Specyfiką ulgi prorodzinnej (ulgi na dzieci), uregulowanej w art. 27f updof, jest to, że nabycie prawa do jej stosowania wymaga spełnienia określonych ustawowo warunków zarówno przez podatnika, jak i przez dziecko. Wysokość kwoty odliczenia przysługującej za dany rok podatkowy zależy ostatecznie:
Zwróć uwagę!
W 2022 r. kwota ulgi prorodzinnej wynosi:
|
Ulga przysługuje na małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym podatnik: wykonywał władzę rodzicielską, pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało lub sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą. Ponadto z ulgi może skorzystać podatnik utrzymujący pełnoletnie dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4c pkt 2 i 3 updof, w związku z wykonywaniem przez tego podatnika ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej.
Dzieci pełnoletnie, o których mowa w art. 6 ust. 4c pkt 2 i 3 updof, to dzieci:
Ulgę na uczące się dziecko do 25 lat, stosuje się pod warunkiem, że w roku podatkowym jego łączne:
nie przekraczają dwunastokrotności kwoty renty socjalnej określonej w ustawie z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz. U. z 2022 r. poz. 240 ze zm.), w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego (art. 27f ust. 6 w związku z art. 6 ust. 4e updof). Tak więc dochody/przychody dziecka za 2022 r. nie mogą przekroczyć kwoty 16.061,28 zł (tj. 12 x 1.338,44 zł).
Zwróć uwagę!
W przypadku gdy uczące się dziecko w 2022 r. ukończyło 18 lat, to ustalając, czy jego łączne dochody/przychody za ten rok nie przekroczyły kwoty 16.061,28 zł, nie bierze się pod uwagę dochodów/przychodów, które dziecko uzyskało przed osiągnięciem pełnoletności. |
Ulga ustalana jest na dzieci małoletnie oraz pełnoletnie, pod warunkiem, że w roku podatkowym w stosunku do dziecka (dzieci) nie wystąpiły okoliczności określone w art. 6 ust. 8 updof. Zatem ulga nie przysługuje, jeżeli:
1) do dziecka miały zastosowanie przepisy:
a) o podatku liniowym (art. 30c updof) lub
b) ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (z wyjątkiem opodatkowania tzw. prywatnego najmu)
- w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń,
2) dziecko podlegało opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.
Trzeba mieć na uwadze, że wystąpienie bądź ustanie konkretnych przesłanek sformułowanych w odniesieniu do dzieci, może powodować wygaśnięcie prawa do ustalania ulgi na dane dziecko. Skutek taki może wystąpić od początku roku podatkowego lub za część roku podatkowego.
W tabeli prezentujemy przyczyny i moment utraty prawa do ustalania ulgi na dziecko.
Przesłanki dotyczące dzieci skutkujące ustaniem prawa do ulgi na dane dziecko | |||||||||||||
od początku roku podatkowego | w trakcie roku | ||||||||||||
|
|
Na szczególną uwagę zasługuje sytuacja, gdy w trakcie roku podatkowego pełnoletnie dziecko, które nie ukończyło 25 roku życia, kończy naukę. W zależności od tego, jaki etap nauki został ukończony oraz czy nauka będzie kontynuowana na kolejnym poziomie, różnie może kształtować się okres, za który podatnik będzie mógł ustalać kwotę odliczenia na to dziecko. Zależności te przedstawiamy w tabeli.
