Wynik finansowy za 2023 r. nie może zostać rozliczony przed zatwierdzeniem sprawozdania finansowego za ten rok. Dopiero w dacie zatwierdzenia tego sprawozdania finansowego nastąpi przeksięgowanie wyniku finansowego za 2023 r. do rozliczenia. Decyzję w sprawie sposobu rozliczenia tego wyniku podejmuje organ zatwierdzający sprawozdanie finansowe jednostki.
Zgodnie z art. 53 ust. 3 ustawy o rachunkowości (Dz. U. z 2023 r. poz. 120 ze zm.) podział lub pokrycie wyniku finansowego netto jednostek zobowiązanych, w myśl art. 64 ust. 1 ustawy o rachunkowości, do poddania badaniu rocznego sprawozdania finansowego może nastąpić po zatwierdzeniu sprawozdania, poprzedzonego wyrażeniem przez biegłego rewidenta opinii o tym sprawozdaniu bez zastrzeżeń lub z zastrzeżeniami. Podział lub pokrycie wyniku finansowego netto dokonane bez spełnienia tego warunku są nieważne z mocy prawa. Natomiast podział lub pokrycie wyniku finansowego netto jednostek niezobowiązanych do poddania badaniu sprawozdania finansowego może nastąpić po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego przez organ zatwierdzający.
Wynik finansowy za 2023 r. ustalony na dzień bilansowy 31 grudnia 2023 r. na koncie 86 "Wynik finansowy" figuruje na tym koncie do dnia zatwierdzenia sprawozdania finansowego za 2023 r., którego (co do zasady) należy dokonać w 2024 r. Jeśli konto 86 wykazuje saldo po stronie Wn, to jednostka poniosła stratę za 2023 r. Natomiast saldo Ma tego konta informuje o kwocie osiągniętego zysku za 2023 r. Na koncie 86 zasadniczo figuruje strata lub zysk netto. Przy czym w jednostkach niebędących podatnikami pdop strata lub zysk netto są równe stracie/zyskowi brutto. Przeksięgowanie zysku lub straty za dany rok następuje pod datą zatwierdzenia sprawozdania finansowego, na podstawie uchwały (decyzji) w tej sprawie. Wynik finansowy za 2023 r. przenosi się z konta 86, pod datą zatwierdzenia sprawozdania finansowego za 2023 r., czyli z reguły w księgach 2024 r. Gdy jednostka wypracowała zysk, to można go zaksięgować:
- Wn konto 86 "Wynik finansowy",
- Ma konto 82 "Rozliczenie wyniku finansowego" (w analityce: Zysk netto za 2023 r.).
Z kolei, jeśli za 2023 r. poniosła stratę, można ją przeksięgować:
- Wn konto 82 "Rozliczenie wyniku finansowego" (w analityce: Strata netto za 2023 r.),
- Ma konto 86 "Wynik finansowy".
Zysk lub strata pozostaje na koncie 82 do czasu podjęcia uchwały (decyzji) o rozliczeniu tego wyniku - najczęściej w dniu zatwierdzenia sprawozdania finansowego. Uchwała lub decyzja jest podstawą dokonania zapisów dotyczących rozliczenia wyniku finansowego w księgach. Przy sposobie rozliczenia wyniku finansowego należy uwzględniać przepisy i zasady obowiązujące daną jednostkę, np. Kodeks spółek handlowych, umowę spółki. Jeśli organ zatwierdzający zdecyduje, że zysk za dany rok obrotowy (w całości lub w części) pozostanie niepodzielony lub strata za ten rok (w całości lub w części) pozostanie do pokrycia w latach następnych, to ich nierozliczona część pozostaje na koncie 82.
Może się zdarzyć, że sprawozdanie finansowe za 2023 r. nie zostanie zatwierdzone w 2024 r., wtedy, według mnie, należy przeksięgować wynik finansowy za 2023 r. z konta 86 na konto 82 pod datą 31 grudnia 2024 r. Wówczas na koncie 86 nie pojawią się dwa wyniki finansowe i nie będzie wątpliwości, jak wykazać saldo tego konta w rachunku zysków i strat za 2024 r.
Zysk za 2023 r. można w oparciu o decyzję/uchwałę w sprawie jego podziału przeznaczyć na różne cele. Przykładowo w spółce z o.o. zysk za 2023 r. można przekazać na dywidendę dla wspólników. Wtedy zapisy w księgach mogą być następujące:
a) kwota dywidendy
- Wn konto 82 "Rozliczenie wyniku finansowego" (w analityce: Zysk netto za 2023 r.),
- Ma konto 24 "Pozostałe rozrachunki" (w analityce: Imienne konta wspólników),
b) potrącenie zryczałtowanego podatku dochodowego od dywidendy (jeśli wystąpi obowiązek jego pobrania)
- Wn konto 24 "Pozostałe rozrachunki" (w analityce: Imienne konta wspólników),
- Ma konto 22 "Rozrachunki publicznoprawne" (w analityce: Urząd skarbowy),
c) wypłata dywidendy pomniejszonej o pobrany podatek
- Wn konto 24 "Pozostałe rozrachunki" (w analityce: Imienne konta wspólników),
- Ma konto 13-0 "Rachunek bieżący".
Jeśli zdecydowano o przekazaniu zysku za 2023 r. na kapitał zapasowy lub rezerwowy, to można ująć to zapisem:
- Wn konto 82 "Rozliczenie wyniku finansowego" (w analityce: Zysk netto za 2023 r.),
- Ma konto 81-1 "Kapitał zapasowy" lub 81-2 "Kapitał rezerwowy".
