Czy zaświadczenie lekarskie wystawione po przeprowadzeniu badań kontrolnych, wskazujące odleglejszy termin kolejnych badań okresowych niż wyznaczony przez lekarza medycyny pracy przy przeprowadzaniu poprzednich badań okresowych, powoduje automatyczne wydłużenie okresu zdolności do pracy?
Każdorazowo decyzja o dacie kolejnego badania okresowego należy do lekarza medycyny pracy, przeprowadzającego badanie kontrolne. W wydanym na ich podstawie zaświadczeniu o zdolności do pracy może on wskazać termin zbieżny z wyznaczonym w poprzednim zaświadczeniu (z badań wstępnych lub okresowych) lub też wydłużyć okres zdolności pracownika do pracy.
Obowiązek przeprowadzenia badań kontrolnych występuje w przypadku niezdolności pracownika do pracy trwającej dłużej niż 30 dni (art. 229 § 2 zdanie drugie K.p.). Ich celem jest stwierdzenie, czy w wyniku długotrwałej choroby pracownik nie utracił zdolności do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku. Zaświadczenie lekarskie, stwierdzające brak przeciwwskazań zdrowotnych do pracy na danym stanowisku, jest zaś warunkiem dopuszczenia pracownika do pracy. Warto pamiętać, że rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz. U. nr 69, poz. 332 z późn. zm.) zawiera jeden druk zaświadczenia lekarskiego, stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na zajmowanym stanowisku, bez względu na rodzaj badań, na które kierowany był pracownik. Oznacza to, że niezależnie od tego czy pracownik poddawał się badaniom wstępnym, okresowym czy kontrolnym, lekarz ma obowiązek wskazać termin kolejnego badania okresowego. Przy czym dla pracodawcy wiążący jest termin wskazany w ostatnim zaświadczeniu, wystawionym dla danego pracownika.
Ważne: Jeśli data następnego badania okresowego wpisana w zaświadczeniu wydanym w wyniku badań kontrolnych, przypada później niż to wynika z wcześniejszego zaświadczenia wystawionego w wyniku badania wstępnego lub okresowego, termin kolejnych badań okresowych ulega przesunięciu, zgodnie z najnowszym zaświadczeniem lekarskim. |
Argument ten podnoszą specjaliści z zakresu prawa pracy, w tym m.in. P. Ciborski (A. Patulski i G. Orłowski (red.) "Kodeks pracy. Komentarz dla menedżerów HR", wyd. ODDK, Gdańsk 2011, str. 836). Uznaje on, że w omawianym przypadku decyzja o dacie kolejnego badania okresowego należy do lekarza medycyny pracy, który ma prawo wskazać w wystawionym zaświadczeniu termin kolejnego badania zbieżny z wynikającym z poprzednio wystawionego zaświadczenia. Jeżeli zaś lekarz wskaże w takim zaświadczeniu odleglejszy termin kolejnego badania, wiąże on pracodawcę, wydłużając okres zdolności pracownika do pracy.
Przykład |
Pracownik administracyjno-biurowy miał wyznaczony termin kolejnych badań okresowych na 25 maja 2012 r. W marcu br. pracownik doznał wypadku komunikacyjnego, w wyniku którego przez 40 dni był niezdolny do pracy. Pod koniec rekonwalescencji zgłosił pracodawcy powrót do pracy i otrzymał skierowanie na badania kontrolne. Przeprowadzający je lekarz stwierdził zdolność pracownika do pracy, wskazując jako termin kolejnych badań okresowych 20 kwietnia 2014 r. W takim przypadku wiążący jest termin badań okresowych wynikający z ostatniego zaświadczenia, zatem nie było obowiązku kierowania pracownika na kolejne badania w maju 2012 r.
Zwracamy uwagę! Powyższą zasadę można wywieść również z wyroku Sądu Najwyższego z dnia 18 grudnia 2002 r. (sygn. akt I PK 44/02, OSNP 2004/12/209), w którym uznano, że aktualnym orzeczeniem lekarskim w rozumieniu art. 229 § 4 K.p. jest orzeczenie stwierdzające stan zdrowia pracownika w dacie, w której ma on zostać dopuszczony do pracy. Zachowuje ono aktualność w okresie w nim wymienionym, jednak staje się nieaktualne w przypadku wystąpienia w tym okresie zdarzeń, które mogą wskazywać na zmianę stanu zdrowia pracownika. Zdarzeniem takim jest niewątpliwie długotrwała choroba, na co jednoznacznie wskazuje art. 229 § 2 zdanie drugie K.p.
|