Jednorazowe wsparcie dla gospodarstw domowych w kryzysie energetycznym, przyznawane w formie dodatków od 400 zł do 3.000 zł, uzależnione jest od źródła ciepła. Organ przyznający świadczenie ma prawo zweryfikować informacje wskazane we wniosku. W przypadku gdy wniosek o wypłatę dodatku węglowego złożono dla więcej niż jednego gospodarstwa domowego mających ten sam adres zamieszkania - dodatek wypłacany jest wnioskodawcy, który pierwszy złożył wniosek.
Dodatek węglowy jest jednorazowym świadczeniem w wysokości 3.000 zł. Przysługuje gospodarstwom domowym, dla których głównym źródłem ogrzewania jest kocioł na paliwo stałe, kominek, koza, ogrzewacz powietrza, trzon kuchenny, piecokuchnia, kuchnia węglowa lub piec kaflowy na paliwo stałe, zasilane paliwami stałymi. Na potrzeby dodatku przez paliwo stałe rozumie się węgiel kamienny, brykiet lub pelet zawierający co najmniej 85% węgla kamiennego. Wskazane przez wnioskodawcę źródło ogrzewania musi być wpisane lub zgłoszone do Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków (CEEB) do dnia 11 sierpnia 2022 r. Po tej dacie gmina, rozpatrując wniosek o dodatek węglowy, uzna wpis do CEEB tylko w przypadku źródeł ogrzewania wpisanych lub zgłaszanych po raz pierwszy.
Definicję gospodarstwa domowego na potrzeby uzyskania dodatku określono w art. 2 ust. 2 ustawy o dodatku węglowym (Dz. U. z 2022 r. poz. 1692 ze zm.). Za gospodarstwo domowe uznaje się:
Wspólne gospodarowanie nie jest zdefiniowane w ustawie, ale interpretuje je orzecznictwo sądów. Jest to wspólne pokrywanie kosztów mieszkania, energii elektrycznej, wody, żywności, środków czystości i innych niezbędnych kosztów utrzymania (potrzeb życiowych). Wspólne zamieszkanie, finansowane z dochodu tylko jednej osoby zawsze będzie oznaczać wspólne gospodarowanie, co potwierdza np. wyrok NSA z dnia 26 marca 2013 r., sygn. akt I OSK 1537/12. Na wspólne gospodarowanie składa się zamieszkiwanie oraz gospodarowanie wyjaśnione w wyroku NSA z dnia 8 lutego 2017 r., sygn. akt I OSK 1483/16.
Na tle ustawowej definicji gospodarstwa domowego powstały wątpliwości interpretacyjne w temacie wielu gospodarstw domowych w jednym budynku/lokalu i prawa do kilku dodatków węglowych oddzielnie na wspólne źródło ciepła. Biorąc pod uwagę interpretację wspólnego gospodarowania, należy przyjąć, że wspólne ponoszenie kosztów ogrzewania wskazuje na fakt współdziałania w celu zaspokojenia wspólnych potrzeb życiowych. Nieuzasadnione jest więc, aby osoby prowadzące gospodarstwa domowe jednoosobowe, jak i wieloosobowe, zamieszkujące wspólnie w budynku jednorodzinnym/lokalu, korzystające ze wspólnego ogrzewania, otrzymywały oddzielnie kilka dodatków węglowych na wspólne źródło ciepła (przykład 1).
Na potrzeby przyznania dodatku węglowego nie jest wymagane zameldowanie w miejscu prowadzenia gospodarstwa domowego. Liczy się faktyczne zamieszkiwanie i prowadzenie gospodarstwa domowego w danym miejscu, na obszarze danej gminy. Podobnie jest w przypadku osób wynajmujących budynek/lokal. Mogą ubiegać się o dodatek węglowy i nie ma przy tym znaczenia, że nie są właścicielami nieruchomości. Natomiast istotne jest, by na jeden lokal nie zostały złożone dwa wnioski o dodatek węglowy, czyli przez najemcę i właściciela. Uprawnioną do otrzymania dodatku węglowego jest osoba, która faktycznie dysponuje lokalem i prowadzi w nim swoje gospodarstwo domowe. Może to być zweryfikowane np. poprzez żądanie przedstawienia umowy najmu. Przyjmuje się też, że gospodarstwo domowe może być prowadzone tylko w jednej lokalizacji. Jeśli najemca wynajmuje kilka lokali, to i tak przysługuje mu tylko jeden dodatek węglowy.
