Rolnicy często prowadzą uprawy na gruntach niskich klas bonitacyjnych, co w konsekwencji przekłada się na niezbyt wysokie dochody. Grunty te można jednak zalesić i tym samym podnieść ich wartość ekonomiczną. Na ten cel można otrzymać unijną pomoc składającą się z trzech płatności, tj. jednorazowego wsparcia na zalesienie, premii pielęgnacyjnej wypłacanej co roku przez 5 lat i premii zalesieniowej otrzymywanej przez 15 lat.
Decyzja po zalesieniu
Pomoc na zalesianie w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich funkcjonuje w Polsce od paru lat. W tym roku wnioski o jej przyznanie będzie można złożyć w biurach powiatowych ARiMR w terminie od 1 czerwca do 31 lipca. Jest to już przedostatni nabór wniosków w perspektywie finansowej 2007-2013. Warto więc zastanowić się nad możliwością pozyskania unijnych środków, gdyż na dzień dzisiejszy nie wiadomo jak potoczą się losy programu w kolejnym okresie budżetowym, czyli 2014-2020. Tak jak do tej pory, niezbędnym załącznikiem do wniosku o przyznanie pomocy jest plan zalesienia opracowany przez nadleśnictwo.
Przy założeniu, że weryfikacja wniosku o przyznanie pomocy będzie pomyślna, wnioskodawca otrzyma postanowienie o spełnieniu niezbędnych warunków przyznania wsparcia. Jednak samo przyznanie pomocy w drodze decyzji może nastąpić dopiero po przedstawieniu oświadczenia o wykonaniu zalesienia wraz z zaświadczeniem od nadleśniczego potwierdzającym ten fakt.
Dla kogo wsparcie?
O wsparcie na zalesianie może wystąpić nie tylko rolnik. Może to być również grupa rolników (co najmniej trzech), których grunty sąsiadują ze sobą, a ich łączna powierzchnia jest nie mniejsza niż 2 ha, a także jednostki samorządu terytorialnego lub jednostki organizacyjne gmin, powiatów oraz województw. Tak jak to jest we wszystkich programach pomocowych przewidzianych w PROW, aby uzyskać wsparcie, rolnik musi być wpisany do ewidencji producentów (prowadzonej przez ARiMR) stanowiącej część krajowego systemu ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności.
Dwa schematy
Program pomocowy przewiduje dwa warianty wsparcia. Schemat I "Zalesianie gruntów rolnych" obejmuje zakładanie upraw leśnych na gruntach użytkowanych rolniczo, stanowiących grunty orne lub sady. Z kolei schemat II "Zalesianie gruntów innych niż rolne" dotyczy terenów wykazanych w ewidencji gruntów jako użytki rolne lub grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, niewykorzystanych do produkcji rolnej. W jednym i drugim przypadku grunty muszą być przeznaczone do zalesienia w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. Jeśli takiego planu nie ma, wówczas zalesienie nie może być sprzeczne z ustaleniami studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego.
Powierzchnia uprawy
Wsparcie finansowe może być udzielone do gruntów o powierzchni większej niż 0,5 ha i szerokości większej niż 20 m. Kryteria te nie znajdą zastosowania, gdy grunty graniczą z lasem, a ich powierzchnia wynosi co najmniej 0,1 ha w przypadku jednego wnioskodawcy. W odniesieniu do grupy rolników areał nie może być mniejszy niż 2 ha. Jego szerokość musi być większa niż 20 m, przy czym wymagania tego nie stosuje się, gdy grunt graniczy z lasem.
Niestety, nie do każdych gruntów będzie przysługiwała pomoc na zalesianie. Wykluczone są obszary Natura 2000 lub znajdujące się na liście, o której mowa w art. 27 ust. 3 pkt 1 ustawy o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009 r. nr 151, poz. 1220 ze zm.). Nie znajdzie też zastosowania do gruntów położonych na obszarach parków krajobrazowych, rezerwatów przyrody, chyba że planowane zalesienie nie jest sprzeczne z celami ochrony tych obszarów.
Trzy płatności
W pomocy finansowej na zalesienie gruntów rolnych rozróżnia się trzy rodzaje płatności. W grę wchodzi tu wsparcie na zalesienie, premia pielęgnacyjna i zalesieniowa. Przy czym w przypadku przystąpienia przez beneficjenta do schematu II - nie jest wypłacana premia zalesieniowa.
Wsparcie na zalesienie stanowi jednorazowy ryczałt za poniesione koszty zalesienia i ewentualnie ogrodzenie uprawy leśnej. Jest on wypłacany w pierwszym roku po wykonaniu zalesienia. Wysokość wsparcia uzależniona jest od wielu czynników, m.in. proporcji drzew iglastych i liściastych w strukturze uprawy, rodzaju zabezpieczenia przed zwierzyną (ogrodzenie) i od ukształtowania terenu. W przypadku schematu I kwota pomocy wynosi od 4.160 do 6.260 zł/ha, a schematu II od 1.700 do 6.260 zł/ha. Na zabezpieczenie przed zwierzyną (grodzenie 2-metrową siatką metalową) jest to 2.590 zł na 1 ha ogrodzonej uprawy lub 6,5 zł na 1 m bieżący ogrodzonej uprawy.
Premia pielęgnacyjna również stanowi zryczałtowaną płatność do hektara zalesionych gruntów, z tą różnicą, że wypłacana jest co roku przez 5 lat. Wysokość premii obejmuje koszty prac pielęgnacyjnych określonych w planie zalesienia przygotowanym przez leśniczego. Jej stawka ryczałtowa uzależniona jest od schematu zalesienia i wynosi od 970 do 2050 zł/ha.
Pomoc na zalesianie może być przyznana do powierzchni nie większej niż 100 ha.
Premia zalesieniowa jest zryczałtowaną płatnością do hektara zalesionych gruntów wynikającą z utraconych dochodów z tytułu przekształcenia gruntów rolnych na leśne. Wypłacana jest co roku przez 15 lat od założenia uprawy leśnej. Otrzymają ją rolnicy, którzy udokumentowali uzyskanie w roku poprzedzającym złożenie wniosku co najmniej 25% dochodów z rolnictwa. Wysokość premii zalesieniowej wynosi 1.580 zł/ha na rok.
Podstawa prawna
Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 19.03.2009 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania "Zalesianie gruntów rolnych oraz zalesiania gruntów innych niż rolne", objętego PROW na lata 2007-2013 (Dz. U. nr 48, poz. 390 ze zm.)
| ||||||||||||
|
||||||||||||
