Opłata miejscowa nie jest firmowym przychodem ani kosztem podatkowym

Podatnik PIT prowadzi pensjonat w gminie, w której obowiązuje opłata miejscowa. Opłatę tę pobiera od gości przebywających na wypoczynku (pełni w tym zakresie funkcję inkasenta). Rozliczenia finansowe z gośćmi z tytułu ich pobytu w pensjonacie są prowadzone bezgotówkowo. Należne podatnikowi kwoty trafiają bezpośrednio na jego rachunek rozliczeniowy. Do tych kwot podatnik nie dolicza jednak opłaty miejscowej. Pobiera ją indywidualnie od gości. Natomiast wpłaca do kasy urzędu gminy ze środków otrzymanych na konto z tytułu rezerwacji miejsc w pensjonacie. Czy taki sposób rozliczeń powoduje, że opłata miejscowa jest u podatnika kosztem uzyskania przychodów?

Opłata miejscowa nie jest w firmie kosztem uzyskania przychodów ani przychodem z działalności gospodarczej.

Opłata miejscowa na gruncie przepisów o podatkach i opłatach lokalnych

Na podstawie art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2023 r. poz. 70 ze zm.), rada gminy może wprowadzić opłatę miejscową. Pobiera się ją od osób fizycznych przebywających dłużej niż dobę w celach turystycznych, wypoczynkowych lub szkoleniowych:

1) w miejscowościach posiadających korzystne właściwości klimatyczne, walory krajobrazowe oraz warunki umożliwiające pobyt osób w tych celach,

2) w miejscowościach znajdujących się na obszarach, którym nadano status obszaru ochrony uzdrowiskowej na zasadach określonych w ustawie z dnia 28 lipca 2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1301 ze zm.)

- za każdą rozpoczętą dobę pobytu.

Opłaty miejscowej nie pobiera się:

1) pod warunkiem wzajemności - od członków personelu przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych oraz innych osób zrównanych z nimi na podstawie ustaw, umów lub zwyczajów międzynarodowych, jeżeli nie są obywatelami polskimi i nie mają miejsca pobytu stałego na terytorium RP,

2) od osób przebywających w szpitalach,

3) od osób niewidomych i ich przewodników,

4) od podatników podatku od nieruchomości z tytułu posiadania domów letniskowych położonych w miejscowości, w której pobiera się opłatę miejscową albo uzdrowiskową,

5) od zorganizowanych grup dzieci i młodzieży szkolnej.

Rada gminy może wprowadzić też inne niż wymienione zwolnienia przedmiotowe od opłaty miejscowej (art. 19 pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych). Może również zarządzić pobór tych opłat w drodze inkasa oraz określić inkasentów i wysokość wynagrodzenia za inkaso, a także może wprowadzić obowiązek prowadzenia przez inkasentów ewidencji osób, o których mowa w art. 17 ust. 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, zobowiązanych do uiszczania opłaty miejscowej oraz określić szczegółowy zakres danych zawartych w tej ewidencji, uwzględniając konieczność zapewnienia prawidłowego poboru opłaty miejscowej (art. 19 pkt 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych).

W myśl art. 9 Ordynacji podatkowej, inkasentem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana do pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Opłata miejscowa na gruncie PIT

W stanie faktycznym podatnik prowadzi pensjonat w gminie, w której obowiązuje opłata miejscowa. Opłatę tę bezpośrednio pobiera od przebywających na wypoczynku gości, pełniąc w tym zakresie funkcję inkasenta. Natomiast rozliczenia finansowe z gośćmi z tytułu ich pobytu w pensjonacie są prowadzone bezgotówkowo. Należne od nich kwoty trafiają bezpośrednio na rachunek rozliczeniowy podatnika. Do tych kwot podatnik nie dolicza opłaty miejscowej. Natomiast wpłaca ją do kasy urzędu gminy ze środków otrzymanych na konto z tytułu rezerwacji miejsc w pensjonacie.

Pojawiła się wątpliwość, czy taki sposób rozliczeń powoduje, że opłata miejscowa jest u podatnika kosztem uzyskania przychodów?

Na podstawie art. 22 ust. 1 updof, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 updof.

W rozpatrywanym przypadku nie można uznać, że to podatnik ponosi koszty opłaty miejscowej. Do jej ponoszenia na rzecz gminy zobligowane są określone osoby przebywające na danym terenie w celach turystycznych, wypoczynkowych lub szkoleniowych. Dla ułatwienia jej uiszczania rada gminy może zarządzić ich pobór w drodze inkasa, określić inkasentów i wysokość wynagrodzenia za inkaso. W rozpatrywanym przypadku podatnik jest takim inkasentem, czyli podmiotem zobowiązanym przepisami prawa do pobrania opłaty od obciążanej nią osoby i wpłaty do właściwego urzędu gminy.

Skoro więc do poniesienia opłaty miejscowej obowiązani są goście podatnika, to nie można jej zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej.

Opłata nie jest również przychodem w rozumieniu art. 14 ust. 1 updof, gdyż nie jest to kwota należna podatnikowi. Na podstawie tego przepisu za przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej uważa się bowiem kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.