Zaliczenie schorzenia pracownika niepełnosprawnego do schorzeń specjalnych

Pracownik z orzeczonym umiarkowanym stopniem niepełnosprawności na orzeczeniu ma wskazane choroby oznakowane kodami według następującej kolejności: 05-R, 07-S, 04-O. Uznaliśmy, że jest to schorzenie specjalne, na które przysługuje wyższe dofinansowanie. Czy słusznie?

Tak. Pracodawca prawidłowo zaliczył pracownika z orzeczonym umiarkowanym stopniem niepełnosprawności i kodem na orzeczeniu 04-O do tzw. schorzeń specjalnych, a tym samym może uzyskiwać na tego pracownika wyższe dofinansowanie.

Na orzeczeniu mogą występować nie więcej niż trzy kody schorzeń. Jeżeli któryś z trzech kodów będzie świadczył o schorzeniu specjalnym, pracodawca ma prawo zaliczyć pracownika do osób niepełnosprawnych ze schorzeniem specjalnym.

Na pracownika niepełnosprawnego, posiadającego schorzenie specjalne przysługuje z PFRON dofinansowanie do jego wynagrodzenia wyższe o 600 zł. Dotyczy to pracowników niepełnosprawnych, w odniesieniu do których orzeczono chorobę psychiczną, upośledzenie umysłowe, całościowe zaburzenia rozwojowe lub epilepsję oraz niewidomych.

Kody (symbole) na orzeczeniach określają przepisy rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności (Dz. U. nr 139, poz. 1328 z późn. zm.). Zgodnie z treścią § 32 ust. 2 ww. rozporządzenia, symbol przyczyny niepełnosprawności oznacza się następująco: 01-U - upośledzenie umysłowe, 02-P - choroby psychiczne, 03-L - zaburzenia głosu, mowy i choroby słuchu, 04-O - choroby narządu wzroku, 05-R - upośledzenie narządu ruchu, 06-E - epilepsja, 07-S - choroby układu oddechowego i krążenia, 08-T - choroby układu pokarmowego, 09-M - choroby układu moczowo-płciowego, 10-N - choroby neurologiczne, 11-I - inne, w tym schorzenia: endokrynologiczne, metaboliczne, zaburzenia enzymatyczne, choroby zakaźne i odzwierzęce, zeszpecenia, choroby układu krwiotwórczego, 12-C - całościowe zaburzenia rozwojowe.

Jednym ze schorzeń, które posiada pracownik jest choroba narządu wzroku (04-O).

Na gruncie przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2011 r. nr 127, poz. 721 z późn. zm.), dalej ustawy o rehabilitacji brak jest definicji pojęcia "osoby niewidomej". Natomiast zgodnie z § 32 ust. 1 pkt 4 ww. rozporządzenia przy kwalifikowaniu do znacznego, umiarkowanego i lekkiego stopnia niepełnosprawności bierze się pod uwagę zakres naruszenia sprawności organizmu spowodowany przez choroby narządu wzroku, w tym wrodzone lub nabyte wady narządu wzroku powodujące ograniczenie jego sprawności, prowadzące do obniżenia ostrości wzroku w oku lepszym do 0,3 według Snellena po wyrównaniu wady wzroku szkłami korekcyjnymi lub ograniczenie pola widzenia do przestrzeni zawartej w granicach 30 stopni.

Standardy postępowania dla lekarzy orzeczników - członków składów orzekających, określające związek przyczynowy pomiędzy jednostką chorobową a zakresem ograniczeń funkcjonalnych osoby orzekanej (opracowane przez zespół specjalistów z poszczególnych dziedzin medycyny i przeznaczone do użytku wewnętrznego) - za całkowicie niewidomą uznają osobę, która nic nie widzi i nie ma poczucia światła. Dla celów społeczno-prawnych rozróżnia się różne stopnie utraty wzroku:

• osoba bez poczucia światła - całkowicie niewidoma,
   
• osoba, której ostrość wzroku oka lepszego po korekcji szkłami nie przekracza 2,5/50 lub 3/60 (0,05),
   
• osoba z ograniczonym polem widzenia poniżej 20 stopni, niezależnie od zachowanej ostrości wzroku - prawie niewidoma.

W celu orzeczenia stopnia niepełnosprawności w schorzeniach wzroku ocenia się przede wszystkim stopień obniżenia ostrości wzroku i zwężenia pola widzenia. I tak:

• do lekkiego stopnia niepełnosprawności powinno zaliczać się osoby, u których ostrość wzroku w oku lepszym i po korekcji wynosi nie więcej niż 0,3,
   
• do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności powinno zaliczać się osoby z obniżoną ostrością wzroku (w korekcji) w oku sprawniejszym w granicach 0,06 - 0,1 lub/i zwężeniem pola widzenia do około 30 stopni,
   
• do znacznego stopnia niepełnosprawności powinno zaliczać się osoby, które:
   
• utraciły wzrok,
   
• mają ostrość wzroku (w korekcji) w oku lepszym równą lub poniżej 0,05,
   
• mają zwężenie pola widzenia poniżej 20 stopni.

Zgodnie z powyższym, z punktu widzenia orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności, za osoby niewidome można uznać osoby legitymujące się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności z symbolem przyczyny niepełnosprawności 04-O, natomiast osoby będące w posiadaniu orzeczenia ustalającego inny stopień niepełnosprawności niż znaczny, można uznać za niedowidzące w zależności od stopnia upośledzenia wzroku. Jednakże mając na uwadze ograniczenia funkcjonalne, które napotykają w procesie rehabilitacji zawodowej osoby z poważnymi dysfunkcjami narządu wzroku oraz cel, jaki przyświecał ustawodawcy przy wprowadzeniu rozwiązania zawartego w art. 26a ust. 1b ustawy o rehabilitacji, to jest zapewnienie wyższego poziomu wsparcia na zatrudnienie osób niepełnosprawnych mających istotne trudności w wejściu i utrzymaniu się na rynku pracy - należy przyjąć, iż określenie osób z dysfunkcją narządu wzroku wyrażone w przedmiotowym przepisie za pomocą potocznego sformułowania "osoba niewidoma" obejmuje swoim zakresem osoby z dysfunkcją narządu wzroku w stopniu znacznym i umiarkowanym.

Takich też wyjaśnień udzieliło Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej na stronie internetowej www.mpips.gov.pl w zakładce "Osoby Niepełnosprawne".