Pracownik po 182 dniach nieprzerwanej niezdolności do pracy z powodu choroby przedłożył zaświadczenie lekarskie na 30 dni z tytułu sprawowania opieki nad chorym dzieckiem w wieku 4 lat. Czy przysługuje mu prawo do zasiłku opiekuńczego po wykorzystaniu okresu zasiłkowego, a jeśli tak, to w jaki sposób ustalić podstawę jego wymiaru?
Pracownik może nabyć prawo do zasiłku opiekuńczego z tytułu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, o ile nie ma innego domownika mogącego zapewnić tę opiekę oraz w bieżącym roku kalendarzowym (wraz z matką dziecka) nie wykorzystał limitu 60 dni, za które przysługuje zasiłek opiekuńczy.
Powyższe wynika z art. 32 ust. 1 pkt 2 i art. 33 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2010 r. nr 77, poz. 512 ze zm.), dalej ustawy zasiłkowej.
Fakt, że konieczność sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem wystąpiła bezpośrednio po okresie niezdolności do pracy spowodowanej chorobą, z tytułu której pracownik wykorzystał pełen okres zasiłkowy, pozostaje bez znaczenia.
Okres, za który pracownik ma prawo do świadczeń z tytułu własnej choroby, wynosi 182 dni (270 dni w przypadku gruźlicy lub choroby przypadającej w okresie ciąży) - art. 8 ustawy zasiłkowej. Do okresu tego wlicza się wszystkie nieprzerwane okresy choroby własnej pracownika spowodowanej różnymi schorzeniami, a także okresy niezdolności do pracy spowodowanej tą samą chorobą, jeżeli przerwa między nimi nie przekroczyła 60 dni (art. 9 ustawy zasiłkowej).
Natomiast za dni osobistej opieki sprawowanej nad zdrowym dzieckiem w wieku do lat 8 lub chorym dzieckiem w wieku do lat 14 (lub nad innym chorym członkiem rodziny) pracownikowi, spełniającemu warunki określone w art. 32-34 ustawy zasiłkowej, przysługuje zasiłek opiekuńczy. Zasiłek ten może być wypłacany maksymalnie przez 60 dni w roku kalendarzowym, bez względu na to, czy i przez jaki okres pracownik pobierał zasiłek chorobowy. Limit tych 60 dni jest niezależny od liczby członków rodziny uprawnionych do zasiłku opiekuńczego oraz liczby dzieci i innych członków rodziny wymagających opieki. Dlatego też, jeśli pracownik (lub matka dziecka) w bieżącym roku korzystał już z zasiłku opiekuńczego (nawet z tytułu opieki nad innym dzieckiem), to okresy sprawowania opieki sumuje się do jednego limitu.
Jeżeli chodzi o podstawę wymiaru zasiłku opiekuńczego, to stanowi ją to samo wynagrodzenie, które zostało przyjęte do obliczenia wcześniej wypłacanego zasiłku chorobowego. Zmiana rodzaju pobieranego zasiłku nie powoduje bowiem ustalenia nowej podstawy wymiaru, o ile pomiędzy okresami pobierania zasiłków nie wystąpiła przerwa trwająca 3 miesiące kalendarzowe (art. 43 ustawy zasiłkowej).
Należy jednak dodać, że podstawa wymiaru zasiłku opiekuńczego, którego wypłata następuje bezpośrednio po zasiłku chorobowym, może podlegać przeliczeniu w sytuacji, gdy pracownik otrzymuje składniki wynagrodzenia, do których zachowuje prawo w okresie choroby, a które nie są wypłacane za okresy sprawowania opieki (lub odwrotnie).
| Przykład
Pracownik obok wynagrodzenia w stałej miesięcznej wysokości otrzymuje premie regulaminowe, do których w myśl przepisów płacowych zachowuje prawo w okresach sprawowania opieki, korzystania z urlopu macierzyńskiego i ojcowskiego. Premia ulega proporcjonalnemu zmniejszeniu za okresy niezdolności do pracy spowodowanej chorobą własną pracownika. Premia jest zatem uwzględniana w podstawie wymiaru wynagrodzenia za czas choroby i zasiłku chorobowego, natomiast nie należy jej wliczać do podstawy wymiaru zasiłku opiekuńczego i macierzyńskiego. Pracownik był niezdolny do pracy z powodu choroby od 19 marca do 16 września 2012 r. (182 dni). Podstawę wymiaru wynagrodzenia, a następnie zasiłku chorobowego, stanowiło przeciętne miesięczne wynagrodzenie wraz z premią uzyskane przez pracownika za okres od marca 2011 r. do lutego 2012 r. W okresie od 17 września do 16 października 2012 r. (30 dni) pracownik sprawuje osobistą opiekę nad chorym dzieckiem w wieku 4 lat i nabył prawo do zasiłku opiekuńczego. Podstawę wymiaru tego zasiłku stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie - bez uwzględniania w nim premii miesięcznych - za okres od marca 2011 r. do lutego 2012 r. (ten sam, który został przyjęty do obliczenia podstawy wymiaru świadczeń za czas choroby). |
| ||||||||||||
|
||||||||||||