Mieszkańcy budynków wielorodzinnych (np. bloków) są uprawnieni do dodatku węglowego, gdy ogrzewany jest paliwami stałymi poprzez indywidualne źródła ogrzewania zainstalowane w lokalach, jak również poprzez ogrzewanie centralne (z kotłowni węglowej) lub z lokalnej sieci ciepłowniczej obsługiwanej przez kocioł węglowy. W takim przypadku wniosek o dodatek węglowy składa każde gospodarstwo domowe budynku wielorodzinnego. Gdy ogrzewanie budynku realizowane jest przez lokalną sieć ciepłowniczą, obsługiwaną z kotła na paliwo stałe, do wniosku należy dołączyć oświadczenie właściciela albo zarządcy budynku o takim sposobie ogrzewania budynku zgodnie ze zgłoszeniem lub wpisem do Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków.
Wniosek o wypłatę dodatku węglowego składa się w terminie do 30 listopada 2022 r. w gminie właściwej ze względu na miejsce zamieszkania osoby składającej wniosek (część gmin zadanie obsługi wniosków powierzyła ośrodkom pomocy społecznej). W oparciu o ustawę o dodatku węglowym wniosek można złożyć na piśmie lub za pomocą środków komunikacji elektronicznej, czyli w wersji tradycyjnej lub elektronicznej (ePUAP).
Wniosek ma wymiar sformalizowany, a jego wzór jest określony w rozporządzeniu Ministra Klimatu i Środowiska w sprawie wzoru wniosku o wypłatę dodatku węglowego (Dz. U. z 2022 r. poz. 1712). W części I wniosku wskazuje się dane dotyczące wnioskodawcy i jego gospodarstwa domowego. Druga część wniosku dotyczy oświadczenia, że gospodarstwo domowe nie korzystało i nie korzysta z węgla zakupionego po cenie gwarantowanej nie wyższej niż 996,60 zł za tonę. Oświadczenia wnioskodawcy zawarte we wniosku składane są pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń. Organ rozpatrujący wniosek ma prawo sprawdzić informacje podane we wniosku. W razie wątpliwości może wezwać wnioskodawcę do złożenia dodatkowych wyjaśnień, korzystając z zasady prawdy obiektywnej. Tak może być np. przy rozdzielności majątkowej czy separacji małżonków. Jeśli prowadzą wspólnie gospodarstwo domowe, na które składa się zamieszkanie oraz gospodarowanie, to należy się jeden dodatek węglowy, a nie dwa.
Gdy pod jednym adresem miejsca zamieszkania zamieszkuje więcej niż jedno gospodarstwo domowe, jeden dodatek węglowy przysługuje dla wszystkich gospodarstw pod tym adresem.
Jednym z elementów tarczy antyinflacyjnej jest świadczenie pieniężne tzw. dodatek osłonowy, które ma na celu zapewnić wsparcie finansowe osobom o niskich dochodach i uchronić przed ubóstwem energetycznym. Dodatek przysługuje gospodarstwom domowym, których przeciętne miesięczne dochody netto nie przekraczają 2.100 zł w gospodarstwie jednoosobowym lub 1.500 zł na osobę w gospodarstwie wieloosobowym. Wysokość dochodów gospodarstwa domowego ustala się na podstawie definicji dochodu określonej w art. 3 pkt 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2022 r. poz. 615 ze zm.). Jeśli kryterium dochodowe zostanie przekroczone, dodatek osłonowy przysługuje, z tym że kwota dodatku zostanie pomniejszona o kwotę tego przekroczenia. Minimalna wypłacana kwota takiego dodatku wynosi 20 zł.
W przypadku wniosku o dodatek osłonowy złożonego w okresie od 1 sierpnia do 31 października 2022 r. wysokość przeciętnego miesięcznego dochodu dla potrzeb przyznania dodatku ustalana jest na podstawie dochodów osiągniętych w 2021 r. Bierze się więc pod uwagę dochody z ostatniego roku kalendarzowego poprzedzającego rok, w którym zostanie złożony wniosek (przykład 2).
