Jak co roku, w marcu wielu przedsiębiorców musi dopełnić zobowiązań w zakresie opłat środowiskowych. Jest to czas dokonania rozliczeń i odprowadzenia należnych w tym zakresie wpłat. Kto i za co musi zapłacić? Jak dokonać tych rozliczeń?
Opłata produktowa
W marcu br. przedsiębiorcy muszą pamiętać o konieczności złożenia rocznego sprawozdania o produktach, opakowaniach i o gospodarowaniu odpadami z nich powstającymi.
Lista przedsiębiorców, którzy mają obowiązek składania sprawozdań o produktach, opakowaniach i o gospodarowaniu odpadami z nich powstającymi, wyszczególniona jest w art. 73 ustawy o odpadach. Są to:
- przedsiębiorcy wprowadzający opakowania, eksportujący opakowania, eksportujący produkty w opakowaniach, dokonujący wewnątrzwspólnotowej dostawy produktów w opakowaniach oraz wprowadzający produkty w opakowaniach wymienieni w ustawie o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (Dz. U. z 2023 r. poz. 160),
- przedsiębiorcy prowadzący sklepy lub hurtownie, w których są oferowane torby na zakupy z tworzywa sztucznego objęte opłatą recyklingową, o której mowa w art. 40a ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi,
- wprowadzający na terytorium kraju produkty, o których mowa w ustawie o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej (Dz. U. z 2020 r. poz. 1903 ze zm.),
- wprowadzający pojazdy, o których mowa w ustawie o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji (Dz. U. z 2020 r. poz. 2056 ze zm.),
- wprowadzający sprzęt lub autoryzowani przedstawiciele,
- wprowadzający baterie lub akumulatory, o których mowa w ustawie o bateriach i akumulatorach (Dz. U. z 2022 r. poz. 1113).
Podmioty te mają obowiązek sporządzić i złożyć roczne sprawozdanie w formie elektronicznej do dnia 15 marca 2023 r. Dokonać tego muszą za pośrednictwem indywidualnego konta w bazie BDO (www.bdo.mos.gov.pl).
Opłata z tytułu korzystania ze środowiska
W marcu br. trzeba też dopełnić formalności związanych z opłatą z tytułu korzystania ze środowiska w 2022 r. Opłaty z tytułu korzystania ze środowiska w 2022 r. należy rozliczyć za:
- wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza m.in., ze spalania paliw w pojazdach, z procesów technologicznych, takich jak np.: malowanie, lakierowanie, spawanie czy wędzenie,
- wydane uprawnienia do emisji na zasadach określonych w ustawie o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1092 ze zm.),
- składowanie odpadów.
W razie składowania lub magazynowania odpadów podmiotem korzystającym ze środowiska jest posiadacz odpadów. Wyjątek stanowi sytuacja, kiedy odpady zostały przekazane na rzecz podmiotu, który nie uzyskał wymaganego zezwolenia w zakresie gospodarki odpadami. Wówczas podmiotem korzystającym ze środowiska, zobowiązanym do ponoszenia opłat z tego tytułu jest podmiot, który przekazał te odpady. Natomiast jeżeli osoba fizyczna niebędąca przedsiębiorcą przekazuje odpady podmiotowi, który nie uzyskał wymaganego zezwolenia w zakresie gospodarki odpadami, podmiotem korzystającym ze środowiska jest podmiot, któremu przekazano te odpady.
Najczęściej rozliczaną opłatą środowiskową jest należność z tytułu wprowadzania gazów i pyłów w związku ze spalaniem paliw w silnikach samochodowych.
Obowiązek dokonania rozliczeń spoczywa na podmiotach korzystających ze środowiska. Podmiotami tymi w rozumieniu art. 3 pkt 20 Prawa ochrony środowiska są:
a) przedsiębiorcy w rozumieniu Prawa przedsiębiorców (Dz. U. z 2023 r. poz. 221) oraz przedsiębiorcy zagraniczni w rozumieniu przepisów ustawy o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2022 r. poz. 470), a także osoby prowadzące działalność wytwórczą w rolnictwie w zakresie upraw rolnych, chowu lub hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego,
b) jednostki organizacyjne niebędące przedsiębiorcami w rozumieniu Prawa przedsiębiorców,
c) osoby fizyczne niebędące podmiotem, o którym mowa w lit. a), korzystające ze środowiska w zakresie, w jakim korzystanie ze środowiska wymaga pozwolenia.
