Podatnicy podatku od nieruchomości powinni śledzić podejmowane przez ich gminy uchwały w zakresie tego podatku. Na ich podstawie, w odniesieniu do niektórych nieruchomości, mogą skorzystać ze zwolnienia w tym podatku. Gminy często sięgają po ten instrument, by zachęcić przedsiębiorców np. do dokonywania określonych inwestycji.
Ustawowe zwolnienia w podatku
Podatek od nieruchomości obciąża właścicieli, posiadaczy samoistnych nieruchomości oraz użytkowników wieczystych gruntów. Zasady opłacania tego podatku reguluje ustawa o podatkach i opłatach lokalnych oraz uchwały właściwych rad gmin bądź miast. Wspomniana ustawa zawiera katalog zwolnień podmiotowych i przedmiotowych w zakresie obowiązku opłacania podatku od nieruchomości. Przykładowo takiemu zwolnieniu podlegają nieruchomości lub ich części zajęte na potrzeby prowadzenia przez stowarzyszenia statutowej działalności wśród dzieci i młodzieży w zakresie oświaty, wychowania, nauki i techniki, kultury fizycznej i sportu, z wyjątkiem wykorzystywanych do prowadzenia działalności gospodarczej.
W związku z tym, iż wpływy z tzw. podatków i opłat lokalnych (w tym z podatku od nieruchomości) stanowią dochód budżetu gminy bądź miasta, w niektórych przypadkach gminy mogą liczyć na zwrot utraconych z tytułu zwolnień dochodów. Takim przykładem jest zwolnienie z omawianego podatku przedsiębiorców o statusie centrum badawczo-rozwojowego uzyskanym na zasadach określonych w przepisach o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej, w odniesieniu do przedmiotów opodatkowania zajętych na cele prowadzonych badań i prac rozwojowych. W takim przypadku jednostkom samorządu terytorialnego przysługuje z budżetu państwa zwrot utraconych dochodów za przedmioty opodatkowania, które podlegają opodatkowaniu i nie są z niego zwolnione na podstawie innych przepisów niniejszej ustawy.
Gminy uchwalają tylko zwolnienia przedmiotowe
Podane zwolnienia należą do kategorii zwolnień ustawowych. Jednakże na mocy art. 7 ust. 3 powołanej ustawy wprowadzono uprawnienia dla gmin w zakresie ustalania przez nie zwolnień w tym podatku odnośnie nieruchomości położonych na ich terenie. Powołany przepis stanowi, że rada gminy, w drodze uchwały, może wprowadzić inne zwolnienia przedmiotowe.
Zwolnienia ustawowe dzielą się na przedmiotowe i dotyczą np. budynków gospodarczych służących działalności leśnej lub rybackiej oraz na podmiotowe, np. obejmujące uczelnie. W niektórych sytuacjach zwolnienia mogą mieć też charakter mieszany.
Natomiast zwolnienia wprowadzane przez gminy mogą mieć charakter tylko przedmiotowy. Taka dyspozycja została zawarta bezpośrednio w art. 7 ust. 3 powołanej ustawy. Jak czytamy w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 3 kwietnia 2012 r., sygn. akt I SA/Gl 1026/11: "Zawarte w art. 7 ust. 3 u.p.o.l. sformułowanie ‹‹inne zwolnienia przedmiotowe›› może dotyczyć tylko i wyłącznie przedmiotu, a więc nieruchomości wykorzystywanych do różnego rodzaju działalności. Przy czym przedmiot winien być tak określony, żeby nie była możliwa identyfikacja konkretnego podatnika. Oznacza to, że cechy przedmiotu muszą zostać określone w przepisie w ten sposób, żeby dotyczyły potencjalnie/hipotetycznie nieoznaczonego indywidualnie podatnika". Niedopuszczalne jest również wprowadzanie zwolnień o charakterze przedmiotowo-podmiotowym. Gdy z wprowadzonego zwolnienia można bezpośrednio wywieść, kto podlega zwolnieniu, a nie wyłącznie, jaki przedmiot jest tym zwolnieniem objęty, przyjmuje się, że zwolnienie jest niedopuszczalne, bowiem narusza obowiązujące przepisy. Przykładowo zawarcie w uchwale rady gminy sformułowania, iż zwolnieniu od podatku podlegają wszystkie budynki i grunty, które są wykorzystywane przez przedsiębiorców wykonujących działalność handlową, jest niedopuszczalne. Mamy tu bowiem do czynienia z określeniem podmiotu (przedsiębiorca prowadzący działalność handlową).
Zwolnienie a ulga w podatku
Trzeba również zwrócić uwagę, iż na mocy powołanego art. 7 ust. 3, gminy mają prawo do wprowadzania na swoim terenie zwolnień w podatku od nieruchomości, a nie ulg. Zwolnienie i ulga to dwie różne instytucje występujące w konstrukcji prawnej podatku.
Zwolnienie oznacza "definitywne wyłączenie określonych przepisami podmiotów lub przedmiotów spod opodatkowania", podczas gdy ulgi oznaczają "zmniejszenie rozmiarów uiszczanego podatku". W przypadku ulgi podatkowej ustawodawca nie rezygnuje z opodatkowania, gdyż jego zamiarem jest tylko i wyłącznie redukcja obciążenia podatkowego, tj. zmniejszenie rozmiarów płaconego podatku. Ustanowienie ulg podatkowych może nastąpić wyłącznie w drodze ustawy, a nie uchwały organu jednostki samorządu terytorialnego. Dlatego też za niedozwoloną ulgę w podatku od nieruchomości należy uznać ustalenie przez radę gminy zwolnienia z omawianego podatku przez okres trzech pierwszych miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego, budynku związanego z prowadzeniem nowo rozpoczynanej działalności gospodarczej.
Prawidłowe zwolnienia
Rada gminy może wprowadzić jedynie zwolnienia określonych przedmiotów opodatkowania, takich jak: grunt, budynek, budowla, lokal. Zwolnienia w podatku od nieruchomości ustanowione na podstawie uchwały rady gminy są generalne i przysługują wszystkim podmiotom, których nieruchomości spełniają warunki zawarte w postanowieniach uchwały.
Co istotne, korzystając ze zwolnienia uprawnione podmioty nie muszą składać żadnych wniosków w tym zakresie. Są natomiast zobowiązane składać w obowiązujących je terminach deklaracje lub informacje na podatek od nieruchomości. Przykładem prawidłowego zapisu w uchwale rady miasta dotyczącego zwolnienia przedmiotowego jest zwolnienie z podatku od nieruchomości budynków lub ich części, w których zakończony został remont elewacji, gdzie na przeprowadzenie remontu wydana została decyzja przez właściwy organ lub przeprowadzenie prac remontowych zostało zgłoszone do właściwego organu zgodnie z przepisami Prawa budowlanego.
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 12.01.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2010 r. nr 95, poz. 613 ze zm.)
| ||||||||||||
|
||||||||||||
