Obecnie obowiązek podatkowy przy dostawie mediów powstaje z chwilą upływu terminu płatności, jeżeli został on określony w umowie dotyczącej rozliczeń z tytułu ich wykonania (art. 19 ust. 13 pkt 1 ustawy o VAT).
Termin zapłaty bądź też jej brak, pozostaje bez wpływu na moment powstania obowiązku podatkowego. Podobnie też bez wpływu na powstanie obowiązku podatkowego pozostaje termin wystawienia faktury.
Na zasadzie wyjątku, w przypadku gdy usługa telekomunikacyjna jest realizowana przy użyciu żetonów, kart lub innych jednostek rozliczeniowych, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sprzedaży żetonów, kart telefonicznych lub innych jednostek uprawniających do korzystania z usług telekomunikacyjnych w systemie przedpłaconym (art. 19 ust. 18 ustawy o VAT).
Z przepisu § 11 ust. 1 i 2 rozporządzenia w sprawie faktur wynika, iż fakturę dokumentującą świadczenie usług powszechnych należy wystawić nie wcześniej niż 30. dnia przed powstaniem obowiązku podatkowego i nie później niż z chwilą powstania tego obowiązku.
Jeżeli faktura za media zawiera informację, jakiego okresu rozliczeniowego dotyczy, zastosowanie znajduje wyłącznie ograniczenie terminu do najpóźniejszego z możliwych terminów wystawienia faktury (czyli nie później niż z chwilą powstania obowiązku podatkowego). Nie ma natomiast ograniczeń co do najwcześniejszego terminu wystawienia faktury. Oznacza to, że faktura, w której zaznaczono, jakiego okresu rozliczeniowego dotyczy, może być wystawiona nawet kilka lub kilkanaście miesięcy wcześniej i fakt jej wystawienia pozostaje bez wpływu na obowiązek podatkowy. Podatnik może zatem "z góry" wystawić fakturę za media obejmującą cały rok i wskazać w niej terminy płatności poszczególnych części należności. Obowiązek podatkowy powstawał będzie wówczas sukcesywnie, we wskazanych terminach płatności.
W 2014 r. moment powstania obowiązku podatkowego w VAT przy dostawie mediów będzie zależał przede wszystkim od daty wystawienia faktury. Zgodnie bowiem z art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy o VAT, obowiązek podatkowy w przypadku świadczenia usług telekomunikacyjnych i radiokomunikacyjnych, usług wymienionych w poz. 140-153, 174 i 175 załącznika nr 3 do ustawy, powstawał będzie zasadniczo z chwilą wystawienia faktury. Jeżeli podatnik nie wystawi faktury, bądź też wystawi ją z opóźnieniem, obowiązek podatkowy powstawał będzie z upływem terminu płatności.
Aby zobrazować różnice w ustalaniu momentu powstania obowiązku podatkowego w przypadku dostawy mediów w roku 2013 i 2014 posłużymy się przykładami.
Przykład
W dniu 8 listopada 2013 r. podatnik wystawił fakturę dokumentującą dostawę mediów. W fakturze tej określono termin płatności na dzień 3 grudnia 2013 r. W świetle obowiązujących obecnie przepisów obowiązek podatkowy powstał w terminie płatności, czyli 3 grudnia. |
Przykład
Załóżmy, że w dniu 8 stycznia 2014 r. wystawiona zostanie faktura za media, w której termin płatności określony będzie na dzień 3 lutego 2014 r. Obowiązek podatkowy powstanie z chwilą wystawienia faktury, czyli 8 stycznia 2014 r. |
Warto zwrócić uwagę, że począwszy od 1 stycznia 2014 r. fakturę za media będzie należało wystawić najpóźniej z chwilą upływu terminu płatności. Nie ma przeszkód, podobnie jak obecnie, aby była ona wystawiona wcześniej, np. z góry za cały rok, jednak wówczas wcześniejsze wystawienie faktury nie będzie korzystne dla podatnika, bowiem spowoduje powstanie obowiązku podatkowego w VAT.
