Jedno zaświadczenie lekarskie dla dwóch płatników świadczeń

Prawo do świadczeń chorobowych ustalają oraz podejmują ich wypłatę niektórzy płatnicy składek na ubezpieczenie chorobowe oraz ZUS. Podstawowym dokumentem niezbędnym przy ustalaniu prawa do świadczeń chorobowych związanych z niezdolnością do pracy ubezpieczonego jest zaświadczenie lekarskie. Zdarza się, że w oparciu o jeden dokument należne jest wynagrodzenie chorobowe wypłacane przez pracodawcę oraz zasiłek chorobowy wypłacany przez ZUS. Jaki tryb postępowania wówczas obowiązuje?

Najpierw wynagrodzenie chorobowe

Za czas niezdolności pracownika do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną zachowuje on prawo do 80% wynagrodzenia, chyba że obowiązujące u danego pracodawcy przepisy prawa pracy przewidują wyższe wynagrodzenie z tego tytułu. Okres, za który pracownikowi przysługuje wynagrodzenie chorobowe, wynosi łącznie do:

• 14 dni w ciągu roku kalendarzowego - w przypadku pracownika, który ukończył 50 lat,
   
• 33 dni w ciągu roku kalendarzowego - w przypadku młodszych pracowników.

Przy czym jeśli chodzi o 50-letniego pracownika, to 14-dniowy okres, za który przysługuje wynagrodzenie chorobowe dotyczy jego niezdolności do pracy przypadającej po roku kalendarzowym, w którym ukończył on 50. rok życia. Wynagrodzenie chorobowe oblicza się według zasad obowiązujących przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego i wypłaca za każdy dzień niezdolności do pracy, nie wyłączając dni wolnych od pracy.

Za czas niezdolności do pracy trwającej łącznie dłużej niż odpowiednio 14 lub 33 dni w ciągu roku kalendarzowego, pracownikowi przysługuje zasiłek chorobowy na zasadach określonych w ustawie o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, zwanej ustawą zasiłkową.

Pozostali ubezpieczeni z tytułu niezdolności do pracy nabywają prawo do zasiłku chorobowego.

Płatnicy zasiłku

Prawo do zasiłku chorobowego i jego wysokość ustalają oraz zasiłek ten wypłacają:

• płatnicy składek na ubezpieczenie chorobowe, którzy zgłaszają do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych - swoim ubezpieczonym w trakcie trwania ubezpieczenia chorobowego,
   
• ZUS - w pozostałych przypadkach, a więc przykładowo:
   
• ubezpieczonym, których płatnicy składek zgłaszają do ubezpieczenia chorobowego nie więcej niż 20 ubezpieczonych,
   
• osobom uprawnionym do zasiłku za okres po ustaniu ubezpieczenia.

Liczbę ubezpieczonych decydującą o uprawnieniach płatnika składek do wypłaty zasiłku chorobowego ustala się według stanu na dzień 30 listopada poprzedniego roku kalendarzowego, a w stosunku do płatników składek, którzy na ten dzień nie zgłaszali nikogo do ubezpieczenia chorobowego - według stanu na pierwszy miesiąc, w którym dokonali takiego zgłoszenia.

Przy czym ZUS kontynuuje po dniu 31 grudnia podjętą wcześniej wypłatę zasiłku, nawet jeżeli od dnia 1 stycznia płatnik składek jest zobowiązany do wypłaty zasiłków. Jeśli do wypłaty zasiłku zobowiązany jest ZUS, płatnik składek przedkłada zaświadczenie zawierające zestawienie składników wynagrodzenia lub przychodu, stanowiących podstawę wymiaru zasiłku.

Przypomnijmy, że przy ustalaniu prawa do wynagrodzenia/zasiłku chorobowego dowodami stwierdzającymi czasową niezdolność do pracy m.in. z powodu choroby jest zaświadczenie lekarskie wystawione:

• w formie dokumentu elektronicznego, tzw. e-ZLA,
   
• na formularzu zaświadczenia lekarskiego wydrukowanym z systemu teleinformatycznego,
   
• w formie wydruku wystawionego zaświadczenia lekarskiego z systemu teleinformatycznego, tzw. wydruk e-ZLA,
   
• na formularzu ZUS ZLA, które może być wystawiane do 31 grudnia 2017 r.

Dowód dla dwóch płatników

Może się zdarzyć, że pracodawca, nieuprawniony do wypłaty zasiłku, będzie obowiązany wypłacić pracownikowi wynagrodzenie chorobowe za część okresu objętą zaświadczeniem lekarskim, a za pozostałą część pracownikowi należny będzie zasiłek chorobowy. Może też dojść do sytuacji, gdy jeden płatnik będzie realizować wypłatę wynagrodzenia chorobowego albo zasiłku chorobowego za odpowiedni okres niezdolności do pracy objęty zaświadczeniem, a za pozostałą część okresu choroby stosowną należność będzie wypłacać inny płatnik składek.

Kwestie związane z takimi sytuacjami szczegółowo reguluje § 4 rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie zakresu informacji o okolicznościach mających wpływ na prawo do zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa lub ich wysokość oraz dokumentów niezbędnych do przyznania i wypłaty zasiłków (Dz. U. z 2015 r. poz. 2205 ze zm.). W części nieuregulowanej pomocnym jest komentarz ZUS do ustawy zasiłkowej dostępny na stronie www.zus.pl.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2016 r. poz. 372 ze zm.)