Korekta podatku naliczonego

Posiadamy warsztat samochodowy i sklep z częściami samochodowymi. W prowadzonej działalności wykorzystujemy samochody służbowe, od których z dniem 1 kwietnia 2014 r. odliczamy VAT w 50%. W czerwcu 2014 r. pobraliśmy z magazynu do użycia w ww. samochodach płyny do spryskiwaczy, które zostały zakupione w styczniu i kwietniu 2014 r. jako towary handlowe (odliczyliśmy VAT w 100%). Czy w tej sytuacji powinniśmy dokonać korekty odliczonego w całości VAT? Jeśli tak, to w którym miesiącu skorygować podatek naliczony?

Z pytania wynika, że podatnik zakupił płyny do spryskiwaczy w celu ich odsprzedaży, a więc z tego tytułu przysługiwało mu prawo do pełnego odliczenia VAT. Po pewnym czasie płyny te podatnik przeznaczył do samochodów użytkowanych do celów firmowych i prywatnych. Od 1 kwietnia 2014 r. wszelkie wydatki związane z eksploatacją lub używaniem pojazdów służących użytkowi "mieszanemu" podlegają ograniczeniu w odliczeniu do 50% (w myśl art. 86a ust. 2 pkt 3 ustawy o VAT), w związku z czym Czytelnik nie ma prawa do pełnego odliczenia VAT od zakupu płynu do spryskiwania szyb tych samochodów. Z przepisów nie wynika wprost, w jakim okresie rozliczeniowym w tej sytuacji należy dokonać korekty podatku naliczonego, ale zdaniem redakcji podatnik powinien skorygować 50% uprzednio odliczonego (zarówno w styczniu, jak i kwietniu 2014 r.) podatku naliczonego z tytułu zakupu tych płynów w rozliczeniu za miesiąc, w którym przekazano te płyny do ww. samochodów (tj. w czerwcu 2014 r.).

Ponadto należy zaznaczyć, że w tym przypadku nie ma zastosowania "nowy" art. 90b ustawy o VAT, który szczegółowo określa zasady korekty VAT przy zmianie sposobu wykorzystywania samochodu (np. z celów firmowych do mieszanych – lub odwrotnie). Te regulacje stosuje się bowiem tylko do wydatków na nabycie, import lub wytworzenie pojazdu samochodowego.

Od 2012 r. prowadzę działalność gospodarczą w zakresie obrotu działkami. Z tym, że w 2012 r. dokonywałem jedynie zakupów służących działalności gospodarczej (VAT odliczyłem w pełnej wysokości), a pierwsze transakcje sprzedaży miały miejsce w 2013 r. i opodatkowałem je pierwotnie według stawki 23%. Następnie (jeszcze w 2013 r.) wystawiłem faktury korygujące do ww. sprzedaży, gdyż sprzedawane działki spełniały warunki uprawniające do zwolnienia z VAT. W wyniku korekt cały obrót za 2013 r. był zwolniony z VAT, więc odliczony w 2013 r. podatek skorygowałem w pełnej wysokości w deklaracji za styczeń 2014 r. Czy powinienem skorygować również VAT naliczony za 2012 r., w którym miały miejsce wyłącznie zakupy dotyczące sprzedaży zwolnionej, dokonanej w 2013 r.? Jeśli tak, to w którym miesiącu dokonać korekty?

W stanie faktycznym opisanym w pytaniu Czytelnik jest zobowiązany skorygować VAT naliczony z tytułu zakupów dokonanych w 2012 r. służących transakcjom sprzedaży zawartym w 2013 r. Z uwagi bowiem na błędne zastosowanie do sprzedaży gruntów stawki 23%, zamiast zwolnienia od podatku w trybie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT (zakładamy, że zwolnienie to jest zasadne), doszło do sytuacji, w której podatnik w sposób nieuprawniony odliczył VAT od zakupów związanych z tą sprzedażą. Zakupione towary/usługi nie zostały bowiem wykorzystane przy wykonywaniu działalności opodatkowanej, a posłużyły działalności zwolnionej z VAT, w stosunku do której podatnikowi nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego. Tym samym nie został spełniony podstawowy i konieczny warunek do realizacji prawa podatnika wynikającego z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, jakim jest związek zakupów ze sprzedażą opodatkowaną. Nie może być bowiem tak, że podatnik korzysta ze zwolnienia od podatku przy sprzedaży i jednocześnie pomniejsza podatek naliczony w związku z poniesionymi wydatkami służącymi tej sprzedaży.

Wobec błędnego zakwalifikowania przez podatnika sprzedaży gruntów do czynności opodatkowanych VAT, trzeba przyjąć, że już w chwili dokonania odliczenia podatnikowi nie przysługiwało prawo do pomniejszenia podatku należnego, o którym mowa w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT. W konsekwencji – zdaniem redakcji – Czytelnik powinien skorygować podatek naliczony, "cofając" się do tych okresów rozliczeniowych w 2012 r., w których odliczył VAT.

Tym samym należy uznać dokonaną w styczniu 2014 r. przez Czytelnika korektę podatku VAT odliczonego w 2013 r. za nieprawidłową. Ustawa o VAT bowiem przewiduje skorygowanie VAT w deklaracji podatkowej składanej za pierwszy okres rozliczeniowy roku następującego po roku podatkowym, za który dokonuje się korekty, jedynie w przypadkach określonych w art. 91 ust. 3 i ust. 7a, a takie w omawianym stanie faktycznym nie miały miejsca. Korekta ta powinna zostać dokonana w ten sam sposób, jak korekta VAT naliczonego odliczonego w 2012 r.