Podatnik wynajmuje w ramach najmu prywatnego nieruchomość spółce cywilnej, w której jest wspólnikiem. U tego wspólnika (właściciela nieruchomości), w ramach udziału w spółce, czynsz najmu nie jest zaliczany do kosztów uzyskania przychodów. Jak zatem ww. wydatek ująć w podatkowej księdze przychodów i rozchodów, skoro w części nie jest on kosztem podatkowym? Od jakiej kwoty rozliczyć VAT?
Spółka cywilna nie jest podatnikiem podatku dochodowego - podatnikami są tu wspólnicy tej spółki. Przychody z udziału w takiej spółce u każdego podatnika (wspólnika) określa się proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku (udziału). W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku (udziału) są równe. Zasadę tę stosuje się odpowiednio do rozliczania kosztów uzyskania przychodów, wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów i strat, a także ulg podatkowych związanych z prowadzoną działalnością w formie spółki niebędącej osobą prawną. Tak wynika z art. 8 ust. 1 i 2 ustawy o PDOF.
Natomiast na temat podatkowego rozliczania usług świadczonych przez wspólnika na rzecz spółki cywilnej pisaliśmy m.in. w Biuletynie Informacyjnym nr 5 z 10 lutego br. Przypomnijmy, że zgodnie z obecnym stanowiskiem organów podatkowych, wydatki, w części przypadającej na wspólnika spółki cywilnej wynajmującego nieruchomość, nie stanowią dla niego kosztów uzyskania przychodów (jako świadczenie dla samego siebie). Co jednak istotne - podobnie organy podatkowe wyjaśniają co do rozliczenia przychodów podatkowych.
Zatem w świetle obecnego stanowiska organów podatkowych, w części, w jakiej czynsz najmu nieruchomości przypada na wspólnika spółki cywilnej będącego właścicielem nieruchomości (wynajmującego), nie wykazuje on przychodu podatkowego (tu: w ramach najmu prywatnego) ani kosztu podatkowego (tu: w ramach udziału w spółce cywilnej).
Zasady prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (dalej: PKPiR) określa rozporządzenie Ministra Finansów z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. z 2017 r. poz. 728 ze zm.). Z § 2 ust. 1 ww. rozporządzenia wynika, że PKPiR prowadzi m.in. spółka cywilna. W PKPiR wpisuje się zatem przychody i koszty dotyczące całej spółki (a nie poszczególnych wspólników). Dopiero po zakończeniu miesiąca (ewentualnie kwartału) podatnicy (wspólnicy) - na podstawie dokonanych wpisów w PKPiR - ustalają przypadający na nich dochód podlegający opodatkowaniu.
Z żadnych przepisów nie wynika jednocześnie, jakich zapisów należy dokonać w PKPiR, gdy dany wydatek może być kosztem podatkowym tylko u jednego wspólnika (lub kilku wspólników) - tak jak w omawianej sytuacji. Najwłaściwsze jest jednak wpisanie - po stronie kosztów podatkowych - całej jego wartości, zamieszczając jednocześnie w kolumnie 17 "Uwagi" stosowną informację. Natomiast ustalenia dochodu podlegającego opodatkowaniu u poszczególnych wspólników należy dokonać odrębnie (poza księgą, statystycznie). Wspólnik - wynajmujący powinien pamiętać, aby z kosztów wyłączyć wartość czynszu najmu nieruchomości (w części przypadającej na niego w ramach udziału w zysku).
Wynajem nieruchomości w ramach tzw. najmu prywatnego jest dla celów VAT uznawany za odpłatne świadczenie usług (wykonywane w ramach działalności gospodarczej). Czynność ta podlega opodatkowaniu VAT na zasadach ogólnych, z możliwością stosowania ustawowych zwolnień z VAT:
1) podmiotowego - ze względu na stosunkowo niskie obroty (do 200.000 zł rocznie - w limicie tym należy uwzględnić obrót z najmu prywatnego i ewentualnie z innej indywidualnej działalności gospodarczej - jeżeli podatnik taką wykonuje),
2) przedmiotowego - jeżeli wynajmowana jest nieruchomość mieszkalna na cele mieszkaniowe (patrz: art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT).
 |
Na ten temat pisaliśmy w Biuletynie Informacyjnym nr 5 z 10.02.2019 r. na str. 12-20 |
Jeżeli w ramach najmu prywatnego podatnik rozlicza VAT (usługa nie jest zwolniona z VAT), podatek od usługi najmu powinien zostać rozliczony od całej wartości usługi (tu: od wartości czynszu najmu). Także faktura powinna opiewać na całą tę wartość. Spółce z kolei będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku wykazanego w tej fakturze na zasadach ogólnych. Nie ma tu znaczenia odmienny sposób rozliczania przez wspólnika (właściciela nieruchomości) przychodów/kosztów dla celów podatku dochodowego. Dla celów VAT bowiem wspólnik prowadzący działalność indywidualną (tu: świadczący usługi najmu) i spółka cywilna to dwa odrębne podmioty.
| ||||||||||||
|
||||||||||||