Przykład
Podatnik wystawia faktury dokumentujące wywóz nieczystości za cały rok "z góry". Na fakturze określa, jakiego okresu rozliczeniowego ona dotyczy i wskazuje terminy płatności poszczególnych miesięcznych wpłat. W 2013 r. u podatnika z tego tytułu obowiązek podatkowy powstaje sukcesywnie w terminach płatności wyznaczonych przez strony. |
Przykład
Podatnik zamierza w 2014 r. nadal wystawiać fakturę za wywóz nieczystości "z góry" za cały rok. Niezależnie od tego że w fakturze tej określi poszczególne terminy płatności, w jakich nabywca mediów będzie musiał uiścić należność - to i tak obowiązek podatkowy powstanie z chwilą wystawienia faktury. |
W 2014 r. dostawa mediów na rzecz osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej zwolniona będzie z obowiązku dokumentowania fakturą - nawet w przypadku, gdy nabywca zażąda jej wystawienia. Dla dostawcy brak obowiązku wystawienia faktury dla ww. odbiorców jest korzystniejsze, bowiem obowiązek podatkowy będzie wówczas powstawał z chwilą upływu terminu płatności.
Przykład
Firma Alfa dostarczać będzie energię elektryczną na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Swoim odbiorcom przesyła tzw. prognozy zużycia energii w danym okresie, w których ustala terminy płatności przypadające w kolejnych miesiącach 2014 r. Firma nie wystawia faktur, zatem obowiązek podatkowy powstawał będzie we wskazanych kolejno terminach płatności. Gdyby dostawca zdecydował się - mimo braku takiego obowiązku - na udokumentowanie dostawy energii na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności fakturą, wówczas jej wystawienie spowoduje, że po stronie dostawcy powstanie obowiązek podatkowy w VAT. |
W przypadku mediów ustawodawca termin odliczenia VAT określił w sposób szczególny. Zgodnie z art. 86 ust. 10 pkt 3 ustawy o VAT, prawo do odliczenia VAT wynikającego z faktury dokumentującej nabycie jakiejkolwiek usługi zaliczanej do mediów, jeżeli faktura zawiera informację jakiego okresu dotyczy, powstaje w rozliczeniu za okres, w którym przypada termin płatności. Warunkiem odliczenia jest oczywiście związek zakupu z czynnościami opodatkowanymi.
Ustawodawca w przepisach odniósł się wyłącznie do sposobu rozliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury za media, która określa termin płatności. Oznacza to, że w pozostałych przypadkach, gdy termin ten nie został określony, należy stosować zasady ogólne rozliczenia tego podatku.
Nabycie mediów w 2014 r. będzie uprawniało do odliczenia podatku naliczonego co do zasady w okresie, w którym po stronie dostawcy powstanie obowiązek podatkowy. Odliczenia nie będzie można jednak dokonać wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzyma fakturę.
Przykład
Załóżmy, że firma Alfa dostarczająca energię do firmy Beta wystawi fakturę w dniu 10 stycznia 2014 r. Faktura określa termin płatności należności na dzień 14 lutego 2014 r. Jeżeli firma Beta otrzyma fakturę w styczniu 2014 r., to w rozliczeniu za styczeń będzie miała prawo do odliczenia podatku naliczonego, niezależnie od tego, że termin płatności przypada dopiero w lutym. |
Aby uniknąć wątpliwości w kwestii rozliczania podatku VAT od mediów na przełomie roku 2013 i 2014, w art. 7 ustawy z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2013 r. poz. 35 ze zm.) zawarto przepisy przejściowe regulujące sposób rozliczenia tych transakcji.
W odniesieniu do czynności wykonanych przed 1 stycznia 2014 r. obowiązek podatkowy powstawał będzie na zasadach, jakie obowiązują obecnie - do końca 2013 r.
W przypadku dostawy mediów realizowanej po dniu 31 grudnia 2013 r., która została udokumentowana fakturą wystawioną przed 1 stycznia 2014 r., obowiązek podatkowy powstawał będzie na obowiązujących obecnie zasadach, czyli z chwilą upływu terminu płatności, jeżeli został on określony w umowie właściwej dla rozliczeń z tego tytułu (art. 7 ust. 3 ww. ustawy).
W art. 11 ust. 1 ww. ustawy wskazano ponadto, iż do rozliczeń za okresy rozliczeniowe, które upływają w dniu 31 grudnia 2013 r. stosuje się przepisy obowiązujące do końca 2013 r.
|