Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Składki, zasiłki, emerytury  »  Emerytury, renty, świadczenia przedemerytalne  »   Jak data złożenia wniosku o emeryturę wpływa na wysokość ...
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Jak data złożenia wniosku o emeryturę wpływa na wysokość świadczenia?

Gazeta Podatkowa nr 13 (1784) z dnia 15.02.2021
Bożena Dziuba

Emerytura na tzw. nowych zasadach, przyznawana z założenia ubezpieczonym urodzonym po 31 grudnia 1948 r., ustalana jest przez podzielenie podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia. Każdy rok, a nawet miesiąc odwleczenia w czasie momentu przejścia na emeryturę, może skutkować zwiększeniem pierwszej i zmniejszeniem drugiej z wymienionych wartości, co w efekcie przekłada się na wyższą wyjściową kwotę emerytury.

Wzór na nową emeryturę

Emerytura dla osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r. ustalana jest na zasadach określonych w rozdziale 1 działu II ustawy o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U. z 2020 r. poz. 53 ze zm.), zwanej ustawą emerytalną. Stanowi ją równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego. Równanie to można zapisać w formie wzoru:

Nowa
emerytura
= Podstawa
obliczenia emerytury
Średnie dalsze
trwanie życia

Podstawa emerytury

Przy ustalaniu podstawy obliczenia emerytury uwzględnieniu podlegają:

  • zwaloryzowany kapitał początkowy - w przypadku osób, które były objęte ubezpieczeniem społecznym przed dniem 1 stycznia 1999 r.,
  • zwaloryzowane składki na ubezpieczenie emerytalne, zapisane na koncie ubezpieczonego w ZUS po 1998 r. (do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury) oraz
  • zwaloryzowane środki, zapisane na subkoncie w ZUS (w tym również przeniesione z otwartego funduszu emerytalnego) - gdy ubezpieczony jest członkiem ofe.

Kapitał początkowy ustalany jest zawsze - niezależnie od daty jego obliczenia - na 1 stycznia 1999 r. Aktywność zawodowa po tym dniu nie ma zatem żadnego wpływu na jego wysokość, choć istnieje możliwość jego przeliczenia:

  • po przedłożeniu brakujących dokumentów, w tym m.in. potwierdzających przebyte okresy składkowe i/lub nieskładkowe albo podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne,
  • w związku ze zmianą przepisów dotyczących ustalania wysokości kapitału początkowego.

Nieco inaczej wygląda kwestia składek na ubezpieczenie emerytalne oraz środków zapisanych na subkoncie w ZUS. Każdy dzień, miesiąc, rok odsunięcia w czasie momentu przejścia na emeryturę, np. w związku z ukończeniem powszechnego wieku emerytalnego, z jednoczesnym kontynuowaniem aktywności zawodowej, zwiększa bowiem pulę tych wartości.

Jeśli dany ubezpieczony nie był aktywny zawodowo przed 1 stycznia 1999 r. lub po 31 grudnia 1998 r. (patrz tabela), podstawa obliczenia należnej mu emerytury zostanie obliczona wyłącznie w oparciu odpowiednio o:

  • zwaloryzowane składki i środki zapisane na koncie i subkoncie w ZUS lub
  • zwaloryzowany kapitał początkowy.

Waloryzacja kapitału i składek

Waloryzacja kapitału początkowego, ustalonego ostatnią decyzją ZUS, na dzień 1 stycznia 1999 r., odbywa się na takich samych zasadach, jak waloryzacja składek na ubezpieczenie emerytalne, z tym że:

  • pierwszej waloryzacji dokonuje się za 1999 r., od dnia 1 czerwca 2000 r., wskaźnikiem waloryzacji kapitału początkowego za 1999 r., który wynosi 115,60%,
  • drugiej waloryzacji przeprowadzanej od dnia 1 czerwca 2001 r. dokonuje się wskaźnikiem waloryzacji składek na zasadach określonych w art. 25 ust. 3-5, 9 i 10 oraz w art. 25a ustawy emerytalnej,
  • trzeciej waloryzacji przeprowadzanej od dnia 1 czerwca 2002 r. oraz kolejnych dokonuje się wskaźnikiem waloryzacji składek na zasadach określonych w art. 25 ust. 3-8 i 10 oraz w art. 25a ustawy emerytalnej.

