Przeprowadzenie szkolenia wstępnego i stanowiskowego nowo zatrudnionego pracownika

Czy można przeprowadzić szkolenie wstępne bhp przed nawiązaniem umowy o pracę, a szkolenie stanowiskowe przeprowadzać w pierwszym dniu pracy?

Stosownie do postanowień art. 237³ § 2 K.p., pracodawca jest obowiązany zapewnić przeszkolenie pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy przed dopuszczeniem go do pracy oraz prowadzenie okresowych szkoleń w tym zakresie.

Szczegółowe zasady organizowania i przeprowadzania powyższych szkoleń określone zostały w rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. nr 180, poz. 1860 z późn. zm.), dalej rozporządzeniu. W myśl § 6 tego aktu prawnego, szkolenia z dziedziny bhp prowadzone są jako szkolenia wstępne i szkolenia okresowe.

Szkolenie wstępne, na które składa się instruktaż ogólny oraz instruktaż stanowiskowy, powinno odbyć się przed dopuszczeniem pracownika do pracy, natomiast częstotliwość przeprowadzania szkoleń okresowych pracodawca ustala po konsultacji z pracownikami lub ich przedstawicielami, zachowując wytyczne wynikające z § 15 rozporządzenia.

Celem instruktażu ogólnego jest zapoznanie z podstawowymi przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy zawartymi w przepisach Kodeksu pracy, w układach zbiorowych pracy lub w regulaminach pracy, z przepisami oraz zasadami bhp obowiązującymi w danym zakładzie pracy, a także z zasadami udzielania pierwszej pomocy w razie wypadku. Zgodnie z § 10 rozporządzenia, instruktaż ten powinien odbyć się przed dopuszczeniem pracownika (praktykanta) do wykonywania pracy. Powinien zostać przeprowadzony przez pracownika służby bhp, osobę wykonującą u pracodawcy zadania tej służby albo pracodawcę, który sam wykonuje takie zadania, lub pracownika wyznaczonego przez pracodawcę o zasobie wiedzy i umiejętności zapewniającym właściwą realizację programu instruktażu, posiadającego aktualne zaświadczenie o ukończeniu wymaganego szkolenia w dziedzinie bhp.

Z kolei instruktaż stanowiskowy powinien zapewnić uczestnikom szkolenia zapoznanie się z czynnikami środowiska pracy występującymi na ich stanowiskach pracy i ryzykiem zawodowym związanym z wykonywaną pracą, sposobami ochrony przed zagrożeniami, jakie mogą powodować te czynniki, oraz metodami bezpiecznego wykonywania pracy na tych stanowiskach. Należy przeprowadzić go przed dopuszczeniem do wykonywania pracy na określonym stanowisku:

• pracownika zatrudnianego na stanowisku robotniczym oraz innym, na którym występuje narażenie na działanie czynników szkodliwych dla zdrowia, uciążliwych lub niebezpiecznych,
   
• pracownika przenoszonego na stanowisko, o którym mowa wyżej,
   
• ucznia odbywającego praktyczną naukę zawodu oraz studenta odbywającego praktykę studencką.

Instruktaż stanowiskowy przeprowadza wyznaczona przez pracodawcę osoba kierująca pracownikami lub pracodawca, jeżeli osoby te posiadają odpowiednie kwalifikacje i doświadczenie zawodowe oraz są przeszkolone w zakresie metod prowadzenia instruktażu stanowiskowego. Kończy się on sprawdzianem wiedzy i umiejętności z zakresu wykonywania pracy zgodnie z przepisami oraz zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy, stanowiącym podstawę dopuszczenia pracownika do wykonywania pracy na określonym stanowisku.

Należy pamiętać, że zgodnie z art. 237³ § 2 K.p., wszystkie szkolenia bhp powinny odbyć się na koszt pracodawcy i w czasie pracy. Pracodawca powinien zatem uwzględnić przy naliczaniu wynagrodzenia czas pracownika poświęcony na odbycie omawianego szkolenia.

Zwracamy uwagę! Zgodnie z art. 29 § 2 K.p., pracodawca jest zobowiązany do zawarcia z pracownikiem umowy o pracę w formie pisemnej. Jeżeli jednak umowa ta nie została zawarta z zachowaniem formy pisemnej przed dopuszczeniem pracownika do pracy, jest zobligowany do potwierdzenia pracownikowi na piśmie ustaleń w przedmiocie stron umowy, rodzaju umowy oraz jej warunków. Tym samym jeszcze przed skierowaniem pracownika na szkolenie z zakresu bhp, pracodawca powinien dopełnić z nim formalności związanych z nawiązaniem stosunku pracy. Z uwagi na to szkolenie wstępne z zakresu bhp, w przeciwieństwie do np. badań profilaktycznych, co do zasady, powinno odbywać się już po zawarciu z pracownikiem umowy o pracę. W przypadku odstępstwa od tej zasady, zgodnie z art. 281 pkt 2 K.p., pracodawca naraża się na karę grzywny w wysokości od 1.000 zł do 30.000 zł.