Facebook

Jak szukać?»

Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Prawo pracy  »  Czas pracy i urlopy  »   Umowa niepełnoetatowca z limitem godzin
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Umowa niepełnoetatowca z limitem godzin

Gazeta Podatkowa nr 87 (1128) z dnia 30.10.2014
Agata Barczewska

Pomocniczy wzór umowy o pracę ma charakter uniwersalny. Pracodawcy mogą go stosować przy zawieraniu każdego rodzaju umowy o pracę, modyfikując jej treść odpowiednio do specyfiki umowy. Przy czym, jeżeli zatrudniają pracownika, który ma pracować w niepełnym etacie, to, niezależnie od konkretnych zapisów co do warunków pracy, muszą rozszerzyć zakres umowy o postanowienie dotyczące tzw. limitu godzin. Jego przekroczenie uprawnia niepełnoetatowca do dodatku jak za nadgodziny.

Dodatek z umowy, a nie z ustawy

Praca ponadwymiarowa zdarza się nie tylko przy zatrudnieniu na pełny etat. Również niepełnoetatowiec musi czasami zostać "po godzinach". Jednak sytuacja pracownika zatrudnionego na część etatu, który pracował dłużej niż to wynika z jego umowy i grafiku, jest inna niż pracownika pełnoetatowego w analogicznej sytuacji. Przekroczenie niepełnego wymiaru czasu pracy określonego w umowie nie oznacza bowiem automatycznie pracy w klasycznych nadgodzinach, o których mowa w art. 151 § 1 K.p. Przepis ten definiuje pracę w nadgodzinach jako pracę przekraczającą obowiązujące pracownika normy czasu pracy lub przedłużony dobowy wymiar czasu pracy. Normy te, potocznie nazywane podstawowymi, to 8 godzin pracy na dobę i przeciętnie 40 godzin pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy. Obowiązują one zdecydowaną większość pracowników i jedynie w odniesieniu do niektórych zatrudnionych (m.in. określonych grup niepełnosprawnych czy pracowników medycznych) są one obniżone. Wyjątkowo, w przypadku stosowania systemu pracy w ruchu ciągłym, Kodeks pracy odchodzi od przeciętnie 40-godzinnej normy tygodniowej na rzecz normy wynoszącej przeciętnie 43 godziny na tydzień. Te obniżone lub, w jednym przypadku, podwyższone normy, są jednak wyjątkiem od zasady obowiązywania norm podstawowych.

Należy podkreślić, że normy podstawowe obejmują w tym samym stopniu pracowników pełnoetatowych, jak i niepełnoetatowych. To, że pracownik zatrudniony na niepełny etat ma niższy wymiar czasu pracy niż pracownik na pełnym etacie, nie oznacza, że obowiązuje go niższa norma czasu pracy. Wymiar czasu pracy i norma czasu pracy nie są pojęciami tożsamymi. Wymiar czasu pracy wynikający z umowy może być zróżnicowany, normy natomiast pozostają bez zmian. Bez względu więc na to, czy pracownik zatrudniony w ramach niepełnego etatu pracuje np. po 4 czy 5 godzin na dobę, jego norma dobowa wynosi zasadniczo 8 godzin. Ma to swoje konsekwencje w zakresie nabywania prawa do dodatku za nadgodziny przez pracowników niepełnoetatowych.

Prawdziwe nadgodziny po pełnej dniówce

Zgodnie z kodeksowymi regulacjami, nadgodziny występują dopiero po przekroczeniu norm czasu pracy obowiązujących pracownika lub przedłużonego wymiaru dobowego. Jak już wspomniano, normy te, bez względu na wymiar etatu, są takie same i wynoszą 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin pracy na tydzień (chyba że danego pracownika obejmują normy odrębne). Oznacza to, że "prawdziwe" nadgodziny w ujęciu kodeksowym występują dopiero po przekroczeniu tych norm albo ewentualnie wydłużonego wymiaru dobowego. W konsekwencji takie klasyczne nadgodziny bardzo rzadko mają miejsce przy pracy na część etatu. Nie oznacza to jednak, że niepełnoetatowcy zostali pozbawieni jakiejkolwiek rekompensaty za pracę powyżej wymiaru czasu pracy ustalonego w ich umowach. Ochronę pracowników niepełnoetatowych przed bezpłatną pracą powyżej ich wymiaru etatu zapewnia właśnie ustalenie tzw. limitu godzin.

Limit najlepiej wypośrodkować

W umowie o pracę niepełnoetatowca strony muszą obowiązkowo określić liczbę godzin ponad określony w umowie wymiar czasu pracy, których przekroczenie uprawnia pracownika do, oprócz normalnego wynagrodzenia, dodatku do wynagrodzenia jak za nadgodziny (art. 151 § 5 K.p.). Wymóg wprowadzenia takiego zapisu ma na celu zrekompensowanie niepełnoetatowcowi pracy ponad jego wymiar czasu pracy, która w sensie ścisłym nie jest pracą nadliczbową. Dlatego strony muszą wskazać w umowie tzw. limit godzin, którego przekroczenie będzie uprawniało do dodatku jak za nadgodziny. Należy podkreślić, że wprowadzenie prawa do takiego dodatku nie oznacza, że pracownik zatrudniony na część etatu, który przekracza swój wymiar czasu pracy, świadczy pracę w nadgodzinach. Te występują dopiero po przekroczeniu 8. godziny pracy na dobę i przeciętnie 40 godzin na tydzień w przyjętym okresie rozliczeniowym.

Kodeks pracy nie wskazuje, w jaki sposób dokonać ustalenia limitu godzin dla niepełnoetatowca. Jednak określenie go na poziomie ogólnych norm czasu pracy, np. przez zapis, że prawo do dodatku powstaje po przekroczeniu 8 godzin pracy na dobę i przeciętnie 40 na tydzień jest bezcelowe. W takim przypadku prawo do rekompensaty za nadgodziny powstaje bowiem z mocy samego prawa, bez konieczności wprowadzania dodatkowych ustaleń umownych. Dlatego wspomniany limit powinien zostać ustalony poniżej podstawowych norm czasu pracy, a powyżej niepełnego wymiaru etatu wynikającego z umowy niepełnoetatowca. Metody wyznaczenia limitu mogą być różne - przez odniesienie go do wymiaru dobowego pracownika, wielkości etatu czy średniotygodniowego wymiaru czasu pracy (patrz przykład).

Przykład

Pracownik został zatrudniony na 5/8 etatu w podstawowych normach czasu pracy, w ramach rozkładu czasu pracy, który przewiduje pracę po 5 godzin na dobę przez 5 dni w tygodniu. Określenie limitu godzin ponadwymiarowych, za które przysługuje wynagrodzenie jak za godziny nadliczbowe, może nastąpić poprzez ustalenie, że:

  • dodatek jak za pracę nadliczbową będzie wypłacany po przekroczeniu 7 godzin na dobę (rozwiązanie korzystne przy sztywnym rozkładzie czasu pracy) lub
     
  • dodatek jak za pracę nadliczbową będzie wypłacany po przekroczeniu przeciętnie w tygodniu 35 godzin lub
     
  • dodatek jak za pracę nadliczbową będzie wypłacany po przekroczeniu wymiaru czasu pracy wynoszącego 5/8 etatu.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.)

Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Czas pracy i urlopy - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • dopasowania reklam w serwisach społecznościowych,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych oraz do śledzenia użytkowników, kliknięć i konwersji wyświetlanych reklam.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - dopasowania reklam w serwisach społecznościowych,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych oraz do śledzenia użytkowników, kliknięć i konwersji wyświetlanych reklam w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.