Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Prawo pracy  »  Inne zagadnienia  »   Regulacje prawa pracy dla zleceniobiorców
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Regulacje prawa pracy dla zleceniobiorców

Gazeta Podatkowa nr 67 (1838) z dnia 23.08.2021
Agata Barczewska

Wykonywanie pracy zarobkowej może odbywać się w ramach stosunku pracy, umów prawa cywilnego czy w charakterze przedsiębiorcy prowadzącego działalność gospodarczą. Dominującą formą zatrudnienia jest praca etatowa lub w ramach umów cywilnoprawnych, w tym umowy zlecenia. Mimo że tego typu umowy generalnie pozostają poza zakresem prawa pracy, przepisy tego prawa, w niektórych przypadkach, znajdują do nich zastosowanie.

Minimum bhp także dla zleceniobiorcy

Zatrudnienie pracownika w ramach stosunku pracy wiąże się po stronie pracodawcy z koniecznością przestrzegania wielu przepisów dotyczących bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Obowiązek stosowania tych przepisów formalnie nie dotyczy osób zatrudnionych na innej podstawie niż umowa o pracę, nie oznacza to jednak, że pracownicy cywilnoprawni są całkowicie pozbawieni gwarancji bezpiecznych warunków pracy. Zgodnie z art. 304 K.p. pracodawca ma obowiązek zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, o których mowa w art. 207 § 2 K.p., także osobom fizycznym wykonującym pracę na innej podstawie niż stosunek pracy (np. na umowie zlecenia), w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę. Przepis art. 207 § 2 K.p. stanowi natomiast, że pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki.

Również pracownicy cywilnoprawni nie są wolni od obowiązków z zakresu bhp. Ich powinności dotyczy art. 3041 K.p., z którego wynika, że obowiązki, o których mowa w art. 211 K.p., w zakresie określonym przez pracodawcę, ciążą także na osobach fizycznych wykonujących pracę na innej podstawie niż stosunek pracy (w zakładzie pracy albo miejscu wyznaczonym przez pracodawcę). Przepis art. 211 K.p. zobowiązuje pracowników m.in. do poddawania się wstępnym, okresowym i kontrolnym badaniom lekarskim oraz szkoleniom bhp. Generalnie osoby zatrudniane na podstawie umowy cywilnoprawnej nie muszą odbywać takich badań i szkoleń. Pracodawca, w kontekście obowiązków nałożonych na niego przez art. 304 K.p., powinien jednak rozważyć, czy zatrudniani przez niego pracownicy cywilnoprawni powinni poddać się badaniom lekarskim oraz szkoleniom bhp. Ponoszenie kosztów przeprowadzenia wspomnianych badań i szkoleń może być przedmiotem ustaleń stron umowy.

Warunkowa ochrona przed potrąceniami

Na ochronę wynagrodzenia za pracę przed nadmiernymi potrąceniami składa się obowiązek dokonywania tych potrąceń w granicach określonych w przepisach Kodeksu pracy oraz stosowania kwoty wolnej od potrąceń (która nie dotyczy potrąceń alimentacyjnych). Te mechanizmy ochrony przed potrąceniami, zawarte m.in. w art. 87 i art. 871 K.p., zasadniczo dotyczą wynagrodzenia za pracę etatową, a więc świadczoną w ramach stosunku pracy. Od 1 stycznia 2019 r. znajdują one jednak odpowiednie zastosowanie również do pracowników cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 833 § 21 Kodeksu postępowania cywilnego (Dz. U. z 2020 r. poz. 1575 ze zm.), art. 87 i art. 871 K.p. - które dotyczą potrąceń z wynagrodzenia za pracę i kwoty wolnej od potrąceń - stosuje się odpowiednio do wszystkich świadczeń powtarzających się, których celem jest zapewnienie utrzymania albo stanowiących jedyne źródło dochodu. Z art. 833 K.p.c. wynika więc, że do potrąceń z wynagrodzenia zleceniobiorcy należy m.in. stosować kwotę wolną od potrąceń określoną w art. 871 K.p. - o ile zostaną spełnione przesłanki wskazane w art. 833 § 21 K.p.c.

W odniesieniu do kwoty wolnej od potrąceń należy nadmienić, że od 16 maja 2020 r. istnieje możliwość jej podwyższenia na podstawie art. 52 ustawy o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych... (Dz. U. z 2020 r. poz. 875 ze zm.). Przepis ten stanowi, że jeżeli w związku z podjętymi przez pracodawcę działaniami służącymi zapobieganiu zarażeniem wirusem SARS-CoV-2, pracownikowi zostało obniżone wynagrodzenie lub członek rodziny pracownika utracił źródło dochodu, kwoty wolne od potrąceń ulegają zwiększeniu o 25% na każdego nieosiągającego dochodu członka rodziny, którego pracownik ten ma na utrzymaniu. Zdaniem Ministerstwa Sprawiedliwości regulacja ta nie dotyczy jednak zleceniobiorców (patrz ramka).

Stawka minimalna na zleceniu

Od kilku lat gwarancja uzyskania wynagrodzenia za pracę na ustalonym przez ustawodawcę minimalnym poziomie obejmuje również zleceniobiorców. Od 1 stycznia 2017 r. dotyczą ich bowiem przepisy ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2020 r. poz. 2207), w zakresie godzinowej stawki minimalnej dla osób zatrudnionych na podstawie zlecenia i umowy o świadczenie usług. W celu zapewnienia zleceniobiorcy lub świadczącemu usługę tej stawki, ww. ustawa wprowadza obowiązek określenia w umowie łączącej strony sposobu potwierdzania liczby godzin pracy w danym miesiącu. W przypadku niedopełnienia tego wymogu, zleceniobiorca/świadczący usługi, przed terminem wypłaty za dany miesiąc przedkłada informację o liczbie godzin wykonywania zlecenia lub świadczenia usług w tym miesiącu (art. 8a i 8b ustawy).

"(...) Aktualna konstrukcja art. 833 par. 11-21 Kodeksu postępowania cywilnego odsyła osoby, które nie pozostają w stosunku pracy do stosowania przepisów art. 87 i 871 Kodeksu pracy, a nie do przepisów o ochronie wynagrodzenia za pracę przed egzekucją. Natomiast art. 52 Tarczy 3, czyli ustawy z 14 maja 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2, posługuje się konsekwentnie pojęciem »pracownika«. Biorąc pod uwagę fakt, że jest to ustawa szczególna, która nie definiuje pojęcia pracownika, należy przyjąć zwyczajowe brzmienie tego terminu wynikające z Kodeksu pracy.

Osobom utrzymującym się z innego rodzaju świadczeń, nie przysługuje ochrona wynikająca z art. 52 Tarczy 3, ponieważ jej przepisy odnoszą się wprost do pracowników. (...) Gdyby było wolą ustawodawcy rozszerzenie ochrony na innych świadczeniobiorców, zostałoby to uczynione przez niego wprost".

Stanowisko Ministerstwa Sprawiedliwości udostępnione naszemu Wydawnictwu w dniu 20 lipca 2020 r.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1320)

Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Inne zagadnienia - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.