Procedura odwoławcza przy negatywnej ocenie wniosku

Negatywna ocena projektu obejmuje przypadek, w którym projekt nie może być wybrany do wsparcia z powodu wyczerpania kwoty przeznaczonej na dofinansowanie w danym naborze wniosków. Taka ocena nie blokuje możliwości odwoławczych. Wnioskodawca może złożyć protest, wykazując w nim zarzuty o charakterze proceduralnym w zakresie przeprowadzonej oceny.

Etap przedsądowy

Procedura odwoławcza od negatywnej oceny wniosku o dofinansowanie projektu z programów na lata 2021-2027 jest dwuetapowa, gdyż składa się z etapu przedsądowego oraz etapu sądowego (skarga do WSA, a następnie skarga kasacyjna do NSA). Na etapie przedsądowym przysługuje jeden środek odwoławczy. Wnioskodawca ma prawo wniesienia protestu, którego celem jest ponowne sprawdzenie złożonego przez niego wniosku w zakresie spełnienia kryteriów wyboru projektów. Protest może dotyczyć każdego etapu oceny projektu, czyli zarówno oceny formalnej, jak i merytorycznej, a także sposobu dokonania oceny w zakresie naruszeń proceduralnych.

Negatywna ocena

Złożenie protestu możliwe jest wyłącznie w przypadku negatywnej oceny projektu, wybieranego w trybie konkurencyjnym. Pojęcie negatywnej oceny wniosku o dofinansowanie projektu złożonego w trybie konkurencyjnym jest bardzo szerokie, o czym mowa w ustawie o zasadach realizacji zadań finansowanych ze środków europejskich w perspektywie finansowej 2021-2027 (Dz. U. z 2022 r. poz. 1079 ze zm.), zwanej dalej ustawą wdrożeniową. W ujęciu art. 56 ust. 5 ustawy wdrożeniowej przez negatywną ocenę należy rozumieć każdą ocenę w zakresie spełniania przez dany projekt kryteriów wyboru projektów, na skutek której projekt nie może być zakwalifikowany do kolejnego etapu oceny lub wybrany do dofinansowania. Negatywna ocena na gruncie art. 56 ust. 6 ustawy wdrożeniowej obejmuje także przypadek, w którym projekt nie może być wybrany do dofinansowania z uwagi na wyczerpanie kwoty przeznaczonej na dofinansowanie projektów w danym naborze.

Bez rozpatrzenia

Rozpatrzeniu nie podlega protest, w przypadku gdy na jakimkolwiek etapie postępowania w zakresie procedury odwoławczej zostanie wyczerpana kwota przeznaczona na dofinansowanie projektów w ramach działania albo kategorii regionu, jeśli w zakresie działania kwota przeznaczona na dofinansowanie projektów jest podzielona na kategorie regionów. Mowa o tym w art. 77 ust. 2 pkt 1 ustawy wdrożeniowej. O pozostawieniu protestu bez rozpatrzenia właściwa instytucja informuje wnioskodawcę, pouczając jednocześnie o możliwości wniesienia skargi do sądu administracyjnego. Przy czym sąd, uwzględniając skargę, wyłącznie stwierdza, że ocena projektu została przeprowadzona w sposób naruszający prawo i naruszenie miało istotny wpływ na wynik oceny. W takiej sytuacji nie przekazuje sprawy do ponownego rozpatrzenia.

Dowody na wyczerpanie środków

W świetle wskazanych rozwiązań, przy procedurze odwoławczej od negatywnej oceny wniosku o dofinansowanie projektu, istotne jest, czy wnioskodawca nie otrzyma dofinansowania, dlatego że projekt nie spełnia określonych kryteriów wyboru projektów, czy też powodem jest wyczerpanie środków na dofinansowanie projektów w danym naborze wniosków. W pierwszym przypadku warto złożyć protest, gdy przedsiębiorca ma argumenty, że jego projekt powinien być wyżej oceniony, inaczej mówiąc - powinien uzyskać większą liczbę punktów przy ocenie merytorycznej. Natomiast brak środków na sfinansowanie danego projektu trzeba rozpatrywać na dwóch płaszczyznach, tj. czy wyczerpanie kwoty przeznaczonej na dofinansowanie projektów nastąpiło w danym naborze wniosków, czy też wyczerpały się środki na konkretne działanie programu z perspektywy finansowej 2021-2027. Różnica jest zasadnicza, ponieważ wyczerpanie środków na dane działanie programu powoduje nierozpatrzenie protestu, co prowadzi do wniosku, że złożenie protestu z praktycznego punktu widzenia jest bezcelowe. Inaczej jest, jeśli wyczerpano tylko alokację środków na dany nabór wniosków, a środki na realizację danego działania programu wciąż są dostępne w perspektywie finansowej 2021-2027. W takiej sytuacji zawsze warto złożyć protest, zwłaszcza gdy w informacji o negatywnej ocenie projektu z powodu wyczerpania się alokacji środków na dofinansowanie, właściwa instytucja nie udokumentowała tego faktu poprzez wykazanie, że wyczerpanie środków rzeczywiście nastąpiło. Potwierdza to wyrok WSA w Poznaniu z dnia 21 maja 2024 r., sygn. akt III SA/PO 102/24.

Sposób złożenia protestu

Wnioskodawca może wnieść protest w terminie 14 dni od dnia doręczenia informacji o negatywnej ocenie projektu, o czym mowa w art. 64 ust. 1 ustawy wdrożeniowej. Informacja o negatywnej ocenie projektu na podstawie art. 56 ust. 7 ustawy wdrożeniowej musi zawierać pouczenie o możliwości wniesienia protestu na zasadach i trybie określonym w art. 64 tej ustawy, w tym określać termin wniesienia protestu, instytucję, do której należy wnieść protest, wymogi formalne protestu oraz formę jego wniesienia (elektroniczną lub papierową).

Protest wnosi się za pośrednictwem instytucji wskazanej w informacji o negatywnym wyniku oceny projektu. W informacji tej muszą być koniecznie wskazane wymogi formalne protestu wymienione w art. 64 ust. 2 ustawy wdrożeniowej, czyli:

• oznaczenie instytucji właściwej do rozpatrzenia protestu,
• oznaczenie wnioskodawcy,
• numer wniosku o dofinansowanie projektu,
• wskazanie kryteriów wyboru projektów, z których oceną wnioskodawca się nie zgadza, wraz z uzasadnieniem,
• wskazanie zarzutów o charakterze proceduralnym w zakresie przeprowadzonej oceny, jeśli zdaniem wnioskodawcy naruszenia takie miały miejsce, wraz z uzasadnieniem,
• podpis wnioskodawcy lub osoby upoważnionej do jego reprezentowania, z załącznikiem oryginału lub kopii dokumentu poświadczającego umocowanie takiej osoby do reprezentowania wnioskodawcy.

Protest rozpatrywany jest w terminie nie dłuższym niż 21 dni, licząc od dnia jego wpływu. W uzasadnionych przypadkach termin ten może być przedłużony. Łącznie nie może przekroczyć 45 dni od dnia jego wpływu.