Zamierzam wnieść sprawę o rozwód. Rozmawiałem na ten temat z żoną i wstępnie wyraziła ona zgodę na rozwiązanie małżeństwa bez orzekania o winie. Uzyskałem od niej stosowne zapewnienie na piśmie. Czy możliwe jest, że w czasie sprawy żona zmieni zdanie i swoją zgodę wycofa? Czy nie ma znaczenia, że złożyła oświadczenie na piśmie?
W pierwszej kolejności należy wyjaśnić, że prawo przewiduje regułę, w myśl której orzekając rozwód sąd orzeka także, czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia. Niemniej jednak na zgodne żądanie małżonków sąd zaniecha orzekania o winie. W tym wypadku następują skutki takie, jak gdyby żaden z małżonków nie ponosił winy. Stanowi o tym art. 57 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. xxZaniechanie rozstrzygania winy w postępowaniu rozwodowym ma niewątpliwie pewne zalety - rozpatrywanie sprawy jest znacznie krótsze niż wtedy, gdy strony obwiniają się nawzajem za to, co stało się w ich związku. Niemniej może być ono niekorzystne dla małżonka, który miał argumenty za tym, by obciążyć np. wyłączną winą drugiego małżonka (np. z punktu widzenia kosztów procesu czy łatwiejszego dochodzenia alimentów na siebie).
Z powołanego przepisu jasno wynika, że odstępstwo od reguły wymaga zgody obojga małżonków. Zgoda nie musi być wyrażona jednocześnie. Najczęściej na rozprawie drugi małżonek składa w tym zakresie stosowne oświadczenie. Bywa również, że jeden z małżonków (powód) wyraża zgodę w pozwie, drugi (pozwany) w odpowiedzi na pozew. Można spotkać się i z takim nieformalnym zabiegiem, gdy pozywany małżonek podpisuje się na pozwie zawierającym wniosek o rozwiązanie małżeństwa bez orzekania o winie niejako dając sądowi już na tym etapie sygnał o chęci takiego właśnie rozstrzygnięcia sprawy. Niezależnie od tego, na jakim etapie oświadczenie małżonka zostanie złożone, nie jest ono dla niego wiążące tak długo, jak długo trwa postępowanie rozwodowe.
Zgoda na rozwód bez orzekania o winie nie sprowadza się jedynie bowiem do jednokrotnego oświadczenia małżonka. Należy rozumieć ją jako pewien stan woli, który może zostać zmieniony w określonym czasie. Tym samym cofnięcie przedmiotowego oświadczenia jest możliwe także po wydaniu wyroku przez sąd pierwszej instancji, tak długo, jak orzeczenie nie jest jeszcze prawomocne. Odwołanie (apelację) wnosi się do sądu, który wydał zaskarżony wyrok, w terminie 2 tygodni od doręczenia stronie skarżącej wyroku z uzasadnieniem. Z kolei uzasadnienie wyroku sporządza się zasadniczo na wniosek (żądanie) strony, zgłoszony w terminie tygodniowym od dnia ogłoszenia sentencji wyroku. W praktyce przyjmuje się, że w sprawie o rozwód strona może odwołać w apelacji zgodę na zaniechanie orzekania o winie rozkładu pożycia, wyrażoną przed sądem pierwszej instancji.
|