Generalnie przedsiębiorca opłaca za siebie składki społeczne i zdrowotną do ZUS. Od 1 stycznia 2019 r. wzrosły kwoty określonych wynagrodzeń, na podstawie których ustalana jest wysokość podstaw wymiaru składek na te ubezpieczenia. Chodzi tu o prognozowane przeciętne wynagrodzenie miesięczne i wynagrodzenie minimalne oraz przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku.
Zasadniczo osoby fizyczne prowadzące pozarolniczą działalność opłacają za siebie składki społeczne od zadeklarowanej kwoty, nie niższej jednak niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, ogłoszonego na dany rok kalendarzowy. Składka w nowej wysokości obowiązuje od 1 stycznia do dnia 31 grudnia danego roku (art. 18 ust. 8 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, zwanej ustawą systemową).
Kwota ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w 2019 r. wynosi 142.950 zł, a przyjęta do jej ustalenia kwota prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia wynosi 4.765 zł (Mon. Pol. z 2018 r. poz. 1185). Wobec tego od 1 stycznia do 31 grudnia 2019 r. najniższa podstawa wymiaru składek społecznych dla przedsiębiorców opłacających je od podanej podstawy wymiaru wynosi 2.859 zł (4.765 zł × 60%). W 2018 r. takie osoby opłacały za siebie składki na te ubezpieczenia od podstawy wymiaru nie niższej niż 2.665,80 zł (4.443 zł × 60%).
Inna natomiast wysokość podstawy wymiaru składek społecznych jest przewidziana dla osób rozpoczynających prowadzenie działalności gospodarczej, które spełniają warunki określone w art. 18a ustawy systemowej. Tacy przedsiębiorcy w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności opłacają te składki od zadeklarowanej kwoty, nie niższej jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia. W 2019 r. minimalne wynagrodzenie za pracę wynosi 2.250 zł (Dz. U. z 2018 r. poz. 1794). Zatem dla przedsiębiorcy uprawnionego do stosowania omawianej ulgi najniższa podstawa wymiaru składek społecznych w 2019 r. wynosi 675 zł (czyli 30% z kwoty 2.250 zł). W ubiegłym roku jej wysokość wynosiła 630 zł (30% z kwoty 2.100 zł).
Pewna grupa przedsiębiorców od 1 stycznia 2019 r. może opłacać składki na ubezpieczenia społeczne od podstawy wymiaru uzależnionej od wysokości przychodu z działalności. Wynika to z art. 18c ust. 1 ustawy systemowej. Przepis ten pozwala osobie prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą (na podstawie przepisów ustawy - Prawo przedsiębiorców lub innych przepisów szczególnych), której roczny przychód z tytułu prowadzenia tej działalności w 2018 r. nie przekroczył 63.000 zł (2.100 zł × 30), opłacać składki na ubezpieczenia społeczne od podstawy obniżonej proporcjonalnie do przychodu.
Dla takich przedsiębiorców minimalna podstawa wymiaru składek społecznych jest ustalana na dany rok kalendarzowy i jest równa iloczynowi przeciętnego miesięcznego przychodu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej uzyskanego w poprzednim roku kalendarzowym oraz współczynnika ogłaszanego na dany rok kalendarzowy (w formie komunikatu przez Prezesa ZUS). Ustalona w powyższy sposób minimalna podstawa wymiaru tych składek nie może przekroczyć 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego na dany rok kalendarzowy (w 2019 r. - 2.859 zł) i nie może być niższa niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia (w 2019 r. - 675 zł).
Najniższą podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne dla osób prowadzących pozarolniczą działalność stanowi 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku. Wynika to z art. 81 ust. 2 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. W IV kwartale 2018 r. wynagrodzenie to wyniosło 5.071,41 zł (Mon. Pol. z 2019 r. poz. 66). W związku z tym w 2019 r. najniższa podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne osób prowadzących pozarolniczą działalność wynosi 3.803,56 zł (5.071,41 zł × 75%), a składka 342,32 zł (3.803,56 zł × 9%), z tego odliczeniu od podatku podlega składka zdrowotna w wysokości 294,78 zł (3.803,56 zł × 7,75%).
Trzeba dodać, że podana minimalna wysokość podstawy wymiaru składki zdrowotnej dotyczy nie tylko przedsiębiorców opłacających składki na ubezpieczenia społeczne do ZUS na ogólnych zasadach, ale także korzystających z omówionych ulg w ich opłacaniu.
Przedsiębiorcy opłacają też za siebie składki na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy. Składki na te Fundusze ustala się od kwot stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (bez stosowania rocznego jej ograniczenia), wynoszących w przeliczeniu na okres miesiąca co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę. Obowiązek ich zapłaty w 2019 r. dotyczy tych przedsiębiorców, którzy spełniają łącznie następujące warunki, tj.:
Ponadto o obowiązku zapłaty składek na FP i FS przez przedsiębiorcę decyduje również jego wiek. Opłacają je bowiem m.in. przedsiębiorcy, którzy nie osiągnęli wieku wynoszącego co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn.
Wskaźniki podstaw wymiaru i składek ZUS dostępne są w serwisie www.wskazniki.gofin.pl.
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1778 ze zm.)
Ustawa z dnia 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1510 ze zm.)
| ||||||||||||
|
||||||||||||
