Urzędy skarbowe weryfikują roczne rozliczenia podatku dochodowego głównie w trybie czynności sprawdzających. Procedura ta umożliwia nie tylko zbadanie formalnej i rachunkowej poprawności zeznania podatkowego, ale także - w razie wykrycia błędów - jego korektę. Czynności sprawdzające nie wykluczają wszczęcia kontroli lub postępowania podatkowego.
Czynności sprawdzające są dominującą formą weryfikacji złożonych przez podatników rocznych rozliczeń podatku dochodowego od osób fizycznych.
Celem tej procedury jest zbadanie formalnej i rachunkowej poprawności zeznań podatkowych (oraz załączników), a także przeprowadzenie wstępnej oceny zgodności zawartych w nich danych z rzeczywistością. Jeżeli urząd skarbowy ma zastrzeżenia co do poprawności złożonego rozliczenia, może wezwać podatnika do udzielenia w wyznaczonym terminie niezbędnych wyjaśnień. Wskazuje przy tym przyczyny podania w wątpliwość rzetelności danych zawartych w zeznaniu podatkowym. Osoby korzystające z ulg podatkowych mogą być wezwane do przedstawienia dokumentów, których obowiązek posiadania w określonym czasie wynika z przepisów prawa, a potwierdzających zasadność dokonanych odliczeń i wysokość poniesionych wydatków. Trzeba okazać oryginały dokumentów lub złożyć ich fotokopie.
Przeprowadzenie czynności sprawdzających nie wyklucza weryfikacji rozliczenia podatku dochodowego w przyszłości. Rozliczenie może być do upływu terminu przedawnienia podatku przedmiotem postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub celno-skarbowej. Tak długo trzeba również zachować - w firmowym lub domowym archiwum - dokumenty stanowiące podstawę sporządzenia zeznania podatkowego. Przedawnienie zobowiązania podatkowego PIT następuje zasadniczo po 5 latach, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. Analogiczna zasada obowiązuje w przypadku wykazania straty. Dokumentację dotyczącą rozliczenia podatku PIT za rok podatkowy zamknięty stratą należy przechowywać zasadniczo 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin złożenia zeznania podatkowego za ten rok podatkowy. Księgi podatkowe i dokumenty związane z rozliczeniem podatku PIT za 2023 r. trzeba zachować do końca 2029 r. Należy jednak pamiętać, że powiązanie okresu przechowywania dokumentacji podatkowej z terminem przedawnienia zobowiązania podatkowego oznacza, iż na okres archiwizacji mają wpływ okoliczności powodujące wydłużenie biegu terminu przedawnienia. Czas przechowywania dokumentacji podatkowej wydłuża się, jeżeli bieg terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego nie rozpocznie się, np. w związku z rozłożeniem zapłaty podatku na raty, będzie zawieszony, np. po wniesieniu sprawy do sądu administracyjnego, lub zostanie przerwany, np. w wyniku zajęcia mienia podatnika w postępowaniu egzekucyjnym. Przewidują to art. 70 § 2-8, art. 70a-70e Ordynacji podatkowej.
Błędy w zeznaniu podatkowym wykryte w czasie czynności sprawdzających mogą być od razu poprawione.
Korekty weryfikowanego rozliczenia może dokonać podatnik lub urząd skarbowy. Urząd skarbowy ma do tego prawo w ograniczonym zakresie. Wolno mu wyeliminować błędy rachunkowe, inne oczywiste omyłki oraz nieprawidłowości wynikające ze sporządzenia zeznania podatkowego niezgodnie z wymogami formalnymi, jeżeli w wyniku naniesionych poprawek lub uzupełnień zmiana wysokości zobowiązania podatkowego, nadpłaty czy straty nie przekracza 5.000 zł. Podatnikowi przysługuje prawo złożenia sprzeciwu na urzędową korektę. Ma na jego wniesienie 14 dni od dnia doręczenia mu uwierzytelnionej kopii skorygowanego zeznania podatkowego. Wniesienie sprzeciwu anuluje urzędową korektę.
W przypadku gdy urząd skarbowy nie może usunąć stwierdzonych nieprawidłowości ze względu na ich charakter lub zakres, zwraca się do podatnika o złożenie niezbędnych wyjaśnień oraz skorygowanie zeznania podatkowego. Wskazuje jednocześnie przyczyny, z powodu których informacje zawarte w rozliczeniu budzą wątpliwości. Zeznanie korygujące można złożyć w formie papierowej lub przesłać przez internet (w tym w ramach usługi Twój e-PIT). Właściwy formularz należy oznaczyć jako korekta i wypełnić poprawnymi danymi. Jeżeli zeznanie podatkowe przekazuje się wraz z załącznikami, to je również należy dołączyć do zeznania korygującego, chociażby nie zostały w nich wprowadzone zmiany w stosunku do poprzedniej wersji. Załączniki stanowią integralną część rozliczenia i tylko z nimi jest ono kompletne.
Rezultatem korekty zeznania podatkowego może być konieczność uregulowania ujawnionej zaległości podatkowej albo zwrotu nienależnie otrzymanej nadpłaty podatku dochodowego. Wiąże się to z obciążeniami odsetkowymi.
Nie nalicza się odsetek podatkowych nieprzekraczających 8,70 zł.
Odsetki za zwłokę od zaległości podatkowej nalicza się od dnia następującego po dniu upływu terminu płatności podatku (czyli w przypadku podatku PIT za 2023 r. - od 1 maja 2024 r.). Nadpłatę podatku wykazaną w zeznaniu podatkowym bezpodstawnie lub w zawyżonej wysokości, którą podatnik już otrzymał, trzeba natomiast oddać wraz z odsetkami za zwłokę ustalonymi od dnia zwrotu nadpłaty przez urząd skarbowy do dnia wpłaty równowartości nienależnie otrzymanej kwoty. Jeżeli nienależna nadpłata podatku została zaliczona na poczet zaległych lub bieżących zobowiązań podatkowych, odsetki za zwłokę nalicza się za okres od dnia zaliczenia nadpłaty do dnia zapłaty równowartości kwoty bezpodstawnie zarachowanej na zobowiązanie podatkowe. Odsetki za zwłokę od zaległości podatkowej lub zwracanej nadpłaty podatku dochodowego, uiszczanych w wyniku dokonania korekty zeznania podatkowego w związku z czynnościami sprawdzającymi, nalicza się według stawki podstawowej.
Warto pamiętać o zwolnieniu z art. 54 § 1 pkt 7a Ordynacji podatkowej. Odsetek za zwłokę nie nalicza się za okres od dnia następnego po upływie dwóch lat od dnia złożenia zeznania podatkowego, od zaległości związanych z popełnionymi w rozliczeniu błędami rachunkowymi lub oczywistymi omyłkami, jeżeli w tym okresie nie zostały one ujawnione przez organ podatkowy.
|
Urząd skarbowy prowadzący czynności sprawdzające może:
|
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.)
| ||||||||||||
|
||||||||||||
