Przekazanie płatności zasiłku chorobowego do ZUS

Gdy osoba podlegająca ubezpieczeniu chorobowemu stanie się niezdolna do pracy z powodu choroby, może - po spełnieniu określonych warunków - korzystać z zasiłku chorobowego. Płatnik składek wypłaca to świadczenie tylko wówczas, gdy zgłasza do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 osób i to wyłącznie osobom pozostającym w ubezpieczeniu. W pozostałych przypadkach, w tym za okres po ustaniu zatrudnienia, płatność zasiłku musi przekazać do ZUS.

Płatnicy świadczeń chorobowych

Prawo do zasiłku chorobowego, a także innych świadczeń z ubezpieczenia chorobowego (tj. świadczenia rehabilitacyjnego, zasiłku wyrównawczego, zasiłku macierzyńskiego i zasiłku opiekuńczego) ustala oraz świadczenie to wypłaca odpowiednio:

• płatnik składek na ubezpieczenie chorobowe, który zgłasza do tego ubezpieczenia powyżej 20 osób - przy czym wyłącznie za okres pozostawania w ubezpieczeniu, oraz
   
• ZUS w pozostałych przypadkach, tj.:
   
• ubezpieczonym, których płatnicy składek zgłaszają do ubezpieczenia chorobowego nie więcej niż 20 ubezpieczonych,
   
• ubezpieczonym prowadzącym pozarolniczą działalność i osobom z nimi współpracującym,
   
• ubezpieczonym będącym duchownymi,
   
• ubezpieczonym podlegającym ubezpieczeniu chorobowemu w Polsce z tytułu zatrudnienia u pracodawcy zagranicznego,

a także

• osobom uprawnionym do zasiłków za okres po ustaniu ubezpieczenia, nawet, jeśli w okresie ubezpieczenia płatnikiem zasiłku był płatnik składek.

Przy czym wspomnianą liczbę ubezpieczonych ustala się według stanu na:

• dzień 30 listopada poprzedniego roku kalendarzowego lub
   
• pierwszy miesiąc, w którym płatnik składek dokonał zgłoszenia do ubezpieczenia chorobowego - jeśli na dzień 30 listopada poprzedniego roku nie zgłaszał nikogo do tego ubezpieczenia chorobowego.

Stanowi o tym art. 61 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, zwanej ustawą zasiłkową.

Przekazanie płatności do ZUS

Jeśli płatnik składek nie jest uprawniony do wypłaty zasiłków, tj. gdy:

• zgłasza do ubezpieczenia chorobowego nie więcej niż 20 osób lub
   
• niezdolność do pracy ubezpieczonego obejmuje także lub wyłącznie okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia (np. po ustaniu zatrudnienia),

powinien przekazać do ZUS dokumenty, w oparciu o które organ ten będzie mógł ustalić prawo do danego świadczenia oraz jego wysokość. Dokumenty te zostały określone w stosownym rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej, zwanego dalej rozporządzeniem.

W głównej mierze chodzi tu o zaświadczenie płatnika składek zawierające zestawienie składników wynagrodzenia lub przychodu, stanowiących podstawę wymiaru zasiłku. Przykładowo dla pracowników powinno być ono sporządzone na druku ZUS Z-3, a dla zleceniobiorców na formularzu ZUS Z-3a. Kwestię tę reguluje § 2 rozporządzenia, które jednocześnie w załącznikach (nr 1 i 2) zawiera wzory wymaganych zaświadczeń.

Formularze wymaganych zaświadczeń i oświadczeń dostępne są w serwisie www.druki.gofin.pl, w dziale Zasiłki i świadczenia.

Do zaświadczenia tego płatnik składek powinien dołączyć dokumenty uzasadniające prawo do danego świadczenia. W przypadku zasiłku chorobowego co do zasady chodzi tu o:

• zaświadczenie lekarskie ZUS ZLA lub
   
• zaświadczenie zagranicznego zakładu leczniczego lub zagranicznego lekarza, spełniające warunki określone w § 5 i 6 rozporządzenia - jeśli niezdolność do pracy została orzeczona za granicą.

Jeśli wspomniany dokument obejmuje okres, za który ubezpieczonemu przysługuje zarówno świadczenie wypłacane przez płatnika składek (np. wynagrodzenie chorobowe i/lub zasiłek za okres pozostawania w stosunku pracy), jak i świadczenie z ZUS, do organu rentowego dostarcza się jego oryginał, pozostawiając w aktach kopię potwierdzaną za zgodność z oryginałem.

Historia dokonanych wypłat

Niezwykle istotne dla prawidłowego ustalenia:

• prawa do zasiłku oraz
   
• jego wysokości,

jest przekazanie do ZUS informacji o wypłaconych wcześniej przez płatnika składek świadczeniach.

To w oparciu o nią bowiem organ rentowy może sprawdzić m.in. czy:

• nie został jeszcze przez danego ubezpieczonego wykorzystany okres zasiłkowy,
   
• płatnik składek z właściwego okresu wskazał wynagrodzenie uwzględniane przy obliczaniu podstawy wymiaru zasiłku.

Tę swego rodzaju historię wypłaconych świadczeń dla pracownika wpisuje się w pkt 6-7 zaświadczenia ZUS Z-3 (patrz przykładowo wypełniony fragment formularza).

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2014 r. poz. 159 ze zm.)

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 2.04.2012 r. w sprawie określenia dowodów stanowiących podstawę przyznania i wypłaty zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2014 r. poz. 1594)