Jestem jedynym spadkobiercą po ojcu. Ojciec miał wykupioną polisę na życie. Po jego śmierci wystąpiłam do zakładu ubezpieczeń celem wypłaty świadczenia. Stosowna kwota została mi wypłacona parę tygodni później. Aby nie płacić podatku od spadku, zawiadomiłam urząd skarbowy o dziedziczeniu. Nie ujęłam w nim jednak kwoty otrzymanej ze wspomnianej polisy. Czy, jeśli sprawa wyjdzie na jaw, mogę być zobowiązana do zapłaty podatku?
NIE. Czytelniczka nie musi obawiać się, że kwota otrzymanego świadczenia zostanie opodatkowana. Ubezpieczenie osobowe może, jak w sytuacji opisanej w pytaniu, przybrać formę ubezpieczenia na życie, czyli odnosić się do śmierci osoby ubezpieczonej lub dożycia przez nią określonego wieku. Ubezpieczający może wskazać jedną lub więcej osób uprawnionych do otrzymania sumy ubezpieczenia w razie śmierci osoby ubezpieczonej. Jeżeli wskazano kilka osób uprawnionych do otrzymania sumy ubezpieczenia, a nie oznaczono udziału każdej z nich w tej sumie, ich udziały są równe. Ponadto przepis jednoznacznie wskazuje, że suma ubezpieczenia przypadająca uprawnionemu nie należy do spadku po ubezpieczonym. Tak stanowi art. 831 § 3 Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2018 r. poz. 1025 ze zm.).
Skoro zatem wspomniane świadczenie nie wchodzi do masy spadkowej, nie musiało być ujęte przez Czytelniczkę w zawiadomieniu SD-Z2, którego terminowe i prawidłowe złożenie było warunkiem skorzystania przez nią z tzw. całkowitego zwolnienia podatkowego. Kolejną kwestią jest ustalenie, czy otrzymanie sumy ubezpieczeniowej nie jest przypadkiem odrębnym zdarzeniem podlegającym opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn (a więc niezależnie od dziedziczenia). Katalog tych zdarzeń zawiera art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2018 r. poz. 644 ze zm.). Katalog ten ma zamknięty charakter, a przepisów podatkowych nie można interpretować w sposób rozszerzający, nie można stosować analogii do innych "podobnych" zdarzeń (a więc próbować uzasadnić opodatkowanie tego świadczenia z polisy na życie, wykazując, że wywołuje skutki podobne np. do darowizny).
Niewątpliwie w wyniku otrzymania sumy ubezpieczenia dochodzi do przysporzenia w majątku beneficjenta. Jednak takie zdarzenie jak świadczenie z polisy na życie nie zostało ujęte w przepisach tej ustawy podatkowej. Powyższe skutkuje tym, że Czytelniczka nie zostanie obciążona wspomnianym podatkiem w związku z uzyskaniem świadczenia z polisy na życie ojca.
|