Dostałem od babci w darowiźnie mieszkanie. Z uwagi na to, że babcia zamieszkała u mojej siostry, postanowiłem ją wymeldować z lokalu, który mi podarowała. Ze względu na wiek i stan zdrowia babcia sama nie dopełniła tych formalności. Babcia źle to odebrała i oznajmiła mi, że może w tej sytuacji odwołać darowiznę. Czy to prawda?
Nie. Z pytania wynika, że po pierwsze umowa została zawarta, po drugie została wykonana, Czytelnik jest w posiadaniu darowanego mu mieszkania. Z uwagi na szczególny charakter umowy darowizny, na mocy której tylko jedna strona się wzbogaca, otrzymuje coś bez jakiegokolwiek świadczenia wzajemnego, dopuszcza się w wyjątkowych przypadkach możliwość odwołania darowizny. Darczyńca może odwołać darowiznę nawet już wykonaną, jeżeli obdarowany dopuścił się względem niego rażącej niewdzięczności. Tak stanowi art. 898 § 1 Kodeksu cywilnego.
W doktrynie, orzecznictwie podkreśla się, że darowizna wytwarza stosunek etyczny między darczyńcą a obdarowanym, wyróżniający się moralnym obowiązkiem wdzięczności. Pogwałcenie tego obowiązku przez dopuszczenie się ciężkich uchybień opatrzone jest sankcją prawną przewidzianą we wspomnianym przepisie, w postaci prawa odwołania darowizny. Warunkiem tego prawa jest, aby obdarowany dopuścił się względem darczyńcy rażącej niewdzięczności. Taką kwalifikowaną postać ma dopiero takie zachowanie obdarowanego, które w świetle istniejących reguł moralnych i prawnych świadczy nie tylko o niewdzięczności, ale o kwalifikowanym jej stopniu. Zatem zwykłe konflikty rodzinne pomiędzy darczyńcą a obdarowanym nie wyczerpują przesłanki rażącej niewdzięczności niezbędnej do skutecznego odwołania darowizny (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 13 stycznia 2022 r., sygn. akt I ACa 515/20).
Darowizna nie może być odwołana po upływie roku od dnia, w którym uprawniony do odwołania dowiedział się o niewdzięczności obdarowanego.
Oznacza to zatem, że nie sposób przyjąć, że wymeldowanie poprzedniego właściciela lokalu (darczyńcy) może zostać zakwalifikowane jako niewdzięczność, czyn niewłaściwy, tym bardziej jako rażąca niewdzięczność. Kwestia meldunku to czynność administracyjna, spełnienie obowiązku nałożonego w przepisach, mająca wyłącznie charakter administracyjno-techniczny. Czynność ta nie kreuje żadnego tytułu prawnego do lokalu ani nie stanowi podstawy do utraty jakiegokolwiek prawa do lokalu.
|