Pracodawca zawarł z pracownikiem umowę o podnoszenie kwalifikacji zawodowych, w której zobowiązał go do przepracowania 2 lat po zakończeniu nauki. Pracownik jest zatrudniony na czas określony i umowa o pracę rozwiąże się z upływem okresu na jaki została zawarta. Czy pracownik ma obowiązek proporcjonalnego zwrotu kosztów podnoszenia kwalifikacji zawodowych, gdy do tego czasu nie przepracuje 2 lat, licząc od zakończenia kształcenia?
Pracownikowi, który na polecenie pracodawcy lub za jego zgodą, podnosi kwalifikacje zawodowe wymagane do wykonywania pracy określonego rodzaju, przysługuje zgodnie z art. 1031 § 2 K.p. urlop szkoleniowy oraz zwolnienie z całości lub części dnia pracy na czas niezbędny, aby punktualnie przybyć i uczestniczyć w zajęciach. Związane z tym koszty nie podlegają zwrotowi, niezależnie od tego czy pracownik ukończy podnoszenie kwalifikacji zawodowych oraz bez względu na to, czy będzie pozostawał w zatrudnieniu przez określony czas po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji.
Inaczej jest w przypadku skorzystania przez pracodawcę z możliwości przyznania pracownikowi podnoszącemu kwalifikacje zawodowe dodatkowych świadczeń. Zgodnie z art. 1033 K.p. pracodawca może pokryć za pracownika opłaty za kształcenie, przejazdy, pomoce naukowe, czy koszty zakwaterowania oraz przyznać inne świadczenia bezpośrednio związane z pobieraną przez pracownika nauką. W takim przypadku ma on prawo zawrzeć z pracownikiem umowę określającą prawa i obowiązki stron, w której może zobowiązać pracownika do pozostawania w zatrudnieniu przez pewien okres po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji zawodowych (art. 1034 K.p.). Warto jednak pamiętać, że umowa ta nie może zawierać postanowień mniej korzystnych dla pracownika, niż omawiane przepisy K.p.
Jest to istotna reguła, gdyż przepis art. 1035 K.p. zawiera zamknięty katalog okoliczności uzasadniających żądanie od pracownika proporcjonalnego zwrotu poniesionych kosztów dodatkowych świadczeń, przyznanych w związku z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych. Proporcja ta powinna być ustalana z uwzględnieniem wynikającego z umowy terminu, w którym pracownik powinien pozostawać w zatrudnieniu po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji zawodowych. Warto przy tym pamiętać, że ustawodawca limituje długość okresu, w którym pracownik odpracowuje przyznane mu przez pracodawcę świadczenia dodatkowe. Maksymalnie może on wynosić 3 lata od ukończenia objętego umową kształcenia. Wśród sytuacji, które uzasadniają żądanie od pracownika zwrotu całości lub proporcjonalnej części kwot wydatkowanych na świadczenia fakultatywne związane z podnoszeniem kwalifikacji, przywołany przepis wymienia:
Jedynie wystąpienie któregoś z omawianych wyżej przypadków uzasadnia domaganie się od pracownika zwrotu całości, bądź części kwot wydatkowanych przez pracodawcę na świadczenia fakultatywne, związane z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych przez pracownika. W innych okolicznościach roszczenie pracodawcy nie znajdzie bowiem podstaw w powszechnie obowiązujących przepisach prawa, które jako regulacja szczególna nie mogą być interpretowane rozszerzająco.
|