Ukończenie przez przedsiębiorcę wieku uprawniającego do emerytury

Prowadzę jednoosobową działalność gospodarczą, z tytułu której opłacam składki społeczne i zdrowotną do ZUS. W sierpniu 2018 r. ukończę powszechny wiek emerytalny, tj. 65 lat i przejdę na emeryturę.

1) Czy po przyznaniu przez ZUS prawa do emerytury zmieni się dla mnie charakter ubezpieczeń z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej?

TAK, ale tylko ubezpieczeń społecznych. Nadal jednak obowiązkowo Czytelnik będzie podlegał z działalności gospodarczej ubezpieczeniu zdrowotnemu.

Po uzyskaniu prawa do emerytury Czytelnik z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej może podlegać ubezpieczeniom emerytalno-rentowym wyłącznie na zasadzie dobrowolności. Jeśli przystąpi do nich w taki sposób, wówczas obligatoryjne będzie dla niego ubezpieczenie wypadkowe. Nie będzie natomiast mógł przystąpić do ubezpieczenia chorobowego, ponieważ podlega mu wyłącznie osoba, dla której ubezpieczenia emerytalno-rentowe są obowiązkowe.

Dla każdego przedsiębiorcy, w tym również emeryta, obowiązkowe jest ubezpieczenie zdrowotne, co wynika z art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. c) ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1938 ze zm.), zwanej dalej ustawą zdrowotną. Jeżeli jednak przedsiębiorca-emeryt będzie spełniał odpowiednie warunki (patrz ramka), może być zwolniony z obowiązku opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne. Prawo takie przysługuje mu na podstawie art. 82 ust. 8 ustawy zdrowotnej.

2) Czy ZUS sam przyzna mi emeryturę, skoro dysponuje moimi danymi, czy powinienem wystąpić z wnioskiem?

Z pytania nie wynika, aby Czytelnik, oprócz prowadzenia działalności gospodarczej, był rencistą, dlatego też prawo do emerytury może zostać mu ustalone tylko w oparciu o wniosek. Postępowanie przed ZUS z reguły wszczynane jest na wniosek zainteresowanego, jego pełnomocnika lub osoby upoważnionej przez zainteresowanego. Jedynie z urzędu przyznawana jest emerytura zamiast renty z tytułu niezdolności do pracy osobie, która osiągnęła wiek uprawniający do emerytury oraz podlegała ubezpieczeniu społecznemu albo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Stanowi o tym art. 24a ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U. z 2017 r. poz. 1383 ze zm.), zwanej dalej ustawą emerytalną.

Wniosek o emeryturę Czytelnik może złożyć korzystając z formularza EMP.

Druk EMP dostępny jest w serwisie www.druki.gofin.pl, w dziale Zasiłki i świadczenia.

Natomiast, aby Czytelnik otrzymał emeryturę od dnia osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego, to wniosek powinien złożyć najpóźniej 31 sierpnia 2018 r. Prawo do świadczeń określonych w ustawie emerytalnej powstaje z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do nabycia tego prawa. Jeśli chodzi o emeryturę, która w przypadku Czytelnika będzie obliczana według nowych zasad, to świadczenie takie przysługuje po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego (tj. 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn) i udokumentowaniu jakiegokolwiek okresu ubezpieczenia. Co więcej, emeryturę wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tego świadczenia, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek (art. 24 ust. 1, art. 100 ust. 1 oraz art. 129 ust. 1 ustawy emerytalnej).

Nowa emerytura to równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego. Średnie dalsze trwanie życia ustala się wspólnie dla kobiet i mężczyzn oraz wyraża w miesiącach. Podawane jest w tablicach, które ogłasza corocznie w formie komunikatu w Monitorze Polskim Prezes GUS w terminie do 31 marca danego roku. Tablice takie są podstawą przyznawania emerytur na wnioski zgłoszone od dnia 1 kwietnia do dnia 31 marca następnego roku kalendarzowego. Kwestie te szczegółowo reguluje art. 26 ustawy emerytalnej.