Przychód z pracy zarobkowej po ukończeniu wieku emerytalnego bez wpływu na emeryturę

Wspólnik spółki jawnej, pobierający wcześniejszą emeryturę, w dniu 10 marca 2021 r. ukończył powszechny wiek emerytalny. W jakim terminie będzie zobowiązany przekazać do ZUS informację o zarobkach za 2021 r.? Czy powinien uwzględnić w niej zarobki od stycznia do grudnia 2021 r.?

Emeryt z pytania będzie zobowiązany przekazać do ZUS oświadczenie o przychodach z pracy zarobkowej uzyskanych w okresie od 1 stycznia do 28 lutego 2021 r., w terminie do końca lutego 2022 r.

Na zawieszalność przysługującej świadczeniobiorcy emerytury lub renty wpływa przychód osiągany ze wszystkich rodzajów działalności, które stanowią tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych w rozumieniu ustawy o sus bądź też dają świadczeniobiorcy prawo przystąpienia do dobrowolnych ubezpieczeń emerytalno-rentowych, bez względu na to czy świadczeniobiorca z tego prawa skorzysta, a także przychody z tytułu działalności wykonywanej za granicą. Tak wynika z art. 104 ust. 1, 3 i 4 ustawy emerytalnej.

Osoba z ustalonym prawem do emerytury, będąca wspólnikiem spółki jawnej, jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność podlega z tego tytułu dobrowolnie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Jeśli nie ukończyła ona powszechnego wieku emerytalnego, to uzyskiwany przez nią przychód z tytułu pozarolniczej działalności ma wpływ na zawieszenie lub zmniejszenie świadczenia. Przy czym, zgodnie z art. 104 ust. 1a ustawy emerytalnej, dla emerytów i rencistów prowadzących pozarolniczą działalność przychód ten przyjmuje się w kwocie stanowiącej podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w rozumieniu przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych. Oznacza to, że przy ustalaniu przychodu z tytułu pozarolniczej działalności wspólnik spółki jawnej pobierający wcześniejszą emeryturę wskazuje kwotę:

• podstawy wymiaru składek wynoszącą 60% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek, jeżeli z działalności nie wniósł o dobrowolne ubezpieczenia emerytalno-rentowe,
• faktycznej podstawy wymiaru składek, jeżeli z działalności przystąpił do dobrowolnych ubezpieczeń emerytalno-rentowych.

Jeżeli osoba uprawniona do emerytury ukończyła powszechny wiek emerytalny w trakcie roku, który podlega rozliczeniu, wówczas na zawieszenie lub zmniejszenie emerytury wpływa przychód osiągnięty do miesiąca poprzedzającego ukończenie tego wieku. To oznacza, że osoba z pytania będzie miała obowiązek rozliczyć się tylko z przychodu osiągniętego od 1 stycznia do 28 lutego 2021 r.

Zgodnie z art. 127 ust. 1 ustawy emerytalnej, emeryt lub rencista jest zobowiązany zawiadomić organ rentowy o podjęciu działalności zarobkowej i o wysokości osiąganego z tego tytułu przychodu, a po upływie roku kalendarzowego - o wysokości tego przychodu uzyskanego w poprzednim roku kalendarzowym. Obowiązek ten nie dotyczy emeryta, który powszechny wiek emerytalny osiągnął przed podjęciem działalności zarobkowej, o której mowa wcześniej (art. 127 ust. 1a ustawy emerytalnej).

Ustawa emerytalna nie określa terminów na przekazanie informacji o podjęciu działalności zarobkowej oraz wysokości uzyskanego przychodu. Wynikają one jednak z nadal obowiązującego rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 22 lipca 1992 r. w sprawie szczegółowych zasad zawieszania lub zmniejszania emerytury i renty (Dz. U. nr 58, poz. 290 z późn. zm.), dalej rozporządzenia. Na mocy art. 194 ustawy emerytalnej stosuje się je w zakresie, w jakim nie jest sprzeczne z przepisami tej ustawy. Przepisy powołanego rozporządzenia nie określają odrębnego terminu na przekazanie do ZUS informacji o zarobkach świadczeniobiorców, którzy w trakcie danego roku kalendarzowego osiągają powszechny wiek emerytalny, stosuje się do nich ten sam termin jak dla ogółu świadczeniobiorców. To oznacza, iż oświadczenie o wysokości zarobków uzyskanych przez emeryta, który w danym roku kalendarzowym ukończył powszechny wiek emerytalny, powinno zostać przekazane do ZUS do ostatniego dnia lutego następnego roku.

Osoba pobierająca od 2019 r. wcześniejszą emeryturę od 1 lutego 2020 r. jest wspólnikiem w spółce jawnej. Z tego tytułu nie podlega ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, a jedynie opłaca obowiązkową składkę na ubezpieczenie zdrowotne. W oświadczeniu o przychodach z pracy zarobkowej uzyskanych w 2020 r. z ww. działalności, przekazanym do ZUS w lutym 2021 r., wskazała kwotę, która stanowiłaby podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, gdyby do tych ubezpieczeń przystąpiła, tj. 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego..., czyli od lutego do grudnia 2020 r. po 3.136,20 zł, a rocznie 34.498,20 zł.

Osoba ta 10 marca 2021 r. ukończyła powszechny wiek emerytalny. Zatem od marca br. wysokość przychodów z pracy zarobkowej nie ma wpływu na pobierane świadczenie.

W oświadczeniu składanym za 2021 r. (przekazanym do ZUS do końca lutego 2022 r.) wskaże ona kwotę przychodów z działalności w wysokości podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalno-rentowe od stycznia do lutego 2021 r. po 3.155,40 zł i łącznie 6.310,80 zł.

Limity przychodów z pracy zarobkowej świadczeniobiorców podajemy w serwisie www.wskazniki.gofin.pl

ZUS dokonuje rozliczenia zarobkujących świadczeniobiorców po zakończeniu roku kalendarzowego poprzez porównanie osiągniętych przychodów z limitami wynoszącymi odpowiednio 70% i 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa GUS. Może to nastąpić w formie miesięcznej lub rocznej, przy czym gdy w oświadczeniu zostanie podana kwota łączna oraz w rozbiciu na miesiące, ZUS wybierze korzystniejszą formę rozliczenia.