Zamierzamy zatrudnić kierowcę busa na 1/2 etatu przy przewozie osób z niepełnosprawnością do i z ośrodka, w którym mają zapewnione zabiegi fizykoterapeutyczne w ramach rehabilitacji. Osoba ta pobiera emeryturę pomostową z tytułu pracy na stanowisku kierowcy autobusu w komunikacji miejskiej. Czy przyjęcie jej do pracy może skutkować zawieszeniem prawa do emerytury pomostowej?
Podstawą przyznania kierowcy prawa do emerytury pomostowej są przepisy ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. z 2023 r. poz. 164 ze zm.), dalej ustawy pomostowej. Prace kierowców autobusów, trolejbusów oraz motorniczych tramwajów w transporcie publicznym zostały uznane za prace w szczególnym charakterze, których wykonywanie uprawnia do emerytury pomostowej (por. załącznik nr 2 do ustawy pomostowej, Lp. 8). Ustawodawca określa je jako prace wymagające szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej, których możliwość należytego wykonywania w sposób niezagrażający bezpieczeństwu publicznemu, w tym zdrowiu lub życiu innych osób, zmniejsza się przed osiągnięciem wieku emerytalnego na skutek pogorszenia sprawności psychofizycznej, związanego z procesem starzenia się (art. 3 ust. 3 ustawy pomostowej).
Osoba, która ma ustalone prawo do emerytury pomostowej, decydując się na podjęcie zatrudnienia po ustaleniu do niej prawa, musi mieć na uwadze przepis art. 17 ustawy pomostowej, a w szczególności jej ust. 4. Prawo do emerytury pomostowej ulega zawieszeniu lub emerytura ta ulega zmniejszeniu na zasadach określonych w art. 103 ust. 3 i art. 103a-106 ustawy emerytalnej (ust. 1 ww. przepisu). Jeśli więc zarobki osoby pobierającej emeryturę pomostową przekroczą określone limity (por. wskaźniki i stawki w serwisie www.wskazniki.gofin.pl), to jego świadczenie zostanie zmniejszone lub zawieszone. Jednakże ulegnie ono zawieszeniu bez względu na wysokość uzyskiwanego przychodu w razie podjęcia przez uprawnionego pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy pomostowej, na podstawie stosunku pracy lub umowy cywilnoprawnej (ust. 4 ww. przepisu).
W kontekście zatrudnienia na stanowisku kierowcy osoby pobierającej emeryturę pomostową wykluczonymi branżami są prace kierowców autobusów, trolejbusów oraz motorniczych tramwajów w transporcie publicznym, prace kierowców pojazdów uprzywilejowanych oraz prace kierowców pojazdów przewożących towary niebezpieczne wymagające oznakowania pojazdu tablicą ostrzegawczą barwy pomarańczowej, zgodnie z przepisami Umowy europejskiej dotyczącej międzynarodowego przewozu drogowego... (Dz. U. z 2011 r. nr 110, poz. 641 z późn. zm.). Te wyjątki należy rozpatrywać ściśle, gdyż np. praca kierowcy autobusu szkolnego nie jest pracą kierowcy wykonującego transport publiczny, więc takiego kierowcy nie można zaliczyć do kategorii osób wykonujących prace o szczególnym charakterze, wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy pomostowej. Analogicznie należy traktować przypadek, w którym kierowca ma realizować przewóz osób z niepełnosprawnością na zabiegi rehabilitacyjne. Tego typu przewozy nie odbywają się w ramach transportu publicznego, gdyż zgodnie z definicją obejmuje on powszechnie dostępny regularny przewóz osób wykonywany w określonych odstępach czasu i po określonej linii komunikacyjnej, liniach komunikacyjnych lub sieci komunikacyjnej. W tym kontekście przewozy, które ma realizować kierowca nie są powszechnie dostępne, gdyż zarezerwowano je dla osób z niepełnosprawnością korzystających z usług konkretnego ośrodka prowadzącego rehabilitację. Co więcej nie są one wykonywane w określonych odstępach czasu, a na przebieg linii komunikacyjnej wpływ wywiera to, ile osób zgłosi chęć korzystania z zabiegów fizykoterapeutycznych w ramach rehabilitacji w danej jednostce czasu oraz to, gdzie te osoby zamieszkują. Wszystko to przemawia za tym, że przewozów, które ma wykonywać kierowca nie sposób zakwalifikować jako realizowane w transporcie publicznym, a co za tym idzie nie mieszczą się one w wykazie prac o szczególnym charakterze, stanowiącym załącznik nr 2 do ustawy pomostowej.
| Przykład |
Przedsiębiorca zamierza zatrudnić w ramach umowy o pracę na 1/2 etatu kierowcę busa, który pobiera emeryturę pomostową z tytułu wykonywania w przeszłości pracy na stanowisku kierowcy autobusu w komunikacji miejskiej za wynagrodzeniem w wysokości 2.500 zł. Kierowca w ramach swoich obowiązków będzie przewoził osoby z niepełnosprawnością z miejsca ich zamieszkania do ośrodka na rehabilitację. Po odbyciu rehabilitacji kierowca będzie odwoził osoby z niepełnosprawnością z powrotem do ich miejsca zamieszkania. Wykonywanie takiej pracy przez ww. kierowcę nie daje podstaw do zawieszenia emerytury pomostowej wypłacanej przez ZUS. Ustawa pomostowa w załączniku 2 w pkt. 8 wymienia: "Prace kierowców autobusów, trolejbusów oraz motorniczych tramwajów w transporcie publicznym", a kierowca nie będzie realizował w ramach umowy przewozów w transporcie publicznym. Dodatkowym argumentem jest fakt, iż pracownik będzie przewoził osoby z niepełnosprawnością busem, a nie autobusem, który wymienia ustawa pomostowa. W efekcie ryzyko tego, że ZUS zawiesi kierowcy emeryturę pomostową w związku z podjęciem omawianego zatrudnienia naszym zdaniem jest znikome, a w razie sporu z ZUS pracownik i pracodawca mogą udowodnić, że wykonywana praca nie miała szczególnego charakteru. Ze względu na to, że zarobki świadczeniobiorcy nie przekroczą limitów skutkujących zmniejszeniem, a tym bardziej zawieszeniem emerytury pomostowej, będzie ona wypłacana w pełnej wysokości.
| ||||||||||||
|
||||||||||||