Kapitał oraz składki mogą zatem podlegać zarówno waloryzacjom rocznym, jak i kwartalnym.

Średnie dalsze trwanie życia

Średnie dalsze trwanie życia to najprościej rzecz ujmując przewidywana liczba miesięcy, przez którą dany świadczeniobiorca będzie pobierał emeryturę. Ustala się je wspólnie dla mężczyzn i kobiet oraz wyraża się w miesiącach. Natomiast wiek ubezpieczonego w dniu przejścia na emeryturę wyraża się w ukończonych latach i miesiącach.

Tablice trwania życia, ogłaszane przez Prezesa GUS w formie komunikatu w Monitorze Polskim corocznie w terminie do dnia 31 marca, stanowią podstawę obliczenia emerytur przyznanych na wnioski zgłoszone od dnia 1 kwietnia do dnia 31 marca następnego roku kalendarzowego. Przy czym, jeżeli jest to korzystniejsze dla ubezpieczonego, do ustalenia wysokości emerytury stosuje się tablice trwania życia obowiązujące w dniu, w którym ubezpieczony osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn.

Z analizy tablic trwania życia (dostępne są w serwisie www.wskazniki.gofin.pl, w dziale Zasiłki i inne świadczenia) wynika, iż wraz z przeżytym kolejnym miesiącem zmniejsza się wartość średniego dalszego trwania życia.

Efekt końcowy

Dodatkowe wartości zapisywane na koncie i subkoncie w ZUS, w połączeniu ze zmniejszającą się z każdym miesiącem średnią trwania życia, odpowiednio w równaniu (patrz wzór) powoduje:

  • zwiększenie się wartości licznika i/lub
  • zmniejszenie się wartości mianownika,

co w efekcie daje wyższy wynik końcowy.

Oczywiście nie bez znaczenia jest, że z każdym miesiącem odwlekania w czasie przejścia na emeryturę rezygnujemy z uprawnień do tego świadczenia za poszczególne miesiące, które upływają np. po ukończeniu powszechnego wieku emerytalnego. Jest to konkretna strata finansowa (kilku, kilkunastu, a nawet kilkudziesięciu miesięcznych świadczeń), na poczet nieco lub dużo wyższego świadczenia. Tu już sam przyszły świadczeniobiorca musi ocenić i zdecydować, co jest dla niego korzystniejsze.

Warto przy tym pamiętać, że po nabyciu prawa do emerytury można np. ponownie się zatrudnić i osiągać dodatkowe przychody już bez żadnych ograniczeń, a po upływie każdego przepracowanego na emeryturze roku, występować o zwiększenie wysokości tego świadczenia poprzez doliczenie kwoty wynikającej z podzielenia składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego po dniu ustalenia prawa do emerytury i odpowiednio zwaloryzowanych przez wyrażone w miesiącach średnie dalsze trwanie życia ustalone dla wieku danego ubezpieczonego w dniu złożenia wniosku o przeliczenie wysokości emerytury.

Elementy składowe podstawy obliczenia emerytury
Gdy ubezpieczony
był/jest objęty:
Do ustalenia podstawy emerytury ZUS przyjmie
zarówno ubezpieczeniem
społecznym przed 1999 r.,
jak i ubezpieczeniami
emerytalnym i rentowymi
po 1998 r.
zwaloryzowany(-e):
- kapitał początkowy,
- składki na ubezpieczenie emerytalne, zapisane na koncie ubezpieczonego w ZUS do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury
oraz opcjonalnie - gdy ubezpieczony jest członkiem ofe
- środki zapisane na subkoncie w ZUS.
wyłącznie
ubezpieczeniami
emerytalnym i rentowymi
po 1998 r.
zwaloryzowane:
- składki na ubezpieczenie emerytalne, zapisane na koncie ubezpieczonego w ZUS do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury
oraz opcjonalnie - gdy ubezpieczony jest członkiem ofe
- środki zapisane na subkoncie w ZUS.
wyłącznie ubezpieczeniem
społecznym przed 1999 r.
tylko zwaloryzowany kapitał początkowy.
Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Emerytury, renty, świadczenia przedemerytalne - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.