Wynagrodzenie za miesiąc, w którym pracownik chorował i otrzymał podwyżkę

1) Wynagrodzenie pełnoetatowego pracownika do 9 marca br. wynosiło 5.000 zł, a od 10 marca br. wzrosło do 6.000 zł. W okresie od 6 do 11 marca br. pracownik chorował, zachowując prawo do wynagrodzenia chorobowego, natomiast 17 marca br. wykonywał pracę w godzinach nadliczbowych. Jak należało obliczyć wynagrodzenie za przepracowaną część miesiąca?

Jeżeli za czas absencji chorobowej pracownik otrzymuje wynagrodzenie chorobowe (art. 92 K.p.) lub zasiłek chorobowy na podstawie ustawy zasiłkowej, należne mu wynagrodzenie za przepracowaną część miesiąca, dalej zwane wynagrodzeniem częściowym, oblicza się według § 11 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy... (Dz. U. z 2017 r. poz. 927), dalej rozporządzenia o wynagrodzeniu. Zatem:

• miesięczną stawkę wynagrodzenia (w stałej wysokości) dzieli się przez 30, następnie
• otrzymaną stawkę dzienną mnoży się przez liczbę dni wskazanych w zaświadczeniu lekarskim o czasowej niezdolności pracownika do pracy wskutek choroby, dalej
• uzyskaną kwotę odejmuje się od wynagrodzenia przysługującego za cały miesiąc.

W sytuacji podwyższenia wysokości wynagrodzenia pracownika w trakcie miesiąca "miesięczna stawka wynagrodzenia", o jakiej mowa w myślniku pierwszym, wymaga osobnego obliczenia. W tym celu można posłużyć się wytycznymi Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej zawartymi w odpowiedzi z 5 stycznia 2024 r. na pytanie naszego Wydawnictwa. Resort stwierdził w niej, że: "(...) jeżeli w trakcie miesiąca następuje zmiana wynagrodzenia w stawce miesięcznej o charakterze stałym, to w celu ustalenia należności za cały miesiąc należy obliczyć kwoty za dwie jego części - przed i po zmianie, a następnie je zsumować - jest to wysokość należna pracownikowi w danym miesiącu. (...)".

Z uwagi na brak odrębnych przepisów, według których oblicza się stałe wynagrodzenie przed i po podwyżce, stosuje się § 12 rozporządzenia o wynagrodzeniu w części dotyczącej stawki godzinowej. Uzyskuje się ją poprzez podzielenie miesięcznej stawki wynagrodzenia przez liczbę godzin przypadających do przepracowania w danym miesiącu, czyli tzw. nominał (por. odpowiedź MPiPS z 24 października 2014 r. na pytanie naszego Wydawnictwa). Stawkę godzinową mnoży się przez liczbę godzin przepracowanych podczas jej obowiązywania, a następnie sumuje otrzymane wyniki (por. pismo GIP z 6 kwietnia 2009 r. dotyczące obliczania wynagrodzenia po zmianie wymiaru czasu pracy w ciągu miesiąca, znak GPP-471-4560-24/09/PE/RP).

Przyjmujemy dane z pytania, a także zakładamy, że pracownik jest objęty podstawowym systemem czasu pracy i pracuje w organizacji od poniedziałku do piątku. Nominalny wymiar czasu pracy w marcu br. wynosił 168 godzin. Wynagrodzenie za przepracowaną część marca br. wyniosło 4.694,60 zł, zgodnie z wyliczeniem:

• kwota wynagrodzenia za okres przed podwyżką: 5.000 zł : 168 godz. = 29,76 zł; 29,76 zł x 40 godz. (5 dni pracy x 8 godz.) = 1.190,40 zł,
• kwota wynagrodzenia za okres po podwyżce: 6.000 zł : 168 godz. = 35,71 zł; 35,71 zł x 128 godz. (16 dni pracy x 8 godz.) = 4.570,88 zł,
• kwota obniżenia za czas choroby: 5.000 zł : 30 = 166,67 zł; 6.000 zł : 30 = 200 zł; (166,67 zł x 4 dni) + (200 zł x 2 dni) = 1.066,68 zł,
• wynagrodzenie za przepracowaną część marca br.: (1.190,40 zł + 4.570,88 zł) - 1.066,68 zł = 4.694,60 zł.

Pracownik powinien był otrzymać także wynagrodzenie chorobowe oraz wynagrodzenie za godziny nadliczbowe.

2) W jaki sposób należało ustalić stawkę godzinową dla rozliczenia nadgodzin, o których mowa w pytaniu 1?

Rekompensata finansowa za każdą godzinę nadliczbową obejmuje normalne wynagrodzenie i dodatek w wysokości odpowiednio 50% lub 100% wynagrodzenia (adekwatnie do pory i dnia wykonywania nadgodzin). Normalne wynagrodzenie stanowi sumę składników, jakie pracownik otrzymuje stale i systematycznie, w zwykłych warunkach i terminach wypłat, bez względu na ich nazwę (por. uchwała składu 7 sędziów SN z 30 grudnia 1986 r., sygn. akt III PZP 42/86, OSNC 1987/8/106 i wyrok SN z 22 czerwca 2011 r., sygn. akt II PK 3/11). Oblicza się je, dzieląc uzyskaną sumę przez nominał w danym miesiącu, a nie przez liczbę faktycznie przepracowanych godzin (por. powołane wcześniej stanowisko MPiPS z 24 października 2014 r.).

Podstawą obliczenia normalnego wynagrodzenia dla pracownika z pytania powinno być wynagrodzenie zasadnicze w stawce obowiązującej w dniu, w którym wykonywał pracę w nadgodzinach (tu po podwyżce) - por. stanowisko MRPiPS z 25 września 2017 r.

Kontynuując poprzedni przykład oraz zakładając, że w dniu 17 marca br. pracownik przepracował 5 nadgodzin dobowych, normalne wynagrodzenie za te nadgodziny wyniosło 178,55 zł, zgodnie z wyliczeniem:

• wynagrodzenie po podwyżce: 6.000 zł,
• normalne wynagrodzenie za nadgodziny: 6.000 zł : 168 godz. = 35,71 zł; 35,71 zł x 5 nadgodz. = 178,55 zł.

Podstawą dodatku za każdą godzinę nadliczbową jest wynagrodzenie pracownika wynikające z jego osobistego zaszeregowania określonego stawką godzinową lub miesięczną, a jeżeli taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagradzania - 60% wynagrodzenia (art. 151¹ § 3 K.p.). Gdy pracownik jest wynagradzany stawką miesięczną (jak w pytaniu), wówczas stawka godzinowa dodatku to wynik podzielenia stawki miesięcznej przez nominał (§ 4 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia o wynagrodzeniu). Czytelnik przyjmuje jako podstawę wynagrodzenie po podwyżce.

Kontynuując poprzedni przykład zakładamy, że pracownikowi przysługiwał dodatek w wysokości 50% wynagrodzenia za jedną nadgodzinę. Za 5 godzin nadliczbowych należało wypłacić mu dodatek w wysokości 89,30 zł, tj. 35,71 zł x 50% = 17,86 zł; 17,86 zł x 5 nadgodz. = 89,30 zł.