Przez wiele lat pozostawałem w nieformalnym związku. Moja ówczesna partnerka ma dwoje małoletnich dzieci z innego związku. Dobrowolnie przekazywałem środki na ich utrzymanie. Decyzję o zakończeniu związku podjęła moja była partnerka. Jej dzieci nie adoptowałem. Czy w tej sytuacji mam prawo domagać się zwrotu świadczeń, alimentów, które przekazywałem na jej dzieci?
W pewnych sytuacjach będzie to możliwe. Z pytania wynika, że Czytelnik, nie będąc zobowiązanym, przekazywał środki na utrzymanie dzieci partnerki. Czytelnik nie jest ojcem tych dzieci, mężem matki dzieci ani też nie zaadoptował dzieci swojej partnerki. Obowiązek alimentacyjny obciąża, co do zasady, krewnych w linii prostej, rodzeństwo, a w pewnej sytuacji również małżonka rodzica dziecka (ojczyma, macochę). Zdarza się, że w związkach nieformalnych tylko jeden z partnerów uczestniczy w pokrywaniu kosztów utrzymania i wychowania dzieci drugiego partnera. W celu zabezpieczenia interesów m.in. osób, które płaciły alimenty, nie będąc do tego zobowiązanymi, przewidziano regulację, która w pewnych sytuacjach daje im możliwość domagania się zwrotu wypłaconych świadczeń.
W myśl przepisów osoba, która dostarcza drugiemu środków utrzymania lub wychowania, nie będąc do tego zobowiązana albo będąc zobowiązana z tego powodu, że uzyskanie na czas świadczeń alimentacyjnych od osoby zobowiązanej w bliższej lub tej samej kolejności byłoby dla uprawnionego niemożliwe lub połączone z nadmiernymi trudnościami, może żądać zwrotu od osoby, która powinna była te świadczenia spełnić. Stanowi o tym art. 140 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (Dz. U. z 2023 r. poz. 2809 ze zm.).
Chociaż roszczenie z art. 140 K.r.o. nie ma charakteru alimentacyjnego, lecz jest cywilnoprawnym roszczeniem majątkowym, to jednak zakres tego roszczenia jest ściśle determinowany przesłankami mającymi wpływ na ustalenie wysokości obowiązku alimentacyjnego spoczywającego na obowiązanym (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 20 czerwca 2018 r., sygn. akt I ACa 828/17). Jedną z trudniejszych kwestii będzie niewątpliwie przedstawienie dowodów celem wykazania, że w danym okresie Czytelnik alimentował dzieci swojej byłej partnerki, oraz wykazanie, jakie kwoty były przekazywane na ich utrzymanie. Należy pamiętać, że twierdzenia przedstawiane w sprawie muszą być udowodnione, np. przy pomocy wyciągów z rachunku bankowego, zeznań świadków. Roszczenie, o którym mowa, przedawnia się z upływem 3 lat.
|