Rozliczenie składkowo-podatkowe wynagrodzenia z kontraktu menedżerskiego

Przedsiębiorca w ramach działalności gospodarczej uzyskuje przychody z tytułu kontraktu menedżerskiego opodatkowane jak z działalności wykonywanej osobiście oraz inne przychody. Z jakiego tytułu podlega ubezpieczeniom w ZUS? Jak dokonać rozliczenia składkowo-podatkowego wynagrodzenia z kontraktu menedżerskiego określonego kwotowo?

Przychody uzyskiwane na podstawie kontraktu menedżerskiego, w tym zawieranego w ramach prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej, są kwalifikowane jako przychody z działalności wykonywanej osobiście. ZUS w poradniku pt. "Praca na podstawie umów cywilnoprawnych...", dostępnym na stronie internetowej www.zus.pl, wyjaśnił, że: "(...) Dla menedżera, który ma wpis do CEIDG w zakresie zarządzania i jednocześnie ma zawartą umowę kontraktu menedżerskiego na zarządzanie i jeżeli przychód uzyskiwany z tej umowy - dla potrzeb opłacania podatku dochodowego od osób fizycznych - jest przychodem z działalności wykonywanej osobiście to umowa kontraktu menedżerskiego jest traktowana jako tytuł do ubezpieczeń społecznych, a nie jako umowa wykonywana w ramach działalności gospodarczej. Wymieniona osoba podlega wówczas ubezpieczeniom jako zleceniobiorca (wykonywanie kontraktu menedżerskiego o charakterze umowy o świadczenie usług). (...)".

A zatem z tytułu kontraktu menedżerskiego o charakterze umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, podlega:

• obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym (art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o sus),
   
• dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu (art. 11 ust. 2 ustawy o sus),
   
• obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu (art. 12 ust. 1 ustawy o sus),
   
• obowiązkowo ubezpieczeniu zdrowotnemu (art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. e ustawy zdrowotnej).

Jeśli jednak w ramach posiadanego wpisu do CEIDG przedsiębiorca osiąga przychody w rozumieniu przepisów podatkowych zarówno z działalności gospodarczej, jak i z kontraktu menedżerskiego (z działalności wykonywanej osobiście), to następuje zbieg tytułów do ubezpieczeń społecznych. Wówczas obowiązek ubezpieczeń społecznych rozstrzyga się na podstawie art. 9 ust. 2a ustawy o sus. Na mocy powołanego przepisu, osoba wykonująca kontrakt menedżerski o charakterze umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia i równocześnie prowadząca pozarolniczą działalność, podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tej działalności, jeżeli z tytułu wykonywania kontraktu menedżerskiego podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe jest niższa od najniższej podstawy wymiaru składek dla osób prowadzących pozarolniczą działalność, o której mowa w art. 18 ust. 8 ustawy o sus, czyli niższa niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. W 2019 r. kwota ta wynosi 2.859 zł. Taka osoba może dobrowolnie, na swój wniosek, być objęta ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi również z kontraktu. Jeśli jednak z kontraktu menedżerskiego uzyskuje ona w danym miesiącu wynagrodzenie w wysokości wynoszącej co najmniej tyle, ile najniższa podstawa wymiaru składek z działalności, o której mowa wyżej, to może wybrać tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i podlegać im albo z działalności, albo z kontraktu (art. 9 ust. 2 ustawy o sus).

Osoba prowadząca działalność gospodarczą z tego tytułu podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu. Właściwa dla tej osoby najniższa podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wynosi 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, czyli w bieżącym roku 2.859 zł. W okresie od 1 marca do 31 grudnia 2019 r. w ramach działalności wykonuje kontrakt menedżerski i z tego tytułu uzyskuje wynagrodzenie w wysokości 6.000 zł miesięcznie.

Od 1 marca br. osoba ta:

• nadal podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej, a z kontraktu menedżerskiego - przedmiotowe ubezpieczenia są dobrowolne,
   
• może zmienić tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i podlegać im z tytułu kontraktu menedżerskiego, a z działalności gospodarczej dobrowolnie.

Gdyby wynagrodzenie z tytułu kontraktu menedżerskiego miesięcznie było niższe niż 2.859 zł (co w praktyce wydaje się być mało prawdopodobne), to przedsiębiorca obowiązkowo podlegałby ubezpieczeniom społecznym z działalności gospodarczej, a z tytułu kontraktu menedżerskiego - dobrowolnie.

