Mój dłużnik, który mimo upływu terminu nie spłacił należności, miał odziedziczyć spadek po swoim ojcu. Wcześniej egzekucja komornicza wszczęta z mojego wniosku okazała się bezskuteczna z uwagi na brak majątku dłużnika. Liczyłem, że po otrzymaniu spadku będę mógł w końcu odzyskać należne mi pieniądze. Okazało się jednak, że dłużnik zdecydował się spadek odrzucić. Jest to dla mnie niezrozumiałe, bo z tego co wiem, majątek ojca dłużnika był spory. Podobno nikt nie może zostać zmuszony do przyjęcia spadku, nawet osoba zadłużona. Czy mam zatem prawo w jakimś trybie zakwestionować decyzję dłużnika?
Nikt nie może być zmuszony do przyjęcia spadku, niezależnie od wartości spadku czy stanu własnego majątku (np. sporego zadłużenia). Decyzja o dziedziczeniu ostatecznie należy zatem do spadkobiercy powołanego do spadku (z mocy ustawy czy w testamencie). Ma on wskazany w przepisach termin, w którym może złożyć oświadczenie o przyjęciu bądź odrzuceniu spadku. Może to zrobić w ciągu 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o tytule swojego powołania do spadku (czyli najczęściej z chwilą powzięcia decyzji o śmierci spadkodawcy). Nie oznacza to jednak, że w szczególnych przypadkach wierzycielowi spadkobiercy nie przysługują pewne środki służące ochronie jego uzasadnionych interesów.
W myśl art. 1024 § 1 Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2019 r. poz. 1145 ze zm.), jeżeli spadkobierca odrzucił spadek z pokrzywdzeniem wierzycieli, każdy z wierzycieli, którego wierzytelność istniała w chwili odrzucenia spadku, może żądać, aby odrzucenie spadku zostało uznane za bezskuteczne w stosunku do niego. Stosuje się wówczas przepisy o ochronie wierzycieli w razie niewypłacalności dłużnika. Uznania odrzucenia spadku za bezskuteczne można żądać w ciągu 6 miesięcy od chwili powzięcia wiadomości o odrzuceniu spadku, lecz nie później niż przed upływem 3 lat od odrzucenia spadku.
Istotne jest, aby w chwili odrzucenia spadku dłużnik był już niewypłacalny. Konieczne jest zatem udowodnienie, że majątek dłużnika nie wystarcza na spłacenie jego wierzytelności, a na skutek złożonego przez dłużnika oświadczenia (o odrzuceniu spadku) nie może on także dochodzić swych należności ze spadku. Gdyby spadek został przyjęty, wierzyciel miałby z czego dokonać egzekucji.
Jeśli dojdzie do uznania bezskuteczności oświadczenia spadkobiercy, wówczas odrzucenie spadku staje się bezskuteczne wobec konkretnego wierzyciela, ale nie podważa to porządku dziedziczenia wynikającego z odrzucenia spadku. Z drugiej strony ingeruje w tę sferę, pozbawiając faktycznego spadkobiercę niektórych praw, które ten nabył w wyniku dziedziczenia.
Odrzucenie spadku przez zadłużonego spadkobiercę może zostać zakwestionowane.
| ||||||||||||
|
||||||||||||
