Wysokość świadczenia chorobowego dla absolwenta uprawnionego do niego bez okresu wyczekiwania

Od 15 lipca 2024 r. zatrudniamy na podstawie umowy o pracę tegorocznego maturzystę, który na początku sierpnia 2024 r. chorował przez kilka dni. Czy należało wypłacić mu wynagrodzenie chorobowe od pierwszego dnia niezdolności do pracy? Jeśli tak, to w jaki sposób ustalić wysokość tego świadczenia?

Do wynagrodzenia chorobowego uprawniony jest pracownik, który legitymuje się wymaganym okresem ubezpieczenia chorobowego, zwanym okresem wyczekiwania. Nabywa on prawo do tego świadczenia po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego, a zatem od 31. dnia jego trwania (art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy zasiłkowej).

Od powyższej zasady przewidziane są wyjątki określone w art. 4 ust. 3 ustawy zasiłkowej, który na mocy art. 92 K.p. ma też zastosowanie do wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby. Zgodnie z tym przepisem, od pierwszego dnia ubezpieczenia chorobowego prawo do wynagrodzenia chorobowego przysługuje m.in.:

• absolwentom szkół lub uczelni,
• osobom, które zakończyły kształcenie w szkole doktorskiej,

którzy zostali objęci ubezpieczeniem chorobowym lub przystąpili do tego ubezpieczenia w ciągu 90 dni od dnia ukończenia szkoły/uzyskania dyplomu ukończenia studiów/zakończenia kształcenia w szkole doktorskiej.

Zgodnie z § 13 ust. 6 rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 16 kwietnia 2020 r. w sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków publicznych szkół i placówek artystycznych (Dz. U. poz. 813 z późn. zm.), jako datę wydania świadectwa przyjmuje się datę zakończenia rocznych zajęć dydaktyczno-wychowawczych, a w przypadku świadectwa wydawanego na podstawie egzaminu - datę ostatniej części egzaminu. Zajęcia dydaktyczno-wychowawcze w klasach programowo najwyższych kończą się w ostatni piątek kwietnia (§ 2 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 sierpnia 2017 r. w sprawie organizacji roku szkolnego, Dz. U. z 2023 r. poz. 1211). W roku szkolnym 2023/2024 zajęcia dydaktyczno-wychowawcze w klasach maturalnych zakończyły się zatem 26 kwietnia 2024 r.

Pracownik z pytania ukończył szkołę 26 kwietnia 2024 r., a umowa o pracę została zawarta 15 lipca 2024 r. Został on więc objęty ubezpieczeniem chorobowym (dla pracowników jest ono obowiązkowe) w ciągu 90 dni od dnia ukończenia szkoły. Tym samym przysługuje mu wynagrodzenie chorobowe od pierwszego dnia niezdolności do pracy (bez okresu wyczekiwania).

Tegoroczny maturzysta (absolwent liceum ogólnokształcącego) został zatrudniony na podstawie umowy o pracę od 15 lipca 2024 r. W sierpniu 2024 r. zachorował, otrzymując zwolnienie lekarskie na okres od 5 do 7 sierpnia 2024 r.

Objęcie pracownika ubezpieczeniem chorobowym od 15 lipca 2024 r. nastąpiło w ciągu 90 dni od ukończenia szkoły. W związku z tym nie obowiązuje go okres wyczekiwania na prawo do świadczeń chorobowych, co oznacza, że za cały wskazany w zaświadczeniu lekarskim okres niezdolności do pracy z powodu choroby miał on prawo do wynagrodzenia chorobowego.

Wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy oblicza się według zasad obowiązujących przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego i wypłaca za każdy dzień niezdolności do pracy, nie wyłączając dni wolnych od pracy (art. 92 § 2 K.p.). Jego wysokość w przypadku "zwykłej" choroby bądź odosobnienia w związku z chorobą zakaźną wynosi 80% podstawy wymiaru, chyba że obowiązujące u danego pracodawcy przepisy prawa pracy przewidują wyższe wynagrodzenie z tego tytułu. Natomiast za okres niezdolności do pracy wskutek:

• wypadku w drodze do pracy lub z pracy,
• choroby przypadającej w czasie ciąży,
• poddania się badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz zabiegowi ich pobrania

pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia chorobowego w wysokości 100% podstawy wymiaru.

Podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego w przypadku pracownika zatrudnionego krócej niż 12 miesięcy kalendarzowych stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia chorobowego (art. 36 ust. 2 ustawy zasiłkowej w zw. z art. 92 § 2 K.p.). W okolicznościach z pytania umowa o pracę została zawarta w trakcie miesiąca (15 lipca br.), a niezdolność do pracy powstała w miesiącu następnym (w sierpniu br.). Do podstawy wymiaru należało więc przyjąć wynagrodzenie pracownika za miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy (za sierpień 2024 r.), tj. za pierwszy pełny kalendarzowy miesiąc zatrudnienia. Ponieważ pracownik z uwagi na absencję chorobową za ten miesiąc nie uzyskał pełnego wynagrodzenia, najpierw należało je uzupełnić według zasad określonych w art. 37 ust. 2 ustawy zasiłkowej, tj. w przypadku wynagrodzenia:

• określonego w stałej miesięcznej wysokości, przyjmując wynagrodzenie miesięczne określone w umowie o pracę lub w innym akcie, na podstawie którego powstał stosunek pracy (po pomniejszeniu o składki na ubezpieczenia społeczne finansowane przez pracownika),
• zmiennego, przyjmując wynagrodzenie miesięczne obliczone przez podzielenie wynagrodzenia osiągniętego za przepracowane dni robocze przez liczbę dni przepracowanych i pomnożenie przez liczbę dni, które pracownik był obowiązany przepracować w tym miesiącu (po pomniejszeniu o składki na ubezpieczenia społeczne finansowane przez pracownika).

Zakładamy, że pracownik z pytania jest wynagradzany w stałej miesięcznej wysokości 4.300 zł, a niezdolność do pracy z powodu "zwykłej" choroby przypadała od 5 do 7 sierpnia 2024 r. (3 dni). Za sierpień 2024 r. pracownik uzyskał wynagrodzenie w kwocie 3.870,01 zł.

Do podstawy wymiaru wynagrodzenia chorobowego pracodawca przyjął uzupełnione wynagrodzenie za sierpień 2024 r., czyli kwotę określoną w umowie o pracę po pomniejszeniu o składki na ubezpieczenia społeczne finansowane przez pracownika. Podstawa wymiaru wyniosła 3.710,47 zł (4.300 zł - 589,53 zł). Za 3 dni choroby pracownik otrzymał wynagrodzenie chorobowe w wysokości 296,82 zł, tj. 3.710,47 zł : 30 = 123,68 zł; 123,68 zł x 80% = 98,94 zł (stawka dzienna); 98,94 zł x 3 dni = 296,82 zł.

Gdyby pracownik był np. wynagradzany w systemie akordowym i za sierpień 2024 r. uzyskał wynagrodzenie w wysokości 4.672 zł, to podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego stanowiłaby kwota 4.703,38 zł, zgodnie z wyliczeniem: 4.672 zł : 18 dni przepracowanych w sierpniu br. x 21 dni do przepracowania w sierpniu br. = 5.450,67 zł; 5.450,67 zł - 747,29 zł = 4.703,38 zł.