Podatnicy pdop, np. spółki z o.o., spółki akcyjne, proste spółki akcyjne, spółki komandytowe, spółki komandytowo-akcyjne (z wyłączeniem podatników na estońskim CIT), mogą zdecydować o przekazaniu zysku za 2023 r. na wyodrębniony w kapitale rezerwowym fundusz utworzony na cele inwestycyjne. Odpisy na ten fundusz, którym towarzyszy przelew środków na wyodrębniony rachunek funduszu, można uwzględnić w kosztach podatkowych. Zapisów w księgach dokonuje się w oparciu o decyzję w sprawie utworzenia tego funduszu. Jednocześnie trzeba przekazać środki z zysku za 2023 r. (środki te nie mogą pochodzić z pożyczki lub kredytu, dotacji, subwencji, dopłat ani innych form wsparcia finansowego) na wyodrębniony rachunek inwestycyjny. Zapisy księgowe dotyczące założenia i wykorzystania funduszu na cele inwestycyjne mogą przebiegać w sposób zaprezentowany w przykładzie. Na dzień kończący rok obrotowy środki pieniężne na wyodrębnionym rachunku inwestycyjnym powinny mieć taką samą wartość jak fundusz w kapitale rezerwowym. Gdy fundusz nie zostanie wykorzystany do końca 2024 r., w sprawozdaniu finansowym za 2024 r. należy zaprezentować go odrębnie.
Organ zatwierdzający może przekazać zysk za 2023 r. na zasilenie ZFŚS. W księgach można to ująć następująco:
a) zasilenie ZFŚS
- Wn konto 82 "Rozliczenie wyniku finansowego" (w analityce: Zysk netto za 2023 r.),
- Ma konto 85 "Fundusze specjalne" (w analityce: ZFŚS),
b) przekazanie środków pieniężnych na rachunek bankowy ZFŚS
- Wn konto 13-5 "Rachunek bankowy ZFŚS",
- Ma konto 13-0 "Rachunek bieżący".
Zysk za 2023 r. można przeznaczyć także na nagrody dla pracowników. W księgach zapisy z tym związane mogą być następujące:
a) nagrody w kwocie brutto
- Wn konto 82 "Rozliczenie wyniku finansowego" (w analityce: Zysk netto za 2023 r.),
- Ma konto 23-0 "Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń",
b) składki ZUS finansowane przez pracowników i zaliczki na pdof
- Wn konto 23-0 "Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń",
- Ma konto 22 "Rozrachunki publicznoprawne" (w analityce: ZUS, Urząd skarbowy),
c) składki ZUS obciążające pracodawcę sfinansowane z zysku
- Wn konto 82 "Rozliczenie wyniku finansowego" (w analityce: Zysk netto za 2023 r.),
- Ma konto 22 "Rozrachunki publicznoprawne" (w analityce: ZUS),
d) składki ZUS obciążające pracodawcę, jeżeli nie będą finansowane z zysku
- Wn konto 40-5 "Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia",
- Ma konto 22 "Rozrachunki publicznoprawne" (w analityce: ZUS)
oraz równolegle
- Wn odpowiednie konto zespołu 5,
- Ma konto 49 "Rozliczenie kosztów".
Ponadto zysk za 2023 r. może zostać przekazany na pokrycie straty z lat poprzednich (jeśli taka wystąpiła). Gdy z zysku za 2023 r. zostanie pokryta strata za 2022 r., można to zaksięgować:
- Wn konto 82 "Rozliczenie wyniku finansowego" (w analityce: Zysk netto za 2023 r.),
- Ma konto 82 "Rozliczenie wyniku finansowego" (w analityce: Strata netto za 2022 r.).
W przypadku gdy za 2023 r. jednostka poniosła stratę, to na jej pokrycie może zostać przekazany niepodzielony zysk z lat poprzednich. Przykładowo przekazanie zysku za 2022 r. na pokrycie straty za 2023 r. można zaewidencjonować:
- Wn konto 82 "Rozliczenie wyniku finansowego" (w analityce: Zysk netto za 2022 r.),
- Ma konto 82 "Rozliczenie wyniku finansowego" (w analityce: Strata netto za 2023 r.).
Ponadto strata za 2023 r. może zostać pokryta z kapitału zapasowego lub rezerwowego, co księguje się następująco:
- Wn konto 81-1 "Kapitał zapasowy" lub konto 81-2 "Kapitał rezerwowy",
- Ma konto 82 "Rozliczenie wyniku finansowego" (w analityce: Strata netto za 2023 r.).
W spółce z o.o. jej wspólnicy mogą także podjąć decyzję o wniesieniu dopłat na pokrycie straty za 2023 r. Można to zaksięgować:
a) kwota dopłat
- Wn konto 24 "Pozostałe rozrachunki" (w analityce: Imienne konta wspólników),
- Ma konto 81-2 "Kapitał rezerwowy" (w analityce: Kapitał rezerwowy z dopłat wspólników),
b) wpływ dopłat na rachunek bieżący
- Wn konto 13-0 "Rachunek bieżący",
- Ma konto 24 "Pozostałe rozrachunki" (w analityce: Imienne konta wspólników),
c) pokrycie straty z dopłat
- Wn konto 81-2 "Kapitał rezerwowy" (w analityce: Kapitał rezerwowy z dopłat wspólników),
- Ma konto 82 "Rozliczenie wyniku finansowego" (w analityce: Strata netto za 2023 r.),
d) PCC od dopłat
- Wn konto 40-3 "Podatki i opłaty",
- Ma konto 22 "Rozrachunki publicznoprawne" (w analityce: Urząd skarbowy)
oraz równolegle
- Wn konto 55 "Koszty zarządu",
- Ma konto 49 "Rozliczenie kosztów".
|
Przykład Założenia
Dekretacja
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||
|
||||||||||||
