Dla celów ubezpieczeniowych osoba wykonująca pracę na podstawie kontraktu menedżerskiego (menedżer) traktowana jest w ZUS jako zleceniobiorca. Z tytułu jej świadczenia menedżer podlega więc obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu odpowiednio w sposób i na zasadach przewidzianych dla zleceniobiorców. Niekiedy praca na kontrakcie stanowi dla takiej osoby tytuł do dobrowolnych ubezpieczeń społecznych. Natomiast kontrakt menedżerski w połączeniu z pracą na etacie w każdym przypadku powoduje dla menedżera tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń w ZUS na zasadach przewidzianych dla pracowników.
Kontrakt menedżerski i własna działalność
• Ubezpieczenia społeczne tylko z kontraktu
W przypadku, gdy osoba zawarła kontrakt menedżerski w ramach prowadzonej przez siebie pozarolniczej działalności i osiąga przychody wyłącznie z tytułu wykonywanego kontraktu, jedynym tytułem do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych jest kontrakt menedżerski. Jak wynika z poradnika ZUS pt.: "Ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne osób wykonujących pracę na podstawie umów cywilnoprawnych" (str. 52) - umowa kontraktu menedżerskiego jest traktowana jako tytuł do ubezpieczeń społecznych, a nie jako umowa wykonywana w ramach działalności gospodarczej. Wymieniona osoba podlega wówczas obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym jedynie z kontraktu. Potwierdził to też Oddział ZUS w Gdańsku w interpretacji indywidualnej z 13 sierpnia 2014 r., znak: DI/100000/43/961/2014, w której czytamy:
"(…) W sytuacji, gdy osoba świadcząca usługi na podstawie kontraktu menedżerskiego w ramach działalności gospodarczej uzyskuje przychody z działalności wykonywanej osobiście, to umowa kontraktu menedżerskiego jest tytułem do ubezpieczeń społecznych, a nie jest umową wykonywaną w ramach działalności gospodarczej. Taka sytuacja ma miejsce w przypadku, gdy jedynym przedmiotem działalności jest świadczenie usług tego typu na rzecz innego podmiotu, przy czym prowadzący działalność nie uzyskuje jakichkolwiek innych przychodów poza tymi wynikającymi z kontraktów menedżerskich. (…)"
• Zbieg tytułów do ubezpieczeń społecznych
Jeżeli natomiast w ramach prowadzonej działalności gospodarczej menedżer (oprócz przychodów z kontraktu) osiąga jeszcze inne przychody opodatkowane jak z prowadzonej działalności gospodarczej (np. świadczy usługi doradcze, zarządzania), wówczas mamy do czynienia z tzw. zbiegiem tytułów do ubezpieczeń, tzn.:
W takiej sytuacji rozstrzygającym jest art. 9 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Stosownie do uregulowań w nim zawartych - osoba spełniająca warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z kilku tytułów (pracy na kontrakcie i prowadzenia pozarolniczej działalności) jest objęta tymi ubezpieczeniami obowiązkowo z tego tytułu, który powstał najwcześniej. Osoba taka może dobrowolnie, na swój wniosek, być objęta ubezpieczeniami społecznymi także z drugiego tytułu, np. jeśli podlega tym ubezpieczeniom obowiązkowo z działalności gospodarczej, to z pracy na kontrakcie będzie im podlegać dobrowolnie. Ponadto menedżer może zmienić tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń. Wtedy nie będzie opłacał tych składek obowiązkowo z działalności, tylko obligatoryjnie będzie je płacił z tytułu pracy na kontrakcie. Przy czym zmiana tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych możliwa jest tylko wtedy, gdy oskładkowane wynagrodzenie menedżera (uzyskiwane z kontraktu) jest równe lub wyższe niż obowiązująca go najniższa podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z działalności (patrz tabela). Mowa tu o:
Takie uregulowanie wynika z art. 9 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.
Jeżeli zatem oskładkowany przychód menedżera osiągnięty z kontraktu będzie niższy niż obowiązujące go minimum z racji działalności, wówczas obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym będzie on podlegał z działalności gospodarczej. Wtedy kontrakt menedżerski stanowić będzie dla niego tytuł wyłącznie do dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych. Jeśli do nich przystąpi, to pamiętać powinien, iż obowiązkowe będzie dla niego wtedy ubezpieczenie wypadkowe.
• Składka zdrowotna (kiedy jedna, a kiedy dwie?)
Obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają zarówno osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą, jak i osoby wykonujące pracę na podstawie umowy cywilnoprawnej (tu: umowy menedżerskiej). W przypadku, gdy ubezpieczony uzyskuje przychody z więcej niż jednego tytułu do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego (jako przedsiębiorca i menedżer), to składkę na to ubezpieczenie opłaca z każdego z tych tytułów odrębnie. Jest ona więc wtedy obowiązkowa zarówno z działalności gospodarczej, jak i z kontraktu menedżerskiego. Wynika to z art. 82 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, Dz. U. z 2008 r. nr 164, poz. 1027 ze zm.
Jeżeli jednak kontrakt menedżerski stanowi dla menedżera jedyny tytuł do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego, to opłaca on składkę zdrowotną jedynie z umowy menedżerskiej. Tym samym nie jest ona w takim przypadku należna z działalności. Ma to miejsce wtedy, gdy menedżer zawiera kontrakt w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności, lecz przychody osiąga wyłącznie z tytułu kontraktu.
WAŻNE: Najniższa podstawa wymiaru składek ubezpieczeniowych dla przedsiębiorców w 2014 r. wynosi:
- 2.247,60 zł - gdy składki na ubezpieczenia społeczne opłacane są na ogólnych zasadach,
- 504 zł - gdy składki na ubezpieczenia społeczne opłacane są od preferencyjnej podstawy,
- 3.004,48 zł - dla składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Praca na etacie w połączeniu z kontraktem
Możliwa jest też sytuacja, w której z osobą prowadzącą działalność gospodarczą równocześnie zatrudnioną na etacie, pracodawca dodatkowo zawrze umowę menedżerską (np. na świadczenie usług doradczych). W takiej sytuacji, z tytułu umowy kontraktu menedżerskiego osoba taka będzie podlegała obowiązkowym ubezpieczeniom na zasadach właściwych dla pracowników. Obowiązkowe będą więc dla niej ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe oraz ubezpieczenie zdrowotne. Jest tak dlatego, że dla celów ubezpieczeniowych za pracownika uważa się nie tylko osobę zatrudnioną na podstawie umowy o pracę. Pracownikiem jest także osoba świadcząca usługi na podstawie umowy cywilnoprawnej, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, o ile umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy bądź w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy.
Zapamiętaj! Kontrakt menedżerski, o charakterze umowy zlecenia, zawarty z własnym pracownikiem, traktowany jest w ZUS jak umowa o pracę.
Prowadzona w tym przypadku działalność gospodarcza stanowić będzie dla menedżera tytuł do dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych. Będzie tak wtedy, gdy uzyskane przez niego łącznie oskładkowane wynagrodzenie z etatu i kontraktu wyniesie w przeliczeniu na okres miesiąca co najmniej tyle, ile wynosi kwota minimalnego wynagrodzenia. W tej sytuacji, z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej, obowiązkowa będzie składka zdrowotna.
"(…) Skoro według ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychody z działalności wykonywanej osobiście nie stanowią przychodów z działalności gospodarczej, to wykonywanie umowy (kontraktu menedżerskiego - przyp. red.) (...) powoduje powstanie przychodu z działalności wykonywanej osobiście w rozumieniu powołanej ustawy (o PDOF - przyp. red.) i nie jest wykonywaniem działalności gospodarczej. Tym samym umowa kontraktu menedżerskiego jest traktowana jako odrębny tytuł do objęcia obowiązkiem ubezpieczeń społecznych, a nie jako umowa wykonywana w ramach działalności gospodarczej. (…)
Natomiast w sytuacji, gdy w ramach posiadanego wpisu do ewidencji działalności gospodarczej dana osoba osiąga przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej (w rozumieniu przepisów podatkowych) i równocześnie osiąga przychody na podstawie kontraktu menedżerskiego (przychody z działalności wykonywanej osobiście), następuje zbieg tytułów do ubezpieczeń społecznych pozwalający po spełnieniu określonych ustawowo warunków wybrać tytuł do objęcia obowiązkiem ubezpieczeń społecznych. (…)"
(interpretacja Oddziału ZUS w Lublinie z 14 lutego 2013 r., znak: WPI/200000/451/84/2013)
"(…) Osoba zarządzająca z tytułu wykonywania kontraktu menedżerskiego (…) w okresie od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia wykonywania zarządu do dnia jej rozwiązania lub wygaśnięcia, podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz ubezpieczeniu wypadkowemu. Ubezpieczenie chorobowe jest dla tej osoby dobrowolne (…)."
(interpretacja Oddziału ZUS w Gdańsku z 6 sierpnia 2014 r., znak: DI/100000/43/821/2014)
| ||||||||||||
|
||||||||||||