Zakończony etap nauki | Miesiące, za które przysługuje ulga prorodzinna |
szkoła zawodowa, liceum, technikum - z kontynuacją nauki w kolejnej szkole | 12 miesięcy (od stycznia do grudnia) |
szkoła zawodowa, liceum, technikum - bez kontynuacji nauki | 8 miesięcy (od stycznia do sierpnia) |
studia licencjackie i podjęcie studiów magisterskich | 12 miesięcy (od stycznia do grudnia) |
zakończenie nauki na studiach licencjackich | 10 miesięcy (od stycznia do października) |
Zmiana sytuacji dziecka może skutkować koniecznością zaprzestania przez podatnika naliczania ulgi na dane dziecko za pozostałą część roku podatkowego lub za cały rok. W określonych przypadkach może powodować nawet całkowitą utratę prawa do ulgi prorodzinnej. Może do tego dojść, gdy z uwagi na zmianę sytuacji jednego z dwojga dzieci, podatnik będzie uważany za osobę wykonującą władzę/pełniącą funkcję/sprawującą opiekę tylko w stosunku do jednego dziecka. W takim bowiem przypadku o możliwości skorzystania z ulgi decyduje wysokość dochodów uzyskanych w danym roku przez podatnika. Kryterium dochodowe dotyczące podatnika przewiduje art. 27f ust. 2 updof, a ustalone w nim limity dochodów (w rozumieniu art. 27f ust. 2a updof) wynoszą:
Przykład
Małżonkowie mają dwoje dzieci: małoletnie oraz pełnoletnie uczące się w szkole, którego dochody/przychody za 2022 r. nie przekroczyły kwoty 16.061,28 zł. Do żadnego z dzieci nie ma zastosowania art. 6 ust. 8 updof. Z kolei dochody małżonków, ustalone zgodnie z art. 27f ust. 2a updof, osiągnięte w 2022 r. przekroczyły 112.000 zł. Przypadek I - dziecko pełnoletnie nie ukończyło 25 roku życia, obroniło pracę magisterską w październiku 2022 r. i zakończyło naukę. Małżonkowie mogą skorzystać z ulgi na dwoje dzieci, w tym na dziecko małoletnie za 12 miesięcy i na dziecko pełnoletnie za 10 miesięcy. Zatem mogą w ramach ulgi odliczyć od podatku za 2022 r. kwotę 2.038,74 zł, co wynika z wyliczenia: (92,67 zł x 12) + (92,67 zł x 10). Uwaga! Gdyby dochody/przychody dziecka pełnoletniego, w tym objęte zwolnieniem od podatku w ramach ulgi dla młodych podatników, przekroczyły 16.061,28 zł, małżonkowie nie mogliby skorzystać z ulgi na żadne z dzieci, skoro ich dochody przekroczyły limit 112.000 zł. Przypadek II - dziecko pełnoletnie w marcu 2022 r. ukończyło 25 rok życia. Nadal jednak pozostało na utrzymaniu rodziców i kontynuowało studia magisterskie. Małżonkowie, bez względu na wysokość ich łącznych dochodów, mogą skorzystać z ulgi prorodzinnej. Przy czym na dziecko małoletnie ustalą ulgę za 12 miesięcy, a na dziecko pełnoletnie za 3 miesiące. Zatem od podatku za 2022 r. mogą odliczyć kwotę 1.390,05 zł, co wynika z wyliczenia: (92,67 zł x 12) + (92,67 zł x 3). Przypadek III - dziecko pełnoletnie nie kontynuowało nauki po ukończeniu technikum w czerwcu 2022 r. Kwotę do odliczenia w ramach ulgi prorodzinnej małżonkowie ustalą na dziecko małoletnie za 12 miesięcy i na dziecko pełnoletnie za 8 miesięcy (tj. 6 miesięcy nauki oraz 2 miesiące wakacji). Zatem kwota do odliczenia od podatku za 2022 r. wyniesie 1.853,40 zł, co wynika z wyliczenia: (92,67 zł x 12) + (92,67 zł x 8). Przykład Małżonkowie mają dwoje dzieci małoletnich oraz dziecko pełnoletnie, które w październiku 2022 r. obroniło pracę magisterską, ale już w maju 2022 r. ukończyło 25 rok życia. Do żadnego z dzieci nie ma zastosowania art. 6 ust. 8 updof, jak również dochody/przychody dziecka pełnoletniego uzyskane w 2022 r. nie przekroczyły 16.061,28 zł. W tym przypadku małżonkowie wychowywali/utrzymywali w 2022 r. więcej niż jedno dziecko, zatem wysokość ich łącznych dochodów jest nieistotna przy ustalaniu prawa do ulgi prorodzinnej. Małżonkowie w zeznaniu za 2022 r. w ramach ulgi prorodzinnej mogą pomniejszyć podatek o kwotę 3.057,43 zł, co wynika z następującego wyliczenia:
|
|