Dodatek osłonowy przysługuje za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2022 r. w wysokości:
Kwota dofinansowania uzależniona jest od źródła ogrzewania. Wyższe świadczenia mogą otrzymać osoby, dla których głównym źródłem ogrzewania gospodarstwa domowego jest kocioł na paliwo stałe, kominek, koza, ogrzewacz powietrza, trzon kuchenny, piecokuchnia, kuchnia węglowa lub piec kaflowy na paliwo stałe, zasilane węglem lub paliwami węglopochodnymi. Warunkiem jest zgłoszenie do CEEB.
Wniosek o dodatek osłonowy można składać do 31 października 2022 r., o czym mowa w art. 2 pkt 9 ustawy o dodatku osłonowym (Dz. U. z 2022 r. poz. 1). Należy go złożyć w gminie właściwej ze względu na miejsce zamieszkania osoby składającej wniosek. Urzędowy wzór wniosku jest określony w rozporządzeniu MKiŚ w sprawie wzoru wniosku o wypłatę dodatku osłonowego (Dz. U. z 2022 r. poz. 374).
 |
Wzory wniosków o dodatek węglowy, osłonowy, dla gospodarstw domowych i podmiotów wrażliwych dostępne w serwisie www.druki.gofin.pl |
Dodatek dla gospodarstw domowych jest nowym rozwiązaniem wprowadzonym do systemu dopłat ustawą o szczególnych rozwiązaniach w zakresie niektórych źródeł ciepła w związku z sytuacją na rynku paliw (Dz. U. z 2022 r. poz. 1967). Podobnie jak dodatek węglowy nie jest uzależniony od dochodu. Przysługuje gospodarstwom domowym jedno- i wieloosobowym, których główne źródło ogrzewania (gaz, pelet, drewno, olej opałowy, gaz LPG) zostało zgłoszone lub wpisane do Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków. Dodatek dla gospodarstw domowych w zależności od źródła ciepła wynosi od 500 zł do 3.000 zł (patrz schemat). W dopłacie tej nie mieści się kocioł na gaz ziemny.
Nowa ustawa wprowadza poza dodatkiem dla gospodarstw domowych tzw. dodatek dla podmiotów wrażliwych. Są to m.in.: podmioty systemu oświaty, szkolnictwa wyższego i nauki, żłobki, podmioty prowadzące działalność kulturalną. Dla nich dodatek jest dostępny pod warunkiem, że ponoszą koszty zakupu węgla, pelletu i innego rodzaju biomasy, oleju opałowego, gazu LPG, a ich źródło ogrzewania jest zgłoszone do CEEB. Wysokość dodatku wyliczana jest w oparciu o ustawowy wzór. Dodatek stanowi różnicę między zakładanym średnim rocznym kosztem zakupu paliwa a średnim rocznym kosztem z 2 wybranych lat z okresu 3 lat poprzedzających złożenie wniosku. Wniosek o dodatek składa osoba uprawniona do reprezentowania podmiotu wrażliwego w gminie właściwej ze względu na siedzibę.
|
Przykład 1 W budynku, gdzie źródłem ciepła jest piec węglowy, mieszka czteroosobowa rodzina wraz z babcią, która ma odrębne źródło dochodu. Prowadzą wspólne gospodarstwo domowe, w tym m.in. opłaty za prąd, wodę itd. W takiej sytuacji zasadny jest jeden dodatek węglowy na gospodarstwo domowe.
Dochód na czteroosobową rodzinę w 2021 r. wyniósł 4.200 zł, a w 2022 r. jest to kwota 7.000 zł. Źródłem ciepła w lokalu mieszkalnym jest piec gazowy. Przy przyznawaniu dodatku osłonowego znaczenie ma dochód za 2021 r., co oznacza, że gospodarstwu domowemu może być przyznany dodatek osłonowy w wysokości 850 zł, ponieważ źródłem ciepła jest piec gazowy. |
| ||||||||||||
|
||||||||||||
