Osoba fizyczna zarejestrowała działalność gospodarczą od 1 marca 2013 r., z tym że faktycznie podjęła jej prowadzenie od połowy tego miesiąca. Czy z tytułu prowadzonej działalności podlega ubezpieczeniom już od 1 marca?
Osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą obowiązkowo podlegają ubezpieczeniom społecznym od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej. W tym też okresie osoby te podlegają obowiązkowo ubezpieczeniu zdrowotnemu. Tak wynika z art. 13 pkt 4 ustawy o sus i art. 69 ust. 1 ustawy zdrowotnej.
Czasowe granice prowadzenia działalności gospodarczej oraz podlegania z tego tytułu obowiązkowi ubezpieczeń, co do zasady, wyznacza wpis do ewidencji działalności gospodarczej. Przy czym przez podjęcie działalności gospodarczej w rozumieniu wskazanych przepisów należy rozumieć faktyczne rozpoczęcie jej wykonywania (prowadzenia), które w rzeczywistości może, ale nie musi zbiegać się z datą wskazaną w ewidencji. Ma to istotne znaczenie dla powstania obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, gdyż art. 13 pkt 4 ww. ustawy nie odsyła do okresu, w którym działalność gospodarcza była zaewidencjonowana (zarejestrowana), ale posługuje się pojęciem rozpoczęcia i zaprzestania jej wykonywania. Potwierdzał to m.in. Sąd Apelacyjny w Szczecinie w wyroku z dnia 13 września 2012 r. (sygn. akt III AUa 332/12) podkreślając, że istnienie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej nie przesądza o faktycznym prowadzeniu tej działalności.
Czynności przed rozpoczęciem działalności
W praktyce sporna bywa ocena, jak potraktować czynności przygotowawcze do podjęcia faktycznych działań gospodarczych. Niejasne jest bowiem, czy można je już uznać za rozpoczęcie działalności gospodarczej skutkujące powstaniem obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. W orzecznictwie sądowym wyrażono pogląd, że podejmowanie czynności przygotowawczych polegających na poszukiwaniu kontrahentów umowy obejmującej zakres działań określony we wpisie do ewidencji oraz gotowość do podjęcia tych działań nie stanowią rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej w rozumieniu art. 13 pkt 4 ustawy o sus, jeżeli nie doprowadziły do faktycznego jej uruchomienia. Tak wskazano w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 18 października 2011 r. (sygn. akt II UK 51/11, OSNP 2012/21-22/267). Sąd Najwyższy uznał więc, że takie działania, jak: poszukiwanie klientów, zamieszczanie ogłoszeń w prasie, czy załatwianie spraw urzędowych można uznać, za rozpoczęcie działalności gospodarczej tylko w sytuacji, w której w ostateczności doprowadziły one do podjęcia czynności należących do zakresu działalności wynikającej z wpisu do ewidencji. A więc tylko wtedy, gdy doszło do faktycznego uruchomienia tej działalności. Natomiast, jeśli czynności te nie doprowadziły do uruchomienia planowanej działalności, to nie stanowią one o rozpoczęciu wykonywania działalności gospodarczej w rozumieniu art. 13 pkt 4 ustawy o sus. Potwierdzał to Sąd Najwyższy również w uzasadnieniu wyroku z dnia 15 lutego 2012 r. (sygn. akt I UK 280/11, OSNP 2013/1-2/20) stwierdzając, że czynności przygotowawcze zmierzające bezpośrednio i wprost do rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej mogą być uznane już za jej wykonywanie tylko wówczas, gdy prowadzenie tej działalności zostało faktycznie rozpoczęte.
Przygotowanie do kolejnych czynności
Inaczej jest, jeśli działalność gospodarcza została już rozpoczęta i była wykonywana przez przedsiębiorcę. Otóż jeśli przedsiębiorca, który rozpoczął działalność firmy przez pewien czas nie wykonuje czynności usługowych lub produkcyjnych będących przedmiotem tej działalności, lecz oczekuje na uzyskanie zamówień, czy podejmuje różnego rodzaju przygotowania do rozpoczęcia usług, to uznać należy, że także wówczas podlega ubezpieczeniom. Prowadzenie działalności gospodarczej występuje bowiem zarówno w okresach faktycznego świadczenia usług, jak też w okresach wykonywania innych czynności związanych z tą działalnością - takich jak w np. poszukiwanie nowych klientów, zamieszczanie ogłoszeń, czy kupowanie materiałów. Wszystkie te czynności pozostają bowiem w ścisłym związku z działalnością gospodarczą, gdyż zmierzają do stworzenia właściwych warunków do jej wykonywania. Tak też wskazywały sądy rozpoznające spory przedsiębiorców z ZUS. Podobnie też stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 30 listopada 2005 r. (sygn. akt I UK 95/05, OSNP 2006/19-20/311) wyjaśniając, iż dla charakteru działalności gospodarczej bez znaczenia są ewentualne przerwy w faktycznym wykonywaniu działalności, już po jej uruchomieniu. Z kolei w uzasadnieniu wyroku z dnia 25 listopada 2005 r. (sygn. akt I UK 80/05, OSNP 2006/19-20/309) stwierdził, że wykonywanie działalności gospodarczej obejmuje nie tylko faktyczne wykonywanie czynności należących do zakresu tej działalności, lecz także czynności zmierzających do zaistnienia takich czynności gospodarczych (czynności przygotowawcze), gdyż pozostają one w ścisłym związku z działalnością usługową.
| ||||||||||||
|
||||||||||||