Oznacza to, że w praktyce do rozliczeń środowiskowych zobowiązani są w szczególności:
- przedsiębiorcy polscy i zagraniczni,
- osoby wykonujące zawód medyczny w ramach praktyki indywidualnej lub specjalistycznej,
- osoby fizyczne korzystające ze środowiska tylko w zakresie, w jakim korzystanie ze środowiska wymaga pozwolenia,
- fundacje,
- spółdzielnie mieszkaniowe.
Podmiot korzystający ze środowiska samodzielnie nalicza wysokość opłat. Konieczne jest w tym celu wyliczenie wielkości wprowadzonego ładunku zanieczyszczeń. Opłata stanowi iloczyn wielkości wprowadzonego ładunku i obowiązującej w danym roku stawki jednostkowej (patrz ramka). Wysokość stawek na rok 2022 zawiera obwieszczenie Ministra Klimatu i Środowiska w sprawie wysokości stawek opłat za korzystanie ze środowiska na rok 2022 (Mon. Pol. z 2021 r. poz. 960).
|
Wzór na wyliczenie opłaty środowiskowej
Op = E × St
gdzie:
| Op |
- |
należna opłata (w zł), |
| E |
- |
wielkość wprowadzonego ładunku (wielkość emisji) w okresie rozliczeniowym, |
| St |
- |
stawka jednostkowa obowiązująca w danym okresie rozliczeniowym. |
|
Celem dokonania rozliczenia należy złożyć do marszałka województwa właściwego ze względu na miejsce korzystania ze środowiska wykaz, który zawiera informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat za dany rok kalendarzowy. Wykazy te można złożyć w postaci papierowej albo elektronicznej. Poza tym, w zależności od specyfiki prowadzonej działalności i zgodnie ze sposobem korzystania ze środowiska trzeba przedłożyć:
- wykaz zawierający informacje o ilości i rodzajach gazów lub pyłów wprowadzanych do powietrza,
- wykaz zawierający informacje i dane o wielkości emisji gazów cieplarnianych objętych systemem handlu uprawnieniami do emisji i liczbie uprawnień do emisji oraz o wysokości należnych opłat,
- wykaz zawierający informacje o składowanych odpadach.
Należną opłatę środowiskową należy wnieść na rachunek bankowy marszałka województwa właściwego ze względu na miejsce korzystania ze środowiska. Z tym że opłaty za wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza wynikające z eksploatacji niestacjonarnych urządzeń technicznych należy wpłacić na rachunek urzędu marszałkowskiego właściwego ze względu na miejsce rejestracji firmy. Nie trzeba wnosić opłat za korzystanie ze środowiska, jeśli wyliczona roczna opłata dla jednego rodzaju korzystania ze środowiska (np. wprowadzania gazów lub pyłów do powietrza) nie przekroczy 800 zł. Nie zwalnia to jednak z obowiązku złożenia rocznego wykazu (informacji). Wykazów i informacji nie trzeba składać, jeśli wyliczona roczna opłata dla jednego rodzaju korzystania ze środowiska nie przekracza 100 zł.