W przypadku, gdy osoba wykonująca kontrakt menedżerski prowadzi jednocześnie pozarolniczą działalność, dla której właściwa jest podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe określona w art. 18a ustawy o sus (czyli 30% minimalnego wynagrodzenia) albo w art. 18c ustawy o sus (czyli uzależniona od wysokości przychodu z działalności), to podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z obydwu tytułów. Zasady tej nie stosuje się, jeżeli podstawa wymiaru składek z tytułu wykonywania kontraktu menedżerskiego albo z działalności gospodarczej osiąga kwotę co najmniej minimalnego wynagrodzenia (art. 9 ust. 2c ustawy o sus).

Osoba prowadząca działalność gospodarczą z tego tytułu podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu. Właściwa dla tej osoby najniższa podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wynosi 30% minimalnego wynagrodzenia, czyli w bieżącym roku 675 zł. Na okres od 1 marca do 31 grudnia 2019 r. w ramach działalności wykonuje ona kontrakt menedżerski i z tego tytułu uzyskuje co miesiąc wynagrodzenie w wysokości 8.000 zł.

Od 1 marca br. osoba ta podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z tytułu kontraktu menedżerskiego, a z działalności gospodarczej przedmiotowe ubezpieczenia są dobrowolne.

Przyjmujemy dane z przykładu 2, z tym że wynagrodzenie z tytułu kontraktu menedżerskiego jest niższe niż minimalne wynagrodzenie (2.250 zł) i wynosi 2.000 zł.

Od 1 marca br. osoba ta podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym zarówno z działalności gospodarczej, jak i z kontraktu menedżerskiego.

Przyjmujemy dane z przykładu 2, z tym że przedsiębiorca z działalności gospodarczej zadeklarował jako podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne kwotę w wysokości minimalnego wynagrodzenia, czyli 2.250 zł.

Od 1 marca br. osoba ta nadal podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z działalności, a z kontraktu menedżerskiego dobrowolnie. Może też zmienić tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i podlegać im z kontraktu menedżerskiego, a wówczas z działalności dobrowolnie.

Z obydwu tytułów obowiązkowa jest składka zdrowotna, co wynika z art. 82 ust. 1 ustawy zdrowotnej.

Odpowiadając na drugie pytanie, wyjaśniamy, iż podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne osoby wykonującej kontrakt menedżerski o charakterze umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu wykonywania tego kontraktu. Z art. 11 ustawy o pdof wynika, że przychodami tymi są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Przy ustalaniu podstawy wymiaru składek na przedmiotowe ubezpieczenia stosuje się odpowiednio m.in. § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 1949), wyłączający niektóre rodzaje przychodów z podstawy wymiaru składek. Przy ustalaniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne, co do zasady, stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Przy czym pomniejsza się ją o kwoty składek na ubezpieczenia społeczne finansowane przez osobę ubezpieczoną.

Jeśli chodzi o zaliczkę na podatek dochodowy od wynagrodzenia z tytułu kontraktu menedżerskiego stanowiącego przychód z działalności wykonywanej osobiście, to sposób jej ustalenia został określony w art. 41 ust. 1 ustawy o pdof. Na mocy powołanego przepisu, płatnik dokonujący świadczeń m.in. z tytułu działalności, o której mowa w art. 13 pkt 9 ustawy o pdof, osobom mającym miejsce zamieszkania na terytorium Polski jest obowiązany pobierać zaliczki, stosując do dokonywanego świadczenia (pomniejszonego o koszty uzyskania przychodów w wysokości 111,25 zł miesięcznie oraz potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia społeczne pobrane ze środków podatnika) najniższą stawkę podatkową określoną w skali podatkowej, czyli 18%. Na wniosek podatnika może zamiast tej stawki zastosować wyższą w wysokości 32% (art. 41a ustawy o pdof).

Zaliczkę obliczoną w sposób określony wyżej zmniejsza się o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne pobranej ze środków podatnika przez płatnika, z zastrzeżeniem że w wysokości nieprzekraczającej 7,75% podstawy wymiaru tej składki (art. 41 ust. 1a ustawy o pdof).

Przyjmujemy założenia z przykładu 1 oraz że:

• wariant 1 - z kontraktu menedżerskiego obowiązkowe jest tylko ubezpieczenie zdrowotne,
   
• wariant 2 - z kontraktu menedżerskiego obowiązkowe są ubezpieczenia społeczne (nastąpiła zmiana tytułu) i ubezpieczenie zdrowotne oraz dobrowolne ubezpieczenie chorobowe.

W marcu br. z tytułu kontraktu menedżer uzyska wynagrodzenie w wysokości 6.000 zł. Rozliczenie składkowo-podatkowe będzie przedstawiało się w następujący sposób:

W wariancie 2 płatnik składek z własnych środków opłaca część składek na ubezpieczenia społeczne oraz zakładając, że osoba ubezpieczona nie osiągnęła wieku co najmniej 55 lat - kobieta i co najmniej 60 lat - mężczyzna, opłaca za nią składki na Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy i FGŚP.