Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Składki, zasiłki, emerytury  »  Emerytury, renty, świadczenia przedemerytalne  »   Pracujący renciści/emeryci mogą przeliczyć świadczenia
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Pracujący renciści/emeryci mogą przeliczyć świadczenia

Gazeta Podatkowa nr 3 (1982) z dnia 9.01.2023
Honorata Urbaniak

Osoby uprawnione do świadczeń długoterminowych, a więc do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, często po przyznaniu świadczenia są aktywne zawodowo. Zazwyczaj ich aktywność połączona jest też z obowiązkiem ubezpieczeń społecznych, co w rezultacie umożliwia im przeliczenie pobieranych świadczeń. Przy czym inaczej obliczany jest wzrost świadczenia, gdy chodzi o nową emeryturę, a inaczej, gdy dotyczy on emerytury, do której prawo i wysokość zostały ustalone na starych zasadach, i renty z tytułu niezdolności do pracy.

Emerytura według nowych zasad

Emerytura według nowych zasad przysługuje generalnie ubezpieczonym urodzonym po 31 grudnia 1948 r. Stanowi ją równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego. Tak wynika z art. 26 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U. z 2022 r. poz. 504 ze zm.), zwanej ustawą emerytalną.

Jeśli chodzi o zasady dotyczące przeliczenia takiej emerytury, to zostały one wskazane w art. 108 ustawy emerytalnej. Wynika z nich, że:

  • ponowne ustalenie wysokości emerytury następuje na wniosek zgłoszony nie wcześniej niż po upływie roku kalendarzowego lub po ustaniu ubezpieczeń emerytalnego i rentowych,
  • emeryturę powiększa się o kwotę wynikającą z podzielenia zwaloryzowanych składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego po dniu ustalenia prawa do emerytury przez wyrażone w miesiącach średnie dalsze trwanie życia ustalone dla wieku danego ubezpieczonego w dniu złożenia wniosku o przeliczenie wysokości emerytury,
  • podstawę obliczenia emerytury stanowi kwota składek zaewidencjonowanych od miesiąca, od którego została podjęta wypłata emerytury po raz pierwszy, do miesiąca poprzedzającego miesiąc zgłoszenia wniosku o ponowne ustalenie emerytury,
  • złożenie przez członka ofe wniosku o ponowne ustalenie wysokości emerytury oznacza jednocześnie złożenie wniosku o ponowne ustalenie wysokości okresowej emerytury kapitałowej.

Emeryci, którzy po przyznaniu emerytury podjęli aktywność zawodową, mają szansę na zwiększenie wysokości pobieranego świadczenia. Oprócz bowiem corocznego wzrostu waloryzacyjnego przeliczenie takiej emerytury z tytułu podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym po dniu, od którego przyznano tę emeryturę, jest szansą na jej podwyższenie. Co ważne, osobom, które obecnie zgłaszają wniosek o doliczenie składek zapisanych na koncie ubezpieczonego po dniu ustalenia prawa do emerytury, przy obliczeniu kwoty doliczenia składek ZUS zastosuje średnie dalsze trwanie życia z aktualnych tablic, a więc obowiązujących w okresie od 1 kwietnia 2022 r. do 31 marca 2023 r.

Renta i emerytura według starych zasad

Przy ustalaniu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, a także starej emerytury oraz obliczaniu ich wysokości, inaczej niż przy emeryturze według nowych zasad, istotne są:

  • wymiar okresów składkowych i nieskładkowych wyszczególnionych odpowiednio w art. 6 i art. 7 ustawy emerytalnej,
  • wysokość osiąganego przychodu przed przyznaniem tych świadczeń,
  • wartość kwoty bazowej stosowanej do naliczenia świadczenia.

Ustalenie wysokości starej emerytury i wymienionej renty nie oznacza, że nie można przeliczyć tych świadczeń. Przeliczenie takie może mieć miejsce, gdy świadczeniobiorca:

  • nie przedłożył wszystkich dokumentów z przebiegu ubezpieczenia świadczących, np. o podleganiu ubezpieczeniu społecznemu albo emerytalno-rentowemu,
  • po przyznaniu świadczenia podjął aktywność zawodową i podlegał z tego tytułu ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.