Przykładowe informacje wykazywane w sprawozdaniach
|
Rodzaj sprawozdania
|
Informacje o:
|
| W zakresie opakowań i odpadów opakowaniowych |
| - |
masie wytworzonych i przywiezionych z zagranicy opakowań według rodzajów materiałów, z jakich zostały wykonane, |
| - |
liczbie wprowadzonych do obrotu lekkich toreb na zakupy z tworzywa sztucznego, |
| - |
masie opakowań, w tym opakowań środków niebezpiecznych, w których zostały wprowadzone do obrotu produkty, z podziałem na poszczególne ich rodzaje, |
| - |
masie odpadów opakowaniowych poddanych odzyskowi i recyklingowi, w tym odpadów opakowaniowych powstałych z opakowań środków niebezpiecznych, |
| - |
osiągniętych poziomach odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych, w tym odpadów opakowaniowych powstałych z opakowań środków niebezpiecznych, z podziałem na poszczególne ich rodzaje, |
| - |
wysokości należnej opłaty produktowej obliczonej oddzielnie z podziałem na poszczególne rodzaje opakowań, |
| - |
masie wywiezionych za granicę opakowań według rodzajów materiałów, z jakich zostały wykonane, z podziałem na opakowania jednorazowego użytku oraz opakowania wielokrotnego użytku - dotyczy to przedsiębiorcy, który eksportuje lub dokonuje wewnątrzwspólnotowej dostawy opakowań lub produktów w opakowaniach, |
| - |
przeprowadzonych publicznych kampaniach edukacyjnych wraz ze wskazaniem wysokości środków przeznaczonych na ten cel, |
|
| W zakresie lekkich i pozostałych toreb na zakupy z tworzywa sztucznego objętych opłatą recyklingową |
| - |
liczbie nabytych i wydanych lekkich i pozostałych toreb na zakupy z tworzywa sztucznego, |
|
| W zakresie pojazdów |
| - |
liczbie pojazdów wprowadzonych na terytorium kraju w ciągu roku, |
| - |
liczbie dni, w których do zapewnienia sieci zbierania pojazdów brakowało kolejnych stacji demontażu lub punktów zbierania pojazdów, |
| - |
wysokości należnej opłaty za brak sieci zbierania pojazdów, |
|
| W zakresie sprzętu oraz zużytego sprzętu w rozumieniu ustawy o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym |
| - |
masie sprzętu wprowadzonego do obrotu, z podziałem na grupy sprzętu, z wyodrębnieniem paneli fotowoltaicznych, oraz z podziałem na sprzęt przeznaczony dla gospodarstw domowych i na sprzęt inny niż przeznaczony dla gospodarstw domowych, |
| - |
masie zużytego sprzętu przetworzonego w zakładzie przetwarzania, |
| - |
masie zużytego sprzętu przygotowanego do ponownego użycia, |
| - |
osiągniętym minimalnym rocznym poziomie zbierania zużytego sprzętu, poziomie odzysku oraz poziomie przygotowania do ponownego użycia i recyklingu zużytego sprzętu, z podziałem na grupy sprzętu, z wyodrębnieniem paneli fotowoltaicznych, |
| - |
wysokości należnej opłaty produktowej obliczonej oddzielnie dla poszczególnych grup sprzętu - należnej w przypadku nieosiągnięcia wymaganego minimalnego rocznego poziomu zbierania zużytego sprzętu, poziomu odzysku lub poziomu przygotowania do ponownego użycia i recyklingu zużytego sprzętu, |
|
| W zakresie baterii i akumulatorów oraz zużytych baterii i zużytych akumulatorów |
| - |
osiągniętych poziomach zbierania zużytych baterii przenośnych i zużytych akumulatorów przenośnych, |
| - |
wysokości należnej opłaty produktowej - należnej w przypadku nieosiągnięcia wymaganych poziomów zbierania zużytych baterii przenośnych i zużytych akumulatorów przenośnych, |
| - |
wykazie punktów zbierania zużytych baterii przenośnych lub zużytych akumulatorów przenośnych prowadzonych przez zbierającego zużyte baterie lub zużyte akumulatory, z którym wprowadzający baterie lub akumulatory zawarł umowę, o której mowa w art. 32 ust. 1 ustawy o bateriach i akumulatorach, |
| - |
wykazie miejsc odbioru, z których zbierający zużyte baterie lub zużyte akumulatory odbiera zużyte baterie przenośne lub zużyte akumulatory przenośne. |
|
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 14.12.2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2022 r. poz. 699 ze zm.)
Ustawa z dnia 27.04.2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2022 r. poz. 2556 ze zm.)
