Nasza firma zajmuje się zbieraniem surowców wtórnych, m.in. makulatury, a następnie po dokonaniu segregacji ich sprzedażą do recyklera. W związku z bardzo niską obecnie ceną makulatury jesteśmy zmuszeni pobierać opłaty od dostawców za ten surowiec, aby pokryć koszty odbioru. Do tej pory to nasza firma płaciła dostawcom zgodnie z ustaloną ceną na podstawie wystawionych przez nich faktur. Przyjęcie dostawy księgowaliśmy w księdze podatkowej na podstawie tych faktur w kolumnie 10 "Zakup towarów handlowych i materiałów wg cen zakupu". Jak teraz dokonywać zapisu w księdze dotyczącego przyjęcia makulatury (towaru handlowego), skoro nie ponosimy kosztu zakupu i w związku z tym nie mamy faktur od dostawców? Jak księgować pobierane od dostawców opłaty?
W myśl art. 22 ust. 1 ustawy o pdof (Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy o pdof. Jedną z koniecznych przesłanek wynikających z art. 22 ustawy o pdof jest więc wymóg faktycznego poniesienia kosztu. Zgodnie z objaśnieniami stanowiącymi załącznik do rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. z 2019 r. poz. 2544 ze zm.) kolumna 10 księgi jest przeznaczona do wpisywania zakupu materiałów oraz towarów handlowych według cen zakupu. Skoro firma zajmująca się zbieraniem makulatury i jej odsprzedażą nie ponosi w rzeczywistości kosztu zakupu tej makulatury, nie dokonuje zapisu w kolumnie 10 księgi "Zakup towarów handlowych i materiałów wg cen zakupu". Pozyskiwaną makulaturę może natomiast objąć inną ewidencją, np. zaprowadzoną w kolumnie 17 księgi "Uwagi".
Z pytania wynika także, że firma ponosi koszty odbioru makulatury. Koszty te naszym zdaniem należy wpisywać w kolumnie 11 księgi "Koszty uboczne zakupu". W kolumnie tej ujmuje się bowiem koszty uboczne związane z zakupem, np. koszty dotyczące transportu, załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze. Wystąpi więc nietypowa sytuacja, w której koszty zakupu towarów wynoszą 0, a istnieją koszty uboczne zakupu, tj. koszty odbioru towarów.
Na pokrycie tych kosztów firma pobiera opłatę od dostawców. Należy wskazać, że opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii. Zaś przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów. Jednak nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów czy wykonanie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, bowiem aby dana czynność była opodatkowana VAT, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem VAT. W sytuacji, o której mowa w pytaniu - naszym zdaniem - firma otrzymująca zapłatę od dostawców surowców wtórnych za ich przyjęcie wykonuje na ich rzecz usługę (przyjęcie odpadów). Usługa ta powinna być, co do zasady, udokumentowana fakturą. Na jej podstawie pobraną od dostawców należność za usługę należy ująć w księdze po stronie przychodów - naszym zdaniem w kolumnie 8 księgi "Pozostałe przychody" jako niezwiązaną stricte z podstawową wykonywaną działalnością gospodarczą, jaką jest odsprzedaż surowców wtórnych.
| ||||||||||||
|
||||||||||||
