłane co najmniej dwa tygodnie przed terminem zgromadzenia wspólników. Jest to jednak regulacja, która odnosi się do udziałowców mających uczestniczyć w zgromadzeniu. Zarząd nie ma więc obowiązku wysyłać w trybie art. 238 K.s.h. zawiadomień do odwołanych członków zarządu.
Art. 231 § 3 K.s.h. daje członkom organów spółki, których mandaty wygasły przed dniem zgromadzenia wspólników m.in. prawo uczestnictwa w zwyczajnym zgromadzeniu wspólników. Zastrzega jednak, że skorzystanie z tego uprawnienia jest warunkowane złożeniem zarządowi spółki na piśmie stosownego żądania najpóźniej na tydzień przed zgromadzeniem wspólników. Jeśli zatem odwołani członkowie zarządu nie złożyli takiego żądania, zarząd w obecnym składzie nie miał obowiązku zawiadamiać ich o terminie zgromadzenia. Natomiast gdy żądanie było złożone, zawiadomienie powinno zostać również wysłane do byłych członków zarządu.
3) Zwyczajne zgromadzenie wspólników spółki z o.o. odbyło się w trybie pisemnym. Jeden z członków rady nadzorczej nie otrzymał absolutorium. Czy może zaskarżyć uchwałę, powołując się na to, że nie miał możliwości uczestnictwa w zgromadzeniu wspólników i przedstawienia stanowiska co do wykonywania swoich obowiązków w 2018 r.?
Po zmianach wprowadzonych do Kodeksu spółek handlowych z dniem 1 marca 2019 r. możliwe jest głosowanie pisemne w sprawach objętych porządkiem obrad zwyczajnego zgromadzenia wspólników. Z tym dniem uchylony został art. 231 § 4 K.s.h. Przewidywał on, że do uchwał wskazanych w art. 231 § 2 i 3 K.s.h. głosowanie pisemne jest wyłączone. Po zmianach pisemnie można głosować również w sprawie udzielenia członkom organów spółki absolutorium z wykonania przez nich obowiązków (art. 231 § 2 pkt 3 K.s.h.).
Wprowadzona zmiana stanowi istotne ułatwienie organizacyjne pozwalające podjąć uchwały stanowiące obowiązkowy element zwyczajnego zgromadzenia wspólników bez konieczności zwoływania zgromadzenia albo jego odbycia w trybie art. 240 K.s.h., tj. jednoczesnej obecności wszystkich udziałowców niezgłaszających sprzeciwu co do odbycia zgromadzenia i porządku obrad. Uchylenie art. 231 § 4 K.s.h. wywołuje natomiast istotne skutki dla osób, wobec których podejmowane są uchwały w przedmiocie udzielenia absolutorium. Decyzja wspólników o odbyciu pisemnego głosowania w sprawach stanowiących przedmiot obrad zwyczajnego zgromadzenia faktycznie pozbawia członków organów spółki prawa uczestnictwa w zwyczajnym zgromadzeniu.
Jest to jednak wynik nowej konstrukcji ustawowej. Pisemne głosowanie w sprawie absolutorium bez obecności osoby zainteresowanej nie może stanowić naruszenia prawa, a zatem stwarzać podstaw do zaskarżenia podjętej uchwały.
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 15.09.2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2019 r. poz. 505)
| ||||||||||||
|
||||||||||||
