Można już składać wnioski o świadczenia alimentacyjne i rodzinne na nowe okresy

Rozpoczął się lipiec 2025 r., a to oznacza, że można już składać wnioski o świadczenia alimentacyjne i rodzinne na nowe okresy (świadczeniowy i zasiłkowy), choć na razie wyłącznie w formie elektronicznej. Co prawda początek tych okresów przypada dopiero odpowiednio na dzień 1 października i 1 listopada 2025 r., jednak data wystąpienia o dane świadczenie może przełożyć się na szybszą jego wypłatę i zachowanie ciągłości uprawnień do danego świadczenia.

Świadczenia alimentacyjne

Świadczenia z funduszu alimentacyjnego, zwane świadczeniami alimentacyjnymi, przysługują osobie uprawnionej do alimentów od rodzica na podstawie tytułu wykonawczego pochodzącego lub zatwierdzonego przez sąd, jeżeli ich egzekucja okazała się bezskuteczna, do ukończenia przez nią 18. roku życia albo - gdy uczy się w szkole lub szkole wyższej - 25. roku życia, a w razie posiadania orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności - bezterminowo.

Trzeba jednak o nie występować systematycznie, co roku. Przyznawane są one bowiem na tzw. okresy świadczeniowe obejmujące okres od 1 października do 30 września następnego roku kalendarzowego.

Świadczenia alimentacyjne, co do zasady, należne są w wysokości bieżąco ustalonych alimentów, jednakże nie wyższej niż 1.000 zł, o ile dochód rodziny w przeliczeniu na osobę w rodzinie nie przekracza ustalonego (waloryzowanego co trzy lata) limitu, wynoszącego od 1 października 2023 r. (a więc zarówno w trwającym, jak i nadchodzącym okresie świadczeniowym) 1.209 zł. Po przekroczeniu wskazanego kryterium dochodowego o kwotę nie wyższą niż kwota świadczenia alimentacyjnego, świadczenie podlega zmniejszeniu na zasadzie "złotówka za złotówkę", z zastrzeżeniem, że w przypadku gdy kwota końcowa okaże się niższa niż 100 zł, świadczenie to nie przysługuje.

Szczegółowo kwestie te reguluje rozdział 3 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. z 2025 r. poz. 438 ze zm.).

Świadczenia rodzinne

Także w katalogu świadczeń rodzinnych znajdują się takie, które przyznawane są na wniosek, na 12-miesięczne okresy, tym razem zasiłkowe, obejmujące okres od 1 listopada do 31 października następnego roku kalendarzowego. Chodzi tu w głównej mierze o zasiłek rodzinny, który na zasadach określonych w rozdziale 2 ustawy o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2024 r. poz. 323 ze zm.) wraz z należnymi dodatkami przysługuje:

• rodzicom, jednemu z rodziców albo opiekunowi prawnemu lub faktycznemu dziecka w wieku do ukończenia:
• 18. roku życia lub
• nauki w szkole, jednak nie dłużej niż do ukończenia 21. roku życia, albo
• 24. roku życia, jeżeli kontynuuje naukę w szkole lub w szkole wyższej i legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności,
• osobie uczącej się w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie dłużej niż do ukończenia 24. roku życia,

jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza weryfikowanej co trzy lata kwoty, wynoszącej od 1 listopada 2024 r. 674 zł lub - w przypadku gdy członkiem rodziny jest dziecko niepełnosprawne - 764 zł.

Przy czym i w przypadku tych świadczeń, po przekroczeniu kryterium dochodowego, stosowana jest zasada "złotówka za złotówkę", z możliwością wypłaty świadczeń w wysokości nie niższej niż 20 zł.

Wniosek do urzędu gminy/miasta

Postępowanie w sprawach świadczeń alimentacyjnych i rodzinnych prowadzi organ właściwy, tj. wójt, burmistrz lub prezydent miasta właściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby uprawnionej/ubiegającej się o świadczenie lub je pobierającej.

Dlatego też wnioski o te świadczenia składa się we właściwym urzędzie gminy lub miasta. Można to zrobić w formie:

• elektronicznej - za pośrednictwem Portalu Informacyjno-Usługowego Emp@tia lub
• tradycyjnej (papierowej):
• osobiście w urzędzie lub
• za pośrednictwem poczty.

Już od 1 lipca

Mimo że, jak wskazano wcześniej, okresy, na które przyznawane są świadczenia alimentacyjne i świadczenia rodzinne, rozpoczynają się, a tym samym i kończą, z różnicą jednego miesiąca, można o nie występować na nowe okresy (świadczeniowy i zasiłkowy) w tym samym czasie i to na kilka miesięcy przed ich rozpoczęciem, tj. odpowiednio od:

• 1 lipca danego roku - w przypadku wniosków składanych drogą elektroniczną,
• 1 sierpnia danego roku - w formie papierowej.

Warto przy tym pamiętać, iż data wystąpienia o dane świadczenie ma wpływ na termin jego wypłaty za pierwszy(-e) miesiąc(-e) nowego okresu. Tylko złożenie stosownego wniosku wraz z wymaganymi dokumentami do końca sierpnia 2025 r. (w formie elektronicznej lub papierowej) zagwarantuje wypłatę należnego świadczenia przed upływem pierwszego miesiąca nowego okresu świadczeniowego/zasiłkowego. Natomiast wystąpienie o świadczenie:

• po 31 sierpnia 2025 r. - może skutkować ustawowym opóźnieniem w jego wypłacie (patrz tabela), o czym mowa w art. 20 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów i art. 26 ustawy o świadczeniach rodzinnych,
• po upływie pierwszego miesiąca nowego okresu świadczeniowego/zasiłkowego, tj. odpowiednio po 31 października lub 30 listopada 2025 r. - może pozbawić prawa do świadczenia za pierwszy(-e) miesiąc(-e) nowego okresu, ustala się je bowiem począwszy od miesiąca, w którym wpłynął wniosek z prawidłowo wypełnionymi dokumentami, do końca okresu świadczeniowego/zasiłkowego, z zastrzeżeniem dotyczącym wydania orzeczenia o niepełnosprawności lub orzeczenia o stopniu niepełnosprawności (patrz tabela).

Wymagane dokumenty

Sposób i tryb postępowania w sprawach o przyznanie świadczeń alimentacyjnych i rodzinnych oraz zakres informacji, jakie mają być zawarte we wnioskach i oświadczeniach o ustalenie prawa do tych świadczeń zostały określone w wydanych w tych sprawach rozporządzeniach Ministra Rodziny i Polityki Społecznej (Dz. U. z 2023 r. poz. 1341 oraz poz. 1340).

Ubiegając się o omawiane świadczenia, należy korzystać z opracowanych przez resort rodziny formularzy wniosków, oświadczeń i zaświadczeń, dostępnych na stronie internetowej www.gov.pl/web/rodzina.