Opłaty ponoszone w 2024 r., które trzeba uwzględnić w kosztach 2023 r.

Wideopomocniki

Koszty i przychody na przełomie roku

Koszty należy ujmować w księgach tego roku, którego dotyczą, nawet jeśli nie zostały zapłacone. Nakazuje tak obowiązująca przy prowadzeniu ksiąg rachunkowych zasada memoriału. Niektóre jednostki mogą być zobowiązane do poniesienia w 2024 r. opłat dotyczących 2023 r. Muszą wtedy pamiętać, że stanowią one koszty bilansowe 2023 r.

Opłata cukrowa

Ustawa o zdrowiu publicznym (Dz. U. z 2022 r. poz. 1608 ze zm.) określa zasady ponoszenia opłaty od środków spożywczych. Opłacie podlega wprowadzanie na rynek krajowy napojów z dodatkiem:

1) cukrów będących monosacharydami lub disacharydami, środków spożywczych zawierających te substancje oraz określonych w tej ustawie substancji słodzących,

2) kofeiny lub tauryny.

Podmioty obowiązane do zapłaty tej opłaty składają w postaci elektronicznej odpowiednią informację oraz obliczają i wpłacają opłatę w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, którego dotyczy informacja, na rachunek właściwego organu.

W księgach grudnia 2023 r. opłatę od środków spożywczych za ten miesiąc można zaksięgować, w oparciu np. o dowód PK sporządzony na podstawie składanej informacji, zapisem:

- Wn konto 40-3 "Podatki i opłaty",
- Ma konto 22 "Rozrachunki publicznoprawne"

oraz równolegle

- Wn konto 52 "Koszty sprzedaży",
- Ma konto 49 "Rozliczenie kosztów".

Uregulowanie opłaty od środków spożywczych w styczniu 2024 r. można zaewidencjonować w księgach tego miesiąca w oparciu o wyciąg bankowy zapisem:

- Wn konto 22,
- Ma konto 13-0 "Rachunek bieżący".

Opłata za tzw. małpki

Przedsiębiorcy prowadzący handel hurtowy napojami alkoholowymi sprzedawanymi w opakowaniach o objętości do 300 ml zostali objęci dodatkową opłatą na mocy ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2023 r. poz. 2151 ze zm.). Obowiązek zapłaty tej opłaty powstaje w momencie zaopatrzenia w te napoje alkoholowe. Obliczenia i zapłaty tej opłaty na rachunek właściwego urzędu skarbowego trzeba dokonać do końca miesiąca następującego po zakończeniu półrocza. W tym samym terminie należy też złożyć informację elektroniczną za dany okres.

Opłata za drugie półrocze 2023 r. powinna więc zostać wniesiona do końca stycznia 2024 r. Mimo tego, trzeba ją ująć w kosztach bilansowych 2023 r. W grudniu 2023 r. na podstawie PK zawierającego wyliczenie opłaty można zaksięgować: Wn konto 40-3, Ma konto 22 oraz równolegle Wn konto 52, Ma konto 49. Zapłata tej opłaty w 2024 r. spowoduje zapis: Wn konto 22, Ma konto 13-0.

Opłata środowiskowa

Opłata za korzystanie ze środowiska jest ponoszona za:

1) wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza,

2) emisję gazów cieplarnianych w ramach przydzielonych uprawnień,

3) składowanie odpadów.

Podmiot korzystający ze środowiska ustala we własnym zakresie wysokość należnej opłaty i wnosi ją na rachunek właściwego urzędu marszałkowskiego za dany rok kalendarzowy do dnia 31 marca następnego roku. W tym też terminie zobowiązany jest złożyć m.in. wykaz zawierający wykorzystane do ustalenia wysokości opłat informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska. Tak wynika z Prawa ochrony środowiska (Dz. U. z 2022 r. poz. 2556 ze zm.).

W księgach 2023 r. opłatę za korzystanie ze środowiska za ten rok można ująć na podstawie PK zawierającego jej wyliczenie zapisem: Wn konto 40-3, Ma konto 22 oraz równolegle Wn konto 52, Ma konto 49. Zapłata tej opłaty w 2024 r. będzie księgowana: Wn konto 22, Ma konto 13-0.

Opłata recyklingowa

W myśl ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (Dz. U. z 2023 r. poz. 1658 ze zm.), przedsiębiorca prowadzący jednostkę handlu detalicznego lub hurtowego, w której są oferowane torby na zakupy z tworzywa sztucznego przeznaczone do pakowania produktów oferowanych w tej jednostce, jest obowiązany pobierać opłatę recyklingową od nabywającego taką torbę (z wyjątkami wskazanymi w tej ustawie). Pobrana opłata recyklingowa jest wnoszona na odrębny rachunek bankowy prowadzony przez marszałka województwa w terminie do 15. dnia miesiąca następującego po kwartale, w którym została pobrana.

W świetle przepisów bilansowych pobraną od nabywców opłatę za ostatni kwartał 2023 r. należy ująć w księgach rachunkowych 2023 r. na podstawie dowodu PK sporządzonego w oparciu o prowadzoną ewidencję liczby nabytych i wydanych toreb na zakupy z tworzywa sztucznego, zapisem: Wn konto 40-3, Ma konto 22 oraz równolegle Wn konto 52, Ma konto 49. Zapłatę opłaty recyklingowej w 2024 r. ujmuje się: Wn konto 22, Ma konto 13-0.

Opłata za marnowanie żywności

Sprzedawca żywności jest obowiązany do ponoszenia opłaty za marnowanie żywności na zasadach określonych w ustawie o przeciwdziałaniu marnowaniu żywności (Dz. U. z 2020 r. poz. 1645 ze zm.). Oblicza się ją jako iloczyn stawki opłaty i masy marnowanej żywności. Opłatę pomniejszają koszty poniesione przez sprzedawcę żywności na prowadzone kampanie edukacyjno-informacyjne oraz poniesione przez sprzedawcę żywności koszty wykonania umowy z organizacją pozarządową dotyczącej nieodpłatnego przekazywania żywności spełniającej wymogi prawa żywnościowego. Opłata jest obliczana na koniec roku kalendarzowego i wnoszona na rachunek bankowy organizacji pozarządowej, z którą sprzedawca zawarł umowę, do dnia 30 kwietnia roku kalendarzowego następującego po roku, którego opłata dotyczy. Przy czym do 31 marca tego następnego roku trzeba złożyć odpowiedniemu wojewódzkiemu funduszowi ochrony środowiska i gospodarki wodnej roczne sprawozdanie o marnowanej żywności w danym roku oraz wysokości opłaty.

Opłatę za marnowanie żywności za 2023 r. ujmuje się w księgach rachunkowych w roku, którego ta opłata dotyczy, mimo że wnosi się ją do 30 kwietnia 2024 r. Należy ją zaksięgować na podstawie PK sporządzonego np. w oparciu o roczne sprawozdanie o marnowanej żywności w roku 2023, zapisem:

- Wn konto 40-6 "Pozostałe koszty rodzajowe" lub konto 40-3 "Podatki i opłaty",
- Ma konto 24 "Pozostałe rozrachunki" (w analityce: Konto organizacji pozarządowej)

oraz równolegle

- Wn konto 52,
- Ma konto 49.

Zapłatę opłaty za marnowanie żywności w 2024 r. można ująć: Wn konto 24, Ma konto 13-0.

W przypadku niezawarcia umowy z organizacją pozarządową sprzedawca żywności wnosi należną opłatę na rachunek bankowy odpowiedniego wojewódzkiego funduszu ochrony środowiska i gospodarki wodnej.