Na możliwość skorzystania przez przedsiębiorcę z opłacania składek społecznych od niższej podstawy wymiaru zasadniczo nie ma wpływu wcześniejsza (tj. przed założeniem własnej firmy) współpraca przy prowadzeniu działalności gospodarczej. Z prawa takiego nie mogą jednak korzystać osoby, które przed założeniem własnego biznesu współpracowały przy prowadzeniu działalności gospodarczej na podstawie umowy o pracę i teraz świadczą usługi na rzecz osoby, której pomagały w prowadzeniu działalności gospodarczej.
Składki na ubezpieczenia społeczne od niższej podstawy wymiaru (tj. 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia) przez pierwsze 24 miesiące kalendarzowe prowadzenia własnej firmy mogą opłacać tylko osoby, które rozpoczynają działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych, pod warunkiem, że:
Najniższa miesięczna podstawa wymiaru składek społecznych dla nowych przedsiębiorców w 2016 r. wynosi 555 zł.
Warunki uprawniające do opłacania składek społecznych od preferencyjnej podstawy wymiaru określa art. 18a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Przepis ten nie uzależnia możliwości opłacania niższych składek społecznych od tytułu ubezpieczenia, lecz m.in. od umowy, na podstawie której wykonywana była praca przed założeniem firmy (tu: współpraca z przedsiębiorcą). Tym samym osobie poprzednio ubezpieczonej jako osoba współpracująca, podejmującej prowadzenie indywidualnej działalności gospodarczej, po rozpoczęciu jej wykonywania na rzecz przedsiębiorcy, z którym wcześniej współpracowała, przysługuje uprawnienie do opłacania niższych składek na ubezpieczenia społeczne, ale tylko w przypadku, gdy:
Jeśli zaś usługi wykonywane w ramach własnej firmy na rzecz byłego pracodawcy pokrywają się z zakresem czynności, które wcześniej dana osoba wykonywała na jego rzecz będąc ubezpieczoną w ZUS jako osoba współpracująca, ale zatrudnioną na podstawie umowy o pracę, nie może - jako nowy przedsiębiorca - opłacać składek społecznych od podstawy wynoszącej 30% kwoty minimalnej płacy. Musi je opłacać na ogólnych zasadach obowiązujących przedsiębiorców, czyli od kwoty nie niższej niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek emerytalno-rentowych (przykład).
Przykład Pani Elżbieta do 31 lipca 2016 r. pomagała mężowi przy prowadzeniu działalności gospodarczej na podstawie zawartej z nim umowy o pracę (prowadziła mężowi rachunkowość jego firmy). Ponieważ małżonkowie pozostają we wspólnym gospodarstwie domowym, pani Elżbieta była zgłoszona przez męża w ZUS nie jako pracownik, lecz jako osoba współpracująca przy prowadzeniu działalności gospodarczej (z kodem tytułu ubezpieczenia 05 11). Od 1 sierpnia 2016 r. rozpoczęła ona prowadzenie własnej firmy na podstawie wpisu do CEIDG (założyła biuro rachunkowe). W ramach wykonywanej działalności świadczy usługi rachunkowe m.in. na rzecz firmy prowadzonej przez męża, czyli swojego byłego pracodawcy. Ponieważ są to takie same czynności, jakie wcześniej wykonywała u niego w ramach stosunku pracy, jako nowy przedsiębiorca nie może opłacać składek na ubezpieczenia społeczne od 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia, tylko od 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, czyli w 2016 r. - od kwoty 2.433 zł. |
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 963)
|