Przysługujący podatnikowi zwrot VAT może być przeznaczony na pokrycie jego zobowiązań w VAT, PIT czy CIT. Zaliczenie na zaległe i bieżące zobowiązania podatkowe następuje z urzędu. Do dokonania zarachowania na przyszłe podatki potrzebny jest wniosek podatnika. Urząd skarbowy ma prawo przed dokonaniem zaliczenia zweryfikować rozliczenie VAT.
Podatnik, u którego w danym okresie rozliczeniowym wystąpi w VAT nadwyżka podatku naliczonego nad należnym, może wystąpić o jej zwrot na swój - zgłoszony administracji skarbowej - rachunek bankowy (w banku mającym siedzibę na terytorium kraju) lub na rachunek w SKOK.
Zwrot VAT podlega z urzędu zaliczeniu na poczet zaległości podatkowych wraz z odsetkami za zwłokę, odsetek za zwłokę od nieuregulowanych w terminie zaliczek na podatek, kosztów upomnienia oraz bieżących zobowiązań podatkowych. W razie braku takich obciążeń podatnik otrzymuje zwrot podatku, chyba że złoży wniosek o zarachowanie całej lub części przysługującej mu kwoty na przyszłe zobowiązania podatkowe. Wynika tak z art. 76 § 1 w zw. z art. 76b § 1 Ordynacji podatkowej.
Należy jednak zaznaczyć, że zwrot podatku nie podlega zaliczeniu z urzędu na poczet zaległości podatkowej wynikającej z nieostatecznej decyzji, chyba że decyzja zostanie opatrzona rygorem natychmiastowej wykonalności. Zwrot VAT nie może być również zarachowany - ani z urzędu, ani na wniosek podatnika - na podatki lokalne, określane lub ustalane przez organ jednostki samorządu terytorialnego, np. na podatek od nieruchomości. Dozwolone jest jedynie zaliczenie go na podatki gminne, których wymiarem i poborem zajmuje się urząd skarbowy. Chodzi o podatki: dochodowy od osób fizycznych opłacany w formie karty podatkowej, od spadków i darowizn oraz od czynności cywilnoprawnych.
Urząd skarbowy może - na żądanie podatnika - przekazać przysługujący podatnikowi zwrot VAT (w całości lub w części) nie na jego konto, a na rachunek banku mającego siedzibę w kraju lub SKOK-u jako zabezpieczenie kredytu udzielonego przez ten bank lub SKOK. W dniu złożenia deklaracji wykazującej zwrot nie może być jednak w stosunku do podatnika prowadzone postępowanie mające na celu ustalenie lub określenie wysokości zobowiązań podatkowych. Podstawą przekazania zwrotu na zabezpieczenie kredytu jest złożenie naczelnikowi urzędu skarbowego przez podatnika pisemnego, nieodwołalnego upoważnienia do przekazania zwrotu VAT, potwierdzonego przez bank lub SKOK. Musi być ono przedłożone w terminie złożenia deklaracji z wykazanym zwrotem VAT. Przekazanie zwrotu bankowi lub SKOK-owi ma pierwszeństwo przed zaliczeniem go na poczet zaległych i bieżących zobowiązań podatkowych ujawnionych po złożeniu deklaracji wykazującej zwrot VAT.
Podstawą zaliczenia zwrotu VAT na zobowiązanie podatkowe jest wypełnienie odpowiednich pól w części deklaracyjnej JPK_V7M/JPK_V7K (patrz: ramka).
|
Etapy zadeklarowania w JPK_V7M(2)/ JPK_V7K(2) zwrotu VAT na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych:
Źródło: Broszura informacyjna MF dotycząca JPK_VAT z deklaracją, maj 2023 r. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||
Zaliczenie zwrotu na zaległe i bieżące zobowiązania podatkowe (oraz inne wskazane wcześniej należności pokrywane z urzędu) następuje z mocy prawa. Podatnik, który ma takie obciążenia, nie otrzyma więc na konto środków zadeklarowanych w JPK_V7M/JPK_V7K jako zwrot VAT lub dostanie kwotę odpowiednio pomniejszoną. Do dokonania zarachowania całego lub części zwrotu na przyszłe zobowiązania podatkowe potrzebny jest wniosek podatnika. Aby go złożyć, trzeba w JPK_V7M/JPK_V7K wypełnić pola: P_59, P_60 oraz P_61. W praktyce w ramach tego wniosku podatnicy często zawierają prośbę o dokonanie zarachowania na bieżące zobowiązania, których wysokości urząd skarbowy nie zna, np. na zaliczkę na PIT.
Urząd skarbowy wydaje w sprawie zaliczenia zwrotu podatku na poczet zaległych oraz bieżących zobowiązań podatkowych postanowienie na wniosek podatnika. Przysługuje na nie zażalenie.
Urząd skarbowy ma prawo przed zaliczeniem zwrotu na zobowiązania podatkowe zweryfikować rozliczenie VAT. Zarachowanie odbywa się wówczas po zakończeniu postępowania wyjaśniającego, pod warunkiem, że potwierdzi ono zasadność zwrotu VAT.
Zaliczenie zwrotu podatku na poczet zobowiązań podatkowych jest pośrednią formą dokonania zwrotu - zastępuje przelanie środków na konto podatnika. Organowi podatkowemu nie wolno dysponować sumą, której istnienie i wysokość podlega sprawdzeniu, a przez to nie jest ostatecznie znana. Zobowiązania podatkowe mogą być skompensowane tylko zwrotem zasadnym i niebudzącym wątpliwości. W razie wykazania bezzasadności zwrotu nie jest możliwe dokonanie zarachowania (por. wyrok NSA z dnia 15 maja 2023 r., sygn. akt I FSK 1034/20).
Weryfikacja może trwać tak długo, jak to jest konieczne, także po upływie ustawowego terminu dokonania zwrotu podatku. Urząd skarbowy musi jednak przedłużyć termin zwrotu w formie postanowienia. Może to robić wielokrotnie. Każde postanowienie o przedłużeniu terminu zwrotu podatku musi być doręczone podatnikowi (a jeżeli działa przez pełnomocnika - to pełnomocnikowi) przed upływem obowiązującego terminu. Nie wystarczy samo jego wydanie, podpisanie i skierowanie do doręczenia. Taka zasada obowiązuje w przypadku przekazania postanowienia w formie zarówno pisemnej, jak i elektronicznej. Konsekwencją niezachowania ciągłości i spóźnionego doręczenia postanowienia przedłużającego termin zwrotu podatku jest to, że ani to postanowienie, ani ewentualne wydane po nim kolejne postanowienia nie przedłużają owego terminu (por. wyrok NSA z dnia 4 kwietnia 2024 r., sygn. akt I FSK 166/24).
Niezależnie od tego, jak długo trwa weryfikacja rozliczenia, jeżeli wykaże zasadność zwrotu VAT, to jego zaliczenie na zaległości podatkowe następuje z dniem złożenia deklaracji (JPK_V7M/JPK_V7K) wykazującej zwrot VAT. Dzięki temu ustaje bieg odsetek za zwłokę od zaległości podatkowej (por. wyrok NSA z dnia 6 kwietnia 2023 r., sygn. akt I FSK 131/19).
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.)
| ||||||||||||
|
||||||||||||
