W lipcu 2016 r. komornik wydał postanowienie o nieściągalności wierzytelności, którą wykazałem w przychodach 2015 r. Podstawą wydania tego postanowienia był brak majątku dłużnika na zaspokojenie wierzytelności. Jak ująć to zdarzenie w księdze podatkowej?
Rozliczenie skutków nieściągalności wierzytelności zależy od tego, czy podatnik w związku z prawdopodobieństwem jej nieuzyskania dokonał odpisu aktualizującego.
Przychód z działalności gospodarczej powstaje generalnie z chwilą sprzedaży (wydania) rzeczy czy wykonania usługi (por. art. 14 ust. 1c ustawy o pdof). Podatnik powinien wykazać go w księdze podatkowej - w kolumnie 7 "Wartość sprzedanych towarów i usług" lub 8 "Pozostałe przychody", w zależności od tego, czego dotyczył.
Ponieważ w pytaniu nie wskazano, że nieściągalna należność została wcześniej objęta odpisem aktualizującym, można założyć, że odpis nie został utworzony. W takim przypadku zastosowanie znajdzie art. 23 ust. 1 pkt 20 ustawy o pdof, z którego wynika, że nieściągalne wierzytelności mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, jeśli uprzednio na podstawie art. 14 ustawy zostały zarachowane jako przychody należne, a ich nieściągalność została udokumentowana zgodnie z art. 23 ust. 2 ustawy, tj. m.in. postanowieniem o nieściągalności, uznanym przez wierzyciela jako odpowiadające stanowi faktycznemu, wydanym przez organ postępowania egzekucyjnego. Zatem w omawianym przypadku podatnik na podstawie postanowienia o nieściągalności wierzytelności otrzymanego od komornika może zaliczyć ją do kosztów uzyskania przychodów, wpisując ją w księdze w kolumnie 13 "Pozostałe wydatki".
Trzeba jednak wskazać, że podatnicy prowadzący księgę podatkową mogą ujmować w kosztach uzyskania przychodów odpisy aktualizujące wartość należności, jeśli spełnione są warunki określone w art. 23 ust. 1 pkt 21 ustawy o pdof. Podatnik mógł więc odnieść odpis aktualizujący do kosztów uzyskania przychodów, jeżeli:
1) należność była uprzednio zaliczona do przychodów należnych, a więc zaewidencjonowana w księdze w kolumnie 7 lub kolumnie 8,
2) odpisu aktualizującego należność dokonano z uwzględnieniem przesłanek wynikających z ustawy o rachunkowości - są one określone w art. 35b ust. 1 tej ustawy; zgodnie z tym przepisem odpis aktualizujący należność tworzy się uwzględniając stopień prawdopodobieństwa jej zapłaty, w odniesieniu m.in. do należności kwestionowanych przez dłużników oraz z których zapłatą dłużnik zalega, a według oceny sytuacji majątkowej i finansowej dłużnika spłata należności w umownej kwocie nie jest prawdopodobna,
3) uprawdopodobniono nieściągalność należności w sposób określony w art. 23 ust. 3 ustawy o pdof, tj. m.in. gdy:
Odpis aktualizujący należności ujmuje się w kolumnie 13 księgi podatkowej. Jeśli więc podatnik wpisał do księgi odpis aktualizujący wartość należności, otrzymanie od komornika postanowienia o nieściągalności należności skutkować będzie:
|
Przykład Podatnik prowadzący księgę podatkową w 2015 r. sprzedał towary o wartości 15.000 zł netto (podatnik jest VAT-owcem). Na podstawie wystawionej faktury wykazał w księdze podatkowej przychód należny, ujmując go w kolumnie 7 "Wartość sprzedanych towarów i usług". Ponieważ kontrahent nie zapłacił należności w terminie, podatnik skierował sprawę do sądu.
Podatnik nie dokonał odpisu aktualizującego wartości należności. Na podstawie postanowienia o nieściągalności wierzytelności, otrzymanego od komornika, wpisał kwotę 15.000 zł w kolumnie 13 księgi "Pozostałe wydatki".
Na podstawie prawomocnego orzeczenia sądu zasądzającego wierzytelność, po skierowaniu sprawy na drogę postępowania egzekucyjnego podatnik ujął w księdze odpis aktualizujący w kwocie 15.000 zł, wpisując go kolumnie 13. Z kolei na podstawie postanowienia o nieściągalności wierzytelności, otrzymanego od komornika, ujął kwotę 15.000 zł w kolumnie 13 księgi. Jednocześnie rozwiązał odpis, ujmując kwotę 15.000 zł w kolumnie 8 "Pozostałe przychody". |
| ||||||||||||
|
||||||||||||
