Razem z siostrą odziedziczyłem spadek po mamie. Nie było innych spadkobierców, dziedziczenie nastąpiło na podstawie ustawy. Nie mamy problemów we wspólnym korzystaniu z rodzinnego majątku, gdyż czynimy tak już od wielu lat. Czy mamy obowiązek dzielić spadek?
Podział spadku nie jest obowiązkowy. Należy jednak pamiętać, że po odziedziczeniu spadku spadkobiercom przysługują określone udziały w majątku, są jego współwłaścicielami. Stan współwłasności może w teorii trwać przez nieograniczony okres, ale w praktyce prędzej czy później dochodzi do różnego rodzaju sporów czy nieporozumień. Wówczas jedynym rozsądnym wyjściem pozostaje podział spadku i zniesienie współwłasności.
Podstawową zaletą działu spadku jest to, że po dokonaniu określonej czynności spadkobiercy stają się wyłącznymi właścicielami ściśle określonych rzeczy i praw, a więc, że stan współwłasności masy spadkowej znika (przy dziale całkowitym) bądź ulega znacznemu uszczupleniu (przy dziale częściowym). O ile bezpośredni spadkobiercy (tak jak Czytelnik oraz jego siostra) pozostają często ze sobą w zgodzie, to już ich następcy (ich spadkobiercy, osoby obdarowane) nie muszą wykazywać takiej samej chęci do zawierania porozumienia i niejednokrotnie wtedy dochodzi do sporów. Trzeba również mieć na uwadze, że znacznie łatwiej uregulować sprawę spadkową bezpośrednio po śmierci spadkodawcy (łatwiej ustalić co wchodzi do spadku, jaki jest stan rzeczy, jaka jest ich wartość), niż gdy ma to miejsce kilka czy nawet kilkadziesiąt lat później.
Zgodnie z przepisami dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu, na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców. Jeżeli do spadku należy nieruchomość, umowa o dział powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. Wynika to z art. 1037 Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2014 r. poz. 121). Sądowy dział spadku powinien zasadniczo obejmować cały spadek. Natomiast podział umowny może objąć cały spadek lub być ograniczony do części spadku. Dział umowny spadku wchodzi w grę tylko wtedy, gdy wszyscy spadkobiercy są ze sobą zgodni. W przypadku zgody spadkobierców można również skorzystać z drogi sądowej, gdyż może być to tańsze niż rozwiązanie tradycyjne (umowne), zwłaszcza gdy do spadku wchodzi nieruchomość. Opłata sądowa od takiego postępowania wynosi 500 zł, a gdy spadkobiercy złożą zgodny wniosek podziału, tylko 300 zł. Jeśli dział spadku połączony jest ze zniesieniem współwłasności, wówczas opłata sądowa wynosi odpowiednio 1.000 zł albo 600 zł (dział spadku u notariusza byłby w takiej sytuacji wielokrotnie droższy, choć na pewno szybszy).
|