W myśl art. 112 ustawy emerytalnej, jeżeli emeryt lub rencista zgłosi wniosek o ponowne ustalenie wysokości świadczenia przez doliczenie nieuwzględnionych dotychczas w wymiarze świadczenia okresów składkowych, kwotę przysługującego świadczenia zwiększa się, doliczając do kwoty:

  • emerytury, o której mowa w art. 53 ustawy emerytalnej (a więc obliczonej według starych zasad), lub renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy po 1,3% podstawy wymiaru, ustalonej w wyniku waloryzacji, za każdy rok okresów składkowych, o których mowa w art. 6 ustawy emerytalnej,
  • renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy część wzrostu obliczoną dla renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.

Przy obliczaniu wzrostu wymienionych świadczeń okresy składkowe ustala się z uwzględnieniem pełnych miesięcy.

Regulując omawiane kwestie, ustawodawca zastrzegł, że ponowne ustalenie wysokości emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, poprzez doliczenie nieuwzględnionych dotychczas w wymiarze świadczenia okresów składkowych, następuje na wniosek zgłoszony:

  • nie wcześniej niż po zakończeniu kwartału kalendarzowego, jeżeli emeryt lub rencista pozostaje w ubezpieczeniu, chyba że w kwartale kalendarzowym ustało ubezpieczenie,
  • nie częściej niż raz w roku kalendarzowym.

Doliczenie okresów przebytych po przyznaniu renty lub emerytury możliwe jest zatem raz w roku i dotyczy tylko okresów składkowych.

Wymagany wniosek

]
Druk ERPO dostępny w dziale Zasiłki i świadczenia w serwisie www.druki.gofin.pl »

Zazwyczaj każde postępowanie dotyczące sfery emerytalno-rentowej wszczynane jest na wyraźny wniosek osoby zainteresowanej albo jej pełnomocnika. Tak też jest w przypadku przeliczenia świadczeń z tytułu aktywności zawodowej, w tym przypadającej po przyznaniu świadczenia. Wniosek można złożyć, wykorzystując formularz ERPO.

Wypełniając formularz ERPO, świadczeniobiorcy powinni zaznaczyć odpowiednio, w zależności od pobieranego świadczenia, tj. w przypadku:

  • nowej emerytury, iż wnoszą o ponowne obliczenie świadczenia z uwzględnieniem składek zapisanych na ich koncie po przyznaniu świadczenia,
  • starej emerytury oraz renty z tytułu niezdolności do pracy, iż wnoszą o doliczenie okresów składkowych.

Choć cechami wiodącymi przy przeliczaniu świadczeń emerytalno-rentowych są różne aspekty, to zauważalne są również wspólne cechy tego zagadnienia (patrz tabela).

Zasady dotyczące przeliczania świadczeń emerytalno-rentowych z tytułu aktywności zawodowej świadczeniobiorcy
Rodzaj świadczenia Emerytura obliczona według nowych zasad Emerytura obliczona według starych zasad Renta z tytułu
niezdolności do pracy
Sposób zwiększenia świadczenia uwzględnienie składek na ubezpieczenie emerytalne zewidencjonowanych na indywidualnym koncie świadczeniobiorcy po przyznaniu świadczenia doliczenie nieuwzględnionych dotychczas w wymiarze świadczenia okresów składkowych
Częstotliwość zgłoszenia wniosku o przeliczenie świadczenia
- nie wcześniej niż po upływie roku kalendarzowego, a więc najwcześniej w styczniu następnego roku kalendarzowego lub
- po ustaniu ubezpieczeń emerytalnego i rentowych
- nie wcześniej niż po zakończeniu kwartału kalendarzowego, jeżeli emeryt lub rencista pozostaje w ubezpieczeniu, chyba że w kwartale kalendarzowym ustało ubezpieczenie,
- nie częściej niż raz w roku kalendarzowym
Potwierdzanie okresu podlegania ubezpieczeniu w ZUS podstawą do przeliczenia są informacje zarejestrowane na koncie ubezpieczonego wraz z wnioskiem o przeliczenie świadczenia wymagane jest przedłożenie dokumentu poświadczającego przepracowany okres, przykładowo zaświadczenia płatnika składek albo świadectwa pracy
Podstawa prawna art. 108 ustawy emerytalnej art. 112-113 ustawy emerytalnej
Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Emerytury, renty, świadczenia przedemerytalne - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.