Członkom naszego stowarzyszenia przekazujemy nagrody rzeczowe z okazji rocznic, jubileuszy, świąt, itp. Ponadto kupujemy dla nich bilety na wspólne wyjście do kina, organizujemy wigilie i inne spotkania okolicznościowe. Niektórzy członkowie są jednocześnie pracownikami stowarzyszenia bądź nieodpłatnie pełnią funkcje w jego zarządzie. Wydatki na powyższe świadczenia są kosztem statutowym stowarzyszenia, którego działalność jest finansowana m.in. ze składek członkowskich. Czy z tytułu ww. świadczeń członkowie stowarzyszenia uzyskują przychód opodatkowany podatkiem dochodowym od osób fizycznych?
Przychód w rozumieniu ustawy o PDOF
Na gruncie przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, pod pojęciem przychodów, co do zasady, rozumie się otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Wynika to z art. 11 ust. 1 ustawy o PDOF.
Ustawodawca nie zdefiniował pojęcia "nieodpłatnych świadczeń". W ocenie organów podatkowych, pojęcie to obejmuje nie tylko działanie lub zaniechanie na rzecz innej strony, ale w jego zakres wchodzą także wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest nieodpłatne przysporzenie majątku innej osobie kosztem majątku innego podmiotu, mające konkretny wymiar finansowy (tak stwierdził m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 9 maja 2011 r., nr IPPB2/415-220/11-3/AK).
Z pytania wynika, że środki, którymi stowarzyszenie finansuje nagrody rzeczowe, bilety do kina oraz imprezy okolicznościowe dla swych członków, pochodzą m.in. ze składek członkowskich.
Trzeba zatem zauważyć, że w świetle art. 33 ust. 1 ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach (Dz. U. z 2001 r. nr 79, poz. 855 ze zm.), składki członkowskie w momencie ich wpłaty wchodzą w skład majątku stowarzyszenia, czyli innego podmiotu niż członek stowarzyszenia.
W konsekwencji, z tytułu otrzymanych od stowarzyszenia nagród rzeczowych i biletów do kina, a także w związku z udziałem w finansowanych przez stowarzyszenie imprezach okolicznościowych - jego członkowie uzyskują przychód w postaci nieodpłatnych świadczeń, o których mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o PDOF.
Omawiane świadczenia nie zostały wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych (zawartym w art. 21 ustawy o PDOF), a zatem podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Należy jednak podkreślić, że przychód podatkowy nie powstaje w sytuacji, gdy impreza okolicznościowa ma charakter otwarty i nie jest możliwa identyfikacja poszczególnych osób w niej uczestniczących. Potwierdzają to organy podatkowe w swych wyjaśnieniach (m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z 5 lipca 2012 r., nr IPTPB1/415-222/12-5/ASZ).
Ustalenie wartości przychodu z nieodpłatnych świadczeń
Wartość pieniężną nieodpłatnych świadczeń ustala się według zasad określonych w art. 11 ust. 2 i 2a ustawy o PDOF.
I tak, w przypadku świadczeń w naturze - ich wartość pieniężną określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca uzyskania.
Jeżeli zaś przedmiotem świadczenia są zakupione usługi (np. gastronomiczne), to wartość takiego świadczenia ustala się według cen ich zakupu.
W praktyce bardzo często koszty związane z zorganizowaniem imprezy okolicznościowej są ustalone ryczałtowo, a w rezultacie nie jest możliwe precyzyjne określenie rzeczywistej wartości nieodpłatnych świadczeń, z których skorzystały konkretne osoby (np. jeżeli poczęstunek jest serwowany w formie tzw. szwedzkiego stołu).
Zgodnie z linią interpretacyjną prezentowaną przez organy podatkowe, w takiej sytuacji wartość nieodpłatnych świadczeń przypadających na uczestnika imprezy trzeba obliczyć dzieląc sumę kosztów zorganizowania imprezy przez liczbę osób zaproszonych lub tych, którzy zadeklarowali swój udział (jeżeli takie deklaracje zbierano i sporządzono listę chętnych do udziału w spotkaniu), a następnie tak ustaloną cenę jednostkową przypisać tylko tym osobom, które faktycznie wzięły udział w imprezie.
Taki pogląd wyraził m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 19 września 2012 r., nr IPPB4/415-538/12-2/MP. Stanowisko to znajduje ostatnio potwierdzenie w wyrokach NSA (np. w wyrokach z 8 listopada 2012 r., sygn. akt II FSK 602/11 i II FSK 603/11).
Sposób opodatkowania zależy od źródła przychodu
W sytuacji przedstawionej w pytaniu sposób opodatkowania otrzymanych od stowarzyszenia nieodpłatnych świadczeń zależy od źródła przychodów, do którego - zgodnie z systematyką przyjętą w ustawie o PDOF - należy zaliczyć przychód uzyskany przez konkretną osobę.
Jeżeli bowiem podstawę do otrzymania omawianych świadczeń (wyłącznie i bezspornie) stanowi fakt, że dana osoba jest członkiem stowarzyszenia, to powstaje przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 i art. 20 ust. 1 ustawy o PDOF.
W takim przypadku stowarzyszenie nie jest obowiązane do obliczenia i poboru zaliczek na podatek dochodowy, natomiast powinno sporządzić imienne informacje PIT-8C, które należy przekazać do końca lutego następnego roku podatkowego podatnikom (tj. członkom stowarzyszenia, którzy uzyskali omawiane przychody) oraz urzędom skarbowym właściwym według miejsca zamieszkania tych osób.
Kwotę wykazaną w informacji PIT-8C podatnik powinien uwzględnić w swoim rocznym zeznaniu podatkowym łącznie z innymi dochodami (przychodami) uzyskanymi w ciągu roku i opodatkowanymi według skali podatkowej.
Jeżeli jednak członek stowarzyszenia otrzymuje nieodpłatne świadczenie w związku z zawartą z tym stowarzyszeniem umową o pracę, to uzyskuje przychód ze stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o PDOF.
W takim przypadku wartość nieodpłatnego świadczenia pracodawca (jako płatnik) powinien dodać do innych przychodów uzyskanych przez tę osobę w danym miesiącu ze stosunku pracy i od łącznej kwoty pobrać miesięczną zaliczkę na podatek dochodowy, obliczoną według zasad określonych w art. 32 ustawy o PDOF.
Z kolei w przypadku, gdy członek stowarzyszenia otrzymuje nieodpłatne świadczenie w związku z powołaniem go do składu zarządu tego stowarzyszenia (osoby prawnej), to uzyskuje on przychód z tytułu działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 13 pkt 7 ustawy o PDOF.
W takiej sytuacji stowarzyszenie, jako płatnik, powinno pobrać miesięczną zaliczkę na podatek dochodowy, obliczoną na zasadach określonych w art. 41 ust. 1 i 1a ustawy o PDOF.
Trzeba przy tym zauważyć, że jeżeli przedmiotem świadczeń, o których mowa w art. 13 pkt 7 ustawy o PDOF, nie są pieniądze, to podatnik ma obowiązek wpłacić płatnikowi kwotę zaliczki na podatek dochodowy (lub zryczałtowanego podatku) przed udostępnieniem tego świadczenia (wymaga tego art. 41 ust. 7 pkt 3 tej ustawy).
Kwotę pobranej zaliczki na podatek dochodowy stowarzyszenie powinno przekazać do 20-go dnia następnego miesiąca na rachunek urzędu skarbowego właściwego według swojej siedziby. Ponadto stowarzyszenie powinno sporządzić:
Kwoty wykazane w informacji PIT-11 za dany rok podatnik powinien uwzględnić w swoim rocznym zeznaniu podatkowym.
| ||||||||||||
|
||||||||||||
