1) W wyniku zmiany regulaminu wynagradzania od 1 stycznia 2020 r. została zlikwidowana premia regulaminowa wliczana dotychczas do podstawy wymiaru świadczeń chorobowych, natomiast wynagrodzenie roczne, pomniejszane za czas choroby, włączono w miesięcznej wysokości do płacy zasadniczej. W jaki sposób od stycznia 2020 r. należy ustalać podstawę wymiaru świadczeń chorobowych? Nadmieniamy, że wynagrodzenie roczne wypłacane jest w marcu następnego roku.
Podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego i zasiłków z ubezpieczeń społecznych, dalej świadczeń chorobowych, stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone pracownikowi co do zasady za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy (art. 36 ust. 1 ustawy zasiłkowej). Uwzględnieniu w niej podlegają składniki wynagrodzenia, takie jak premie, nagrody, dodatki, o ile są oskładkowane i pracownik nie zachowuje do nich prawa (nie są wypłacane) za okresy absencji chorobowej. Przy czym jeśli dany składnik jest zmniejszany proporcjonalnie za dni choroby, uwzględnia się go w podstawie wymiaru po uzupełnieniu według zasad określonych w art. 37 ust. 2 ustawy zasiłkowej. Natomiast gdy zmniejszenie następuje w inny sposób (kwotowo, procentowo), przyjmuje się go w kwocie faktycznie wypłaconej.
Co ważne, przy ustalaniu podstawy wymiaru świadczeń chorobowych bierze się pod uwagę wyłącznie składniki, które zostały wypłacone. Jeśli więc dany składnik wynagrodzenia przysługuje, ale nie został wypłacony do czasu ostatecznego sporządzenia listy wypłat świadczeń, to do podstawy wymiaru przyjmuje się go w wysokości wypłaconej za poprzedni okres. Wypłata tego składnika już po ustaleniu podstawy wymiaru nie powoduje ponownego jej obliczenia.
Składniki wynagrodzenia mogą być przyznawane za różne okresy, np. miesięczne, kwartalne, roczne. W przypadku omawianym w pytaniu miesięcznym składnikiem wynagrodzenia była premia regulaminowa, która podlegała wliczeniu do podstawy wymiaru świadczenia chorobowego w kwocie wypłaconej pracownikowi za miesiące kalendarzowe, za które wynagrodzenie przyjmuje się do ustalenia tej podstawy. Z kolei składnikiem rocznym jest wynagrodzenie roczne uwzględniane w podstawie wymiaru w wysokości stanowiącej 1/12 kwoty wypłaconej za rok poprzedzający miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy.
Ważne: W razie podjęcia przez zakład pracy decyzji o zaprzestaniu wypłaty składnika wynagrodzenia od określonej daty, podstawę wymiaru świadczenia chorobowego przysługującego za okres od tego dnia ustala się z wyłączeniem tego składnika. |
Zasada ta nie ma zastosowania w przypadku, gdy zlikwidowany składnik został włączony w całości lub w części do innego albo zamieniony na inny składnik wynagrodzenia.
Z taką właśnie sytuacją mamy do czynienia w pytaniu. Regulamin wynagradzania obowiązujący w firmie do 31 grudnia 2019 r. przewidywał wypłatę premii regulaminowej i wynagrodzenia rocznego. Obydwa te składniki były zmniejszane za okresy absencji chorobowej i podlegały uwzględnieniu w podstawie wymiaru świadczeń chorobowych. Od 1 stycznia 2020 r. nastąpiła zmiana regulaminu polegająca na całkowitej likwidacji premii regulaminowej oraz włączeniu 1/12 części wynagrodzenia rocznego do płacy zasadniczej. Spowodowało to konieczność wyłączenia premii z podstawy wymiaru świadczeń przysługujących od 1 stycznia br. Nagroda roczna nadal podlega wliczeniu do tej podstawy, z tym że w kwotach przypadających na miesiące roku poprzedzającego niezdolność do pracy, które zostały przyjęte do jej obliczenia.
Przykład |
Do 31 grudnia 2019 r. pracownik otrzymywał wynagrodzenie zasadnicze (3.400 zł), premię regulaminową w wysokości 15% płacy zasadniczej oraz dodatkowe wynagrodzenie roczne ustalane w wysokości 8,5% sumy wynagrodzeń uzyskanych w roku kalendarzowym, za który przysługuje (wypłacane za dany rok w marcu następnego roku). Dodatkowe wynagrodzenie roczne za 2019 r. w wysokości 3.468 zł wypłacono 6 marca 2020 r.
Od 1 stycznia 2020 r. premia regulaminowa uległa likwidacji, a 1/12 część (3.468 zł : 12 = 289 zł) dodatkowego wynagrodzenia rocznego wliczono do płacy zasadniczej, która od tego dnia wynosi 3.689 zł (3.400 zł + 289 zł).
Pracownik był niezdolny do pracy z powodu choroby od 2 do 6 marca 2020 r. (5 dni). Podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres od marca 2019 r. do lutego 2020 r. wraz z dodatkowym wynagrodzeniem rocznym za 2019 r. w kwotach przypadających na miesiące od marca do grudnia 2019 r. (wynagrodzenie za styczeń i luty 2020 r. zawiera już część tego wynagrodzenia). Podstawa wymiaru wynagrodzenia chorobowego wynosi 3.183,23 zł, zgodnie z wyliczeniem:
W podstawie wymiaru wynagrodzenia chorobowego pracodawca nie uwzględnił zlikwidowanej premii regulaminowej.
2) Czy w okolicznościach wskazanych w pytaniu 1 należy przeliczyć podstawę wymiaru zasiłku macierzyńskiego pracownicy przebywającej od sierpnia 2019 r. na urlopach związanych z rodzicielstwem?
Tak. Po zmianie od 1 stycznia 2020 r. regulaminu wynagradzania pracodawca powinien przeliczyć podstawy wymiaru świadczeń chorobowych pracownikom, których niezdolność do pracy powstała przed 1 stycznia 2020 r. i trwała/trwa nadal po 31 grudnia 2019 r. Przeliczenie to polega na wyłączeniu z podstawy wymiaru premii regulaminowej.
Przykład |
Przyjmujemy założenia z pytania oraz że pracownica od 21 sierpnia 2019 r. do 18 sierpnia 2020 r. przebywa na urlopach związanych z rodzicielstwem i pobiera z tego tytułu zasiłek macierzyński. Podstawę wymiaru tego zasiłku